Kathimerini.gr
«Δεν ανησυχώ», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, ερωτηθείσα για το μέλλον της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας για το προσφυγικό. «Ισως κάποια ζητήματα απαιτήσουν περισσότερο χρόνο, αλλά επί της αρχής εμείς, από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να τηρούμε τη συμφωνία». Ωστόσο, οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ερντογάν την Τρίτη, σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία δεν θα υλοποιήσει τη συμφωνία επανεισδοχής αν δεν τηρηθεί η ευρωπαϊκή δέσμευση για κατάργηση της βίζας εισόδου Τούρκων στην Ε.Ε., έχουν εντείνει τις αμφιβολίες.
Ο «πατέρας» της συμφωνίας αυτής, ο Αυστριακός αναλυτής Γκέραλντ Κνάους, εμφανίστηκε ανήσυχος για το μέλλον της, σε κείμενο που δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα στην ιστοσελίδα esiweb.org. «Χωρίς την απελευθέρωση της βίζας, οι επανεισδοχές προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία βρίσκονται εν αμφιβόλω», ανέφερε ο Κνάους. Ο Αυστριακός αναλυτής υποστήριξε ότι αυτό που εμποδίζει τις παραχωρήσεις της Ε.Ε. στο θέμα της βίζας δεν είναι η παραβίαση νομικών κριτηρίων από την πλευρά της Τουρκίας αλλά οι πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό ευρωπαϊκών χωρών. «Στην πραγματικότητα, για την Ε.Ε., τα 72 κριτήρια δεν είναι νομικά αλλά πολιτικά. Η Ε.Ε. προσφέρει τη δυνατότητα εισόδου στη ζώνη Σένγκεν χωρίς βίζα στους κατοίκους πολλών χωρών με προβλήματα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», σημειώνει. Στην κατηγορία της εισόδου χωρίς βίζα περιλαμβάνονται, μεταξύ πολλών άλλων, το Ελ Σαλβαδόρ, η Βραζιλία και η Μαλαισία, χώρες των οποίων η αντιτρομοκρατική νομοθεσία επίσης απέχει από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
«Το Ευρωκοινοβούλιο έχει δίκιο να ζητάει ισχυρό μηχανισμό αντίδρασης στις συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις υπό ένταξη χώρες», υποστηρίζει ο Κνάους, θεωρώντας όμως ότι η άρνηση της βίζας λόγω αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας είναι «λάθος εργαλείο (χρειάζεται συνολικός μηχανισμός αποτίμησης των πολλαπλών παραβιάσεων, όχι απλή εστίαση στην αντιτρομοκρατική νομοθεσία), πλήττει λάθος στόχους (τους απλούς Τούρκους, αφού 2 εκατ. μέλη της τουρκικής ελίτ ήδη δεν χρειάζονται βίζα) και θέτει σε κίνδυνο ένα ζωτικό συμφέρον της Ε.Ε. (την τιθάσευση των προσφυγικών ροών)».
Ο Κνάους πιστεύει ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο εφαρμογής της συμφωνίας, υπό τέσσερις προϋποθέσεις:
1. Η Κομισιόν και η Ελλάδα να ιδρύσουν επειγόντως αξιόπιστο ευρωπαϊκό μηχανισμό υποστήριξης της ελληνικής υπηρεσίας ασύλου, με στόχο να έχουν εξεταστεί όλες οι αιτήσεις ασύλου στα νησιά το αργότερο έως τα τέλη Ιουλίου. Εν συνεχεία να βοηθήσουν στην εξέταση των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί στην ηπειρωτική χώρα.
2. Μια συμμαχία προθύμων –υπό την ηγεσία της Γερμανίας και της Ολλανδίας– να ετοιμαστούν για σημαντικό αριθμό μετεγκαταστάσεων Σύρων προσφύγων από την Τουρκία στο έδαφός τους εντός του 2016.
3. Να υπάρξει πλήρης διαφάνεια σχετικά με το τι συμβαίνει σε όσους επιστρέφονται από την Ελλάδα στην Τουρκία και αυτό να τεθεί ως βασικός όρος για την κατάργηση της βίζας. Αλλιώς, ολόκληρη η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας κινδυνεύει να καταρρεύσει. Οταν υλοποιηθεί αυτός ο όρος, η βίζα πρέπει να καταργηθεί τον Ιούνιο, όπως συμφωνήθηκε.
4. Η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο να θεσπίσουν μηχανισμό «κόκκινων γραμμών» στα ανθρώπινα δικαιώματα για όλες τις υπό ένταξη χώρες, επί ποινή διακοπής της προενταξιακής χρηματοδότησης.
