Του Γιάννη Ιωάννου
Τα νέα από τις συγκρούσεις Ταλιμπάν-Αφγανών στην επαρχία Παντσίρ δεν είναι καλά. Οι δυνάμεις των Αχμάντ Μασούντ (σ.σ. γιος του θρυλικού Αχμάντ Σαχ Μασούντ) και Αμράλλα Σάλεχ δέχτηκαν ισχυρά πλήγματα τις τελευταίες ημέρες με τις δυνάμεις των Ταλιμπάν να εισέρχονται στην κοιλάδα του Παντσίρ και να καταλαμβάνουν σειρά εδαφών με σχετική ευκολία. Η εν λόγω εξέλιξη ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη μεταξύ των έμπειρων παρατηρητών της κρίσης στο Αφγανιστάν για σειρά λόγων που ξεκινούν από το ισοζύγιο ισχύος (αριθμός μαχητών και στρατιωτικά Μέσα της κάθε πλευράς) μέχρι την έξωθεν εμπλοκή, πχ δυνάμεων του Πακιστάν, υπέρ των Ταλιμπάν. Η εν λόγω εξέλιξη αναμένεται να αυξήσει τις ροές προσφύγων από το Αφγανιστάν προς τις γειτονικές χώρες –που λόγω της γεωγραφικής θέση της κοιλάδας του Παντσίρ- θα κινηθούν στην ασφάλεια του Βορρά και σε χώρες όπως το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Την ίδια στιγμή βέβαια μια ενδιαφέρουσα τάση δείχνει να επανεμφανίζεται στα πορώδη σύνορα Βουλγαρίας (ΕΕ)-Τουρκίας: Η ενεργοποίηση των παράνομων δικτύων διακινητών.
Η τρέχουσα κατάσταση
Επίκεντρο της εμφάνισης νέων ανθρωπίνων ροών, Αφγανών, που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη από την Τουρκία έχει καταστεί, το τελευταίο διάστημα, η τουρκοβουλγαρική μεθόριος. Πρόκειται για ανθρώπους που εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν για την Τουρκία –μέσω Ιράν- κατά την διάρκεια του φετινού καλοκαιριού όταν πλέον είχε καταστεί σαφές πως οι Ταλιμπάν θα καταλάβουν την Καμπούλ –και κατ’ επέκταση την χώρα. Οι εν λόγω ροές ήδη έχουν αφιχθεί στα τουρκοβουλγαρικά σύνορα όπου έμπειρα δίκτυα διακίνησης ανθρώπων αναλαμβάνουν να τους διεκπαιραιώσουν στην «άλλη πλευρά της Ευρώπης» και δη στην Σερβία –όπου θα μπορούσαν από εκεί να συνεχίσουν το ταξίδι προς διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Τα μαθηματικά του εν λόγω ταξιδιού θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό την προσφυγική κρίση στην ΕΕ της διετίας 2015/16 όπου έμπειρα δίκτυα με την συμμετοχή Τούρκων, Βουλγάρων και Σέρβων διακινητών διεκπαιραίωναν ροές ανθρώπων από την τουρκοβουλγαρική μεθόριο προς συνοριακά περάσματα ή πόλεις στα σερβοβουλγαρικά σύνορα έναντι αδράς αμοιβής που εκτείνονταν από 250 δολάρια το άτομο μέχρι 3.000 ευρώ –στην κορύφωση της κρίσης. Στην παρούσα συγκυρία, οι ροές ανθρώπων είναι χαμηλές αλλά οι ενδείξεις για αύξησή τους προκύπτουν, οργανικά, από την επανεμφάνιση αυτών των δικτύων διακινητών –με έντομη μάλιστα παρουσία και «τιμοκατάλογο» -για την μεταφορά οδικώς ή από περάσματα- σε applications όπως το Telegram και το WhatsApp. Παρά το γεγονός πως τα εν λόγω δίκτυα διακίνησης σε Βουλγαρία, Τουρκία και Σερβία είναι ευρέως γνωστά τόσο στις εθνικές αρχές των χωρών όσο και στην ΕΕ (στην περίπτωση της Σόφιας) -και δη στον μηχανισμό της FRONTEX, η παρατεταμένη πολιτική κρίση στην Βουλγαρία (σ.σ. τρίτη εκλογική διαδικασία σε ένα χρόνο) δεν επιτρέπει στις αρχές της χώρας να συγκρατήσουν τις εν λόγω ροές ή να αποτρέψουν διεφθαρμένα μέλη της βουλγαρικής αστυνομίας από το να συνδράμουν τους παράνομους διακινητές.
Safe η Κύπρος, προκλήσεις για Ελλάδα
Kαλά ενημερωμένες πηγές εκτιμούν στην «Κ» πως δεν θα υπάρξουν, προς το παρόν, λόγω Αφγανικού, αυξημένες ροές προσφύγων προς την Κύπρο. Ωστόσο η ενεργοποίηση των δικτύων διακινητών στα πορώδη σύορα Ελλάδας-Τουρκίας-Βουλγαρίας και το αποτύπωμα του οργανωμένου εγκλήματος από βουλγαρικούς και σερβικούς κύκλους στον ελληνικό χώρο, ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την φυσική παρουσία μικρού αριθμού Αφγανών προσφύγων στην Ελλάδα. Φυσικά μένει να δούμε και πως θα εξελιχθούν τα πράγματα επί αφγανικού εδάφους σε σχέση με τις συγκρούσεις Ταλιμπάν και δυνάμεων που αντιτίθεται στην επικράτησή τους.
