Kathimerini.gr
Επειτα από μια πολυετή ανάπτυξη στην Τουρκία, που τροφοδοτείτο από την αύξηση των δανείων και την εγχώρια κατανάλωση, σήμερα αυξάνονται τα «κόκκινα» δάνεια και οι χρεοκοπίες, ασκώντας πιέσεις στις τράπεζες και φέρνοντας στην επιφάνεια τα ευάλωτα σημεία της πραγματικής οικονομίας. Ελλοχεύει, συνεπώς, κίνδυνος να ανατραπεί το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Το κόμμα αυτό ιδρύθηκε από τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, και ενίσχυσε την πολιτική θέση του την τελευταία δεκαετία από την αυξανόμενη ευημερία. Τα εισοδήματα αυξήθηκαν, δημιουργήθηκαν νέα οδικά δίκτυα, νοσοκομεία και αεροδρόμια. Καθώς, όμως, ο κ. Ερντογάν επιδιώκει να μετατρέψει το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας σε προεδρικό καθεστώς με εκτελεστικές εξουσίες, το ερώτημα αυτό θα πρέπει να τεθεί στους πολίτες της χώρας. Ομως, το βιοτικό επίπεδο των πολιτών φθείρεται.
Σύμφωνα με προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο ρυθμός ανάπτυξης στην Τουρκία θα διαμορφωθεί στο 3,5% το 2016, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από τα διψήφια ποσοστά που είχαν σημειωθεί τα πρώτα χρόνια που το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε αναλάβει τα ηνία της χώρας. Φέτος, η πτώση της τουριστικής κίνησης μετά μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων και η αναταραχή στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου επικρατούν ως επί το πλείστον Κούρδοι, έχουν διαδραματίσει αρνητικό ρόλο στην οικονομία.
Οι ξένοι επενδυτές είναι ανήσυχοι και οι τράπεζες διστάζουν να χορηγήσουν νέα δάνεια, αυξάνοντας τις πιέσεις στις εταιρείες που είναι ήδη εκτεθειμένες σε πιστώσεις.
Από τις αρχές του 2016 μέχρι σήμερα, 240 εταιρείες έχουν ζητήσει προσωρινή απαλλαγή από την εξυπηρέτηση των χρεών τους. Τόσες ήταν οι εταιρείες που υπέβαλαν ανάλογες αιτήσεις κατά τη διάρκεια όλου του δωδεκαμήνου του 2015, σύμφωνα με τη sirketnews.com που συλλέγει τα στοιχεία αυτά.
H εταιρεία παραγωγής οσπρίων Sezon Pirinc υπέβαλε, στα τέλη του 2015, αίτηση αναβολής πτώχευσης, λόγω της επιδείνωσης του κλίματος κατανάλωσης στην εγχώρια αγορά και των δυσκολιών που αντιμετώπιζε σε ορισμένες αγορές της Μέσης Ανατολής. «Βασικός λόγος που ζητήσαμε αναβολή πτώχευσης ήταν ότι οι τράπεζες ζητούσαν την αποπληρωμή των δανείων πριν από τη λήξη τους», σχολίασε ο πρόεδρος της εταιρείας οσπρίων στο πρακτορείο Reuters.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας ενίσχυε τη δημοτικότητα του κόμματός του επί τρεις διαδοχικές αναμετρήσεις διότι αυξάνονταν τα εισοδήματα, κερδίζοντας έτσι και την εύνοια της τάξης των βιομηχάνων επειδή ενισχύονταν οι δραστηριότητές τους. Οταν άρχισαν να επιδεινώνονται οι οικονομικές συνθήκες, η κυβέρνηση δεσμεύθηκε με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, αλλά αναλυτές της αγοράς σχολιάζουν πως στην πράξη οι αντιδράσεις ήταν αργές. «Η πτώση της κερδοφορίας των εταιρειών υποδεικνύει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα. Διότι το πρόβλημα αυτό δεν αποδίδεται μόνον στη δυσμενή συγκυρία, αλλά και σε διαρθρωτικούς παράγοντες», είχε δηλώσει ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Νατζί Αγκμπάλ, σε συνάντηση με τους ισχυρούς βιομηχάνους της χώρας τον περασμένο μήνα.
Αναμένεται να δεχθεί, επίσης, μεγαλύτερες πιέσεις η κεντρική τράπεζα της χώρας. Τον περασμένο μήνα διορίστηκε νέος επικεφαλής, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος καταβάλλει προσπάθειες για να διατηρηθούν τα επιτόκια, δηλαδή το κόστος δανεισμού, σε χαμηλά επίπεδα, παρά τον πεισματικά υψηλό πληθωρισμό. Κατά συνέπεια, οι χρηματοοικονομικές αγορές βρίσκονται σε μια ανησυχία για την πορεία της οικονομίας, αλλά και την ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής από την πολιτική ατζέντα του κυβερνώντος κόμματος.
Εν τω μεταξύ, ο όμιλος γαλακτοκομικών προϊόντων Aynes Gida, με προϊόντα που καταναλώνουν τα νοικοκυριά εδώ και δύο δεκαετίες, κατέφυγε στα δικαστήρια για να ζητήσει αναβολή πτώχευσης ύστερα από την αθέτηση πληρωμών σε ομόλογο 50 εκατομμυρίων λιρών ή 15 εκατ. ευρώ. Νωρίτερα, φέτος, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Begendik είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά 10 καταστημάτων από την τουρκική μονάδα του βρετανικού ομίλου Tesco. Tελικά, όχι μόνον δεν κατάφερε να καταλήξει σε συμφωνία, αλλά ζήτησε αναβολή πτώχευσης. Και τον Απρίλιο, η εταιρεία λιανικού εμπορίου Atalar Giyim με πορεία 100ετίας υπέβαλε αίτηση πτώχευσης. Τέλος, οι μικρότερες εταιρείες, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, καταβάλλουν προσπάθειες για να αντεπεξέλθουν στην απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει τον βασικό μισθό κατά 30% φέτος.
