Του Τάσου Τρύφωνος
Τον περασμένο Μάιο, όταν οι συνομιλίες είχαν «κολλήσει» έγραφα: «αυτό που μέχρι χθες δαιμονοποιούσαμε και θεωρούσαμε εθνική καταστροφή (η λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας δηλαδή) θα φαντάζει ιδανικό σε λίγα χρόνια, όταν θα προσπαθούμε να αποτρέψουμε τη διχοτόμηση, την προσάρτηση των Κατεχομένων ή τη χαλαρή συνομοσπονδία». Δυστυχώς, μετά το ναυάγιο του Κραν-Μοντάνα φαίνεται ακόμα πιο κοντά αυτό το αρνητικό για τον τόπο και την ιστορία, σενάριο.
Η επόμενη μέρα του «τέλους εποχής» στο Κυπριακό φέρνει τη δική μας πλευρά μπροστά στην πρόκληση ενός στρατηγικού σχεδιασμού για το τι μέλλει γενέσθαι και του πώς θα διαχειριστούμε τα νέα δεδομένα στο εθνικό μας πρόβλημα. Η Τουρκία φαίνεται ότι πλέον προχωράει με το «σχέδιο Β» της. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε ξεκάθαρα ότι «η αναζήτηση λύσης μέσω του ΟΗΕ τελείωσε» για την Τουρκία ενώ ο γ.γ. Γκουτιέρες μας ευχήθηκε «καλή τύχη». Πριν πάμε όμως στα σενάρια της επόμενης μέρας χρήσιμο είναι να αξιολογήσουμε τη δική μας παρουσία στη διάσκεψη. Θα ήταν άδικο για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να λεχθεί ή να γραφτεί ακόμα και από πολιτικούς αντιπάλους ότι δεν προσπάθησε.
Ο Πρόεδρος πάλεψε και εξήντλησε κάθε περιθώριο και με διπλωματικές κινήσεις έκανε σαφές προς όλους ότι η Άγκυρα είναι πάντα το πρόβλημα. Μπορεί να μην καταλογίστηκαν ευθύνες στην Τουρκία (όποιος σκέφτεται ρεαλιστικά και γνωρίζει το σημερινό γεωστρατηγικό σκηνικό δεν θα έπρεπε να περιμένει κάτι τέτοιο), όμως σίγουρα κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τη δική μας πλευρά. Όμως για πρώτη φορά στα 43 χρόνια, η Τουρκία ήρθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία και ένιωσε αφόρητες πιέσεις για το παρωχημένο θέμα των Εγγυήσεων και της παρουσίας στρατού, όχι μόνο από εμάς αλλά και από τρίτους. Αυτό δεν είναι κάτι που ελαφρά τη καρδία, κάποιος παραγνωρίζει. Επίσης οι Τουρκοκύπριοι με υπαιτιότητα του Τσαβούσογλου και της Τουρκίας ήταν στο mute, κάτι που είδαν όλοι.
Ο πάλαι ποτέ ακτιβιστής της πολιτικής σκηνής των κατεχομένων και υπέρμαχος της απεξάρτησης των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία, Μουσταφά Ακιντζί ήταν μια σιωπηρή μαριονέτα. Λυπηρό για την προηγούμενη ιστορία του. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με την πρότασή του για να σπάσει το αδιέξοδο έκανε ένα διπλωματικό «ρελάνς» που έδειξε ξεκάθαρα ποιος ήταν το εμπόδιο για να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Όλα αυτά εάν και όποτε υπάρξει ξανά διπλωματική κινητικότητα για το Κυπριακό θα υπάρχουν ως βάση. Δυστυχώς, οι συγκυρίες δεν ήταν υπέρ μας. Ίσως με μια Κλίντον ή παλαιότερα με τον Ομπάμα στοn «Λευκό Οίκο» θα υπήρχε μεγαλύτερη πίεση στην Τουρκία και όχι αυτό το «κενό» επί Τραμπ. Ίσως επίσης, η προδιαγραφόμενη μη ικανοποίηση της Άγκυρας στο κουρδικό θέμα που έχει αποφασιστεί από την Ουάσιγκτον να «βλέπει» ως πιθανά ανταλλάγματα προς κατευνασμό του Ερντογάν στην Κύπρο και τo φυσικό αέριο. Το «παζλ» του κυπριακού επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
Όμως το εφικτό αποτέλεσμα δεν ήρθε δυστυχώς. Τώρα τι κάνουμε; Υπάρχει ο ορατός κίνδυνος και ριψοκινδυνεύω γράφοντάς το δημόσια, για απόσυρση του ΟΗΕ και της UNFICYP από την Κύπρο στο μέλλον. Αυτό θα πρέπει ήδη η κυβέρνηση να κινητοποιηθεί να το αποτρέψει. Αν η δύναμη που επιτηρεί τη γραμμή καταπαύσεως του πυρός αποχωρήσει αυτό σημειολογικά σημαίνει πολλά. Οι ξένοι που παρακολουθούσαν τις εξελίξεις ανησυχούν και για την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι μέσα από την απομόνωση οδηγούνται βαθύτερα στην αγκαλιά της Τουρκίας. Τα σενάρια της προσάρτησης, ταϊβανοποίησης ή καμπάνιας αναγνώρισης του ψευδοκράτους είναι μπροστά μας και πολύ ρεαλιστικά πλέον δυστυχώς.
Το «τέρας» της διχοτόμησης της πατρίδας μας είναι πιο γιγαντωμένο από ποτέ. Ποτέ πριν δεν είχαμε βρεθεί τόσο κοντά στο απευκταίο αυτό σενάριο. Τα χρόνια περνούν και δυστυχώς ο «αγώνας» του Ραούφ Ντενκτάς τώρα «δικαιώνεται»… «το κυπριακό λύθηκε το 1974» έλεγε. Χρειαζόμαστε μια εθνική στρατηγική για την «επόμενη μέρα» που είναι ήδη εδώ. Θα συμφωνήσω με τον αγαπητό φίλο και εξαίρετο νομικό Χαράλαμπο Προύντζο που έγραψε στο facebook: «Η κατάρρευση της Διάσκεψης για την Κύπρο σηματοδοτεί ένα νέο, αβέβαιο μέλλον για τις παρούσες και τις μέλλουσες γενιές Κυπρίων. Ο ιστορικός κύκλος της προσπάθειας εξεύρεσης μιας λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας πιθανότατα ολοκληρώνεται. Ένας νέος κύκλος δεδομένης ζωτικής απώλειας και σκληρής αλλαγής φυσικών και νομικών πραγματικοτήτων ξεκινά».
