Kathimerini.gr
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
Οι παραλληλισμοί με τον Νίξον και το Watergate είναι πλέον ανατριχιαστικοί: η απόπειρα υποκλοπών εις βάρος της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών (με αναλογικά μέσα - διαρρήκτες - και αποτυχημένη τότε, ενώ τώρα πραγματοποιήθηκε επιτυχώς με ψηφιακά μέσα και την εμπλοκή μιας εχθρικής ξένης δύναμης)· η έρευνα ενός ανεξάρτητου εισαγγελέα που οδηγεί τον πρόεδρο σε ευθεία σύγκρουση με τον υπουργό Δικαιοσύνης (αν και ο Τραμπ, παρότι τον διασύρει συστηματικά, δεν έχει αποπέμψει ακόμα τον Τζεφ Σέσιονς)· αποκαλύψεις από τον Μπομπ Γούντγουορντ της Washington Post και επιθέσεις του Λευκού Οίκου κατά των ΜΜΕ· και ένας πρόεδρος πολιορκημένος, αυξανόμενα ασταθής και άρα επικίνδυνος, που οδηγεί τους στενότερους συνεργάτες του συνωμοτούν ώστε να αποτρέψουν την εφαρμογή των διαταγών τους.
Τότε, με τον Νίξον βυθισμένο στο ποτό και την παράνοια, ο υπουργός Αμυνας Τζέιμς Σλέσιντζερ είχε δώσει εντολή κρυφά στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων να μην εκτελέσουν τυχόν διαταγή του προέδρου για χρήση πυρηνικών όπλων χωρίς να τεθεί το ζήτημα στον ίδιο ή στον υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γκάρετ Γκραφ, ο Νίξον είχε τρομοκρατήσει μία ομάδα βουλευτών με την οποία είχε συναντηθεί λέγοντάς τους ότι «μπορώ να πάω στο γραφείο μου και να σηκώσω το τηλέφωνο, και σε 25 λεπτά εκατομμύρια άνθρωποι θα είναι νεκροί».
Τώρα, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις που έχουν διαρρεύσει από το νέο βιβλίο του Γούντγουορντ, με τον ταιριαστό τίτλο «Φόβος», αλλά και τα όσα γράφονται στο άνευ προηγουμένου ανώνυμο άρθρο γνώμης υψηλόβαθμου κυβερνητικού αξιωματούχου που δημοσίευσαν την Πέμπτη οι New York Times, η επιχείρηση «Αποτροπή» έχει λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Αντιμέτωποι με έναν αρχιστράτηγο των ενόπλων δυνάμεων που οι ίδιοι περιγράφουν ως «ηλίθιο», «εκτός ελέγχου» και με τη συμπεριφορά και την κατανόηση ενός «μαθητή πέμπτης ή έκτης δημοτικού», οι υπουργοί του και οι βασικοί του σύμβουλοι καταφεύγουν σε ακραίες μεθόδους για να βάλουν φρένο στις πιο καταστροφικές του παρορμήσεις. Σύμφωνα με το βιβλίο του Γούντγουορντ, για παράδειγμα, ο Γκάρι Κον, μέχρι πρότινος επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου στον Λευκό Οίκο, είχε διακριτικά αφαιρέσει από το γραφείο του Τραμπ μία επιστολή με την οποία οι ΗΠΑ θα αποσύρονταν από τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου που είχαν συνάψει με τη Νότιο Κορέα τo 2007.
Αγνοούσαν εντολές
Σε άλλες περιπτώσεις, τα μέλη του επιτελείου του Τραμπ απλώς αγνοούσαν τις εντολές που τους έδινε. Μετά την επίθεση κατά αμάχων με χημικά από τον Μπασάρ αλ Ασαντ τον Απρίλιο του 2017, γράφει ο βετεράνος Αμερικανός δημοσιογράφος, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον υπουργό Αμυνας Τζέιμς Μάτις και του είπε ότι ήθελε να σκοτώσει τον Σύρο δικτάτορα – «να τους σκοτώσουμε όλους τους γ*****ληδες». Ο Μάτις απάντησε ότι το προχωρούσε άμεσα, αλλά αφού έκλεισε το τηλέφωνο, είπε σε στενό του συνεργάτη: «Δεν θα κάνουμε τίποτα από όλα αυτά. Θα είμαστε πολύ πιο μετρημένοι».
Οσο ανησυχητικός είναι ο βαθμός της ομοιότητας με την ιστορία της πτώσης του Νίξον, ακόμα μεγαλύτερο τρόμο προκαλούν οι διαφορές. Ο 37ος πρόεδρος των ΗΠΑ, παρά τα τεράστια ελαττώματα του χαρακτήρα του, που τελικά τον κατέστρεψαν, ήταν ένας έμπειρος και ικανός πολιτικός, με σπουδαία γεωπολιτικά επιτεύγματα στο βιογραφικό του (η προσέγγιση με την Κίνα, η υπογραφή της συνθήκης για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους με την ΕΣΣΔ).
Επιπλέον, επί Watergate, οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο δεν άφησαν τις επιταγές του κόμματος να τους εμποδίσουν από τα επιτελέσουν το θεσμικό τους καθήκον.
O Τραμπ, όπως ομολογούν οι ίδιοι οι συνεργάτες του, δεν ξέρει τίποτα από Ιστορία, εξωτερική πολιτική, νομοθετική διαδικασία κ.ο.κ. – και δεν ενδιαφέρεται να μάθει. Ενημερώνεται κυρίως από την τηλεόραση (ειδικά ένα κανάλι, που τον εκθειάζει), αδιαφορεί παντελώς για τη συνταγματική παράδοση και τα θεμελιακά ιδεώδη της χώρας του, και κινητοποιείται κυρίως με γνώμονα την προβολή του και την εικόνα ότι «κερδίζει». Eχει δείξει ότι δεν έχει κανέναν ηθικό φραγμό στον τρόπο με τον οποίο παίζει το πολιτικό παιχνίδι – και οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο, έως τώρα τουλάχιστον, δεν έχουν δείξει σχεδόν καμία πρόθεση να τον βάλουν στη θέση του.
Το Watergate οδήγησε στην παραίτηση του Νίξον, ώστε να αποφύγει την καθαίρεση – μία σχετικά ομαλή κατάληξη της συνταγματικής κρίσης. Η προεδρία Τραμπ, αν πάρει τον ίδιο δρόμο υπό ένα νέο Κογκρέσο, ελεγχόμενο από τους Δημοκρατικούς, πόσο ομαλά θα τελειώσει; Και πόσο δηλητήριο θα αφήσει πίσω της;
