Kathimerini.gr
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, χρησιμοποιώντας κάθε λέξη που θα μπορούσε να περιγράψει την έννοια της «ολοκληρωτικής καταστροφής», αναφέρθηκαν στις συνέπειες που θα έχει ένα ενδεχόμενο δεύτερο καθολικό lockdown. Πρόκειται για μία επιλογή που εφαρμόστηκε ευρέως στη Γηραιά Ηπειρο, την περασμένη άνοιξη, στην κορύφωση του πρώτου πανδημικού κύματος, «παγώνοντας» κάθε δραστηριότητα σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας.
Το καλοκαίρι, τα μέτρα χαλάρωσαν σημαντικά. Συνέπεια της θερινής χαλάρωσης, η κατακόρυφη αύξηση των λοιμώξεων τις τελευταίες εβδομάδες σε όλη την Ευρώπη. Η νέα πραγματικότητα κατέστησε αναγκαία, για άλλη μια φορά, την επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στα ευρωπαϊκά κράτη καταγράφονται καθημερινά 50.000 έως 60.000 νέα κρούσματα. Πολλοί ειδικοί αποδίδουν τη γιγάντωση του αριθμού στην αύξηση των διαγνωστικών τεστ. Ομως αυτό είναι μόνο η μισή αλήθεια. Οπως επισήμανε ο περιφερειακός επικεφαλής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, δρ Χανς Κλούγκε, «οι αριθμοί του Σεπτεμβρίου πρέπει να αποτελέσουν καμπανάκι κινδύνου για όλους». Η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων και η σταδιακή επαναφορά κάποιων περιοριστικών μέτρων αναζωπύρωσαν τις φήμες και, όπως ήταν αναμενόμενο, την ανησυχία για την πιθανότητα εφαρμογής ενός νέου γύρου εθνικών, καθολικών lockdown.
Τα δρακόντεια μέτρα που επιβλήθηκαν τους πρώτους μήνες σε Γαλλία και Ισπανία προκάλεσαν τεράστια οικονομική ύφεση. Σήμερα, όμως, τα κρούσματα και στα δύο κράτη αυξάνονται εκ νέου. Η Γαλλία ευελπιστεί ότι θα αποφύγει την επαναφορά του lockdown. Οι Αρχές προάγουν την επιβολή στοχευμένων μέτρων στις πόλεις με το οξύτερο πρόβλημα (Παρίσι, Μασσαλία, Μπορντό, Νίκαια και Τουλούζη). Οι συναθροίσεις απαγορεύτηκαν, τα μπαρ κλείνουν νωρίτερα, οι επισκέψεις στους οίκους ευγηρίας περιορίστηκαν. Στο Παρίσι και αλλού, η μάσκα είναι υποχρεωτική παντού. Στη Μαδρίτη, επιβλήθηκαν αυστηρότερα μέτρα ήδη από την αρχή της εβδομάδας. Σε έξι περιφέρειες και επτά δήμους, στα περίχωρα της ισπανικής πρωτεύουσας, οι κάτοικοι μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους μόνο για να πάνε σχολείο, στη δουλειά, για προμήθειες, στον γιατρό ή στο δικαστήριο. Παρόμοια μέτρα εφαρμόζονται και σε άλλα μέρη όπως η Μαγιόρκα.
Ωστόσο οι επιπτώσεις των εαρινών lockdown δεν φοβίζουν μόνο τη νοτιοδυτική Ευρώπη. Στη Γερμανία, οι επιχειρηματικές ενώσεις προειδοποιούν για κύμα πτωχεύσεων. Οπως επισημαίνει ο Μάριο Οχόβεν, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, «το 20% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η μακροημέρευσή τους κινδυνεύει εξαιτίας της πανδημίας. Σίγουρα, ένα δεύτερο καθολικό lockdown “θα σβήσει τα φώτα”», λέει παραστατικά. Παρά την αύξηση των κρουσμάτων στη Γερμανία, το ενδεχόμενο καθολικού lockdown δεν βρίσκεται στο τραπέζι. «Το φετινό φθινόπωρο όλα εξαρτώνται από την ατομική ευθύνη», δήλωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου ο Γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν. «Πιστεύω ότι αν την επιτύχουμε, δεν υπάρχει αιτία συζήτησης για δεύτερο lockdown». Την ίδια άποψη βέβαια υιοθετεί και το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών που δεν προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο. Ωστόσο, ήδη στο Βερολίνο επιβλήθηκαν σημαντικοί περιορισμοί στη νυχτερινή ζωή.
Διαφορετική φαίνεται να είναι η κατάσταση που επικρατεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ δήλωσε στο BBC ότι «ένα εθνικό lockdown είναι η τελευταία γραμμή άμυνάς μας», τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «η κυβέρνηση είναι έτοιμη να αποφασίσει ό,τι κριθεί αναγκαίο». Το Ηνωμένο Βασίλειο επλήγη σκληρότερα από κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος από την COVID-19 και θρηνεί τουλάχιστον 42.000 θανάτους. Τις τελευταίες ημέρες αυξάνονται ραγδαία τόσο τα κρούσματα όσο και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία. Γι’ αυτό ακριβώς η βρετανική κυβέρνηση επιβάλλει αυστηρότερα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Στόχος και εκεί, όπως εξάλλου και σε όλη την Ευρώπη, να νικηθεί ο κορωνοϊός σε τοπικό επίπεδο.
Σε αρκετές πόλεις, όπως στο Μπέρμιγχαμ και στη Γλασκώβη, τα μέλη δύο οικογενειών που κατοικούν χωριστά δεν μπορούν να συναντώνται σε κλειστούς χώρους, ενώ περιορισμοί επιβλήθηκαν και στις συναθροίσεις σε υπαίθριους χώρους.
Οι προτάσεις
Τα μέλη της Βρετανικής Συμβουλευτικής Επιστημονικής Ομάδας κατέληξαν σε κάποιες ρηξικέλευθες προτάσεις. Ετσι, συνέστησαν στην κυβέρνηση να επιβάλει εθνικό lockdown διάρκειας δύο εβδομάδων τον Οκτώβριο, ώστε να συμπέσει με τη διακοπή των σχολείων και πανεπιστημίων. «Ούτως ή άλλως, τα σχολεία όλων των βαθμίδων θα παραμείνουν κλειστά λόγω διακοπών επί μία εβδομάδα. Η αύξηση της διάρκειάς τους, επί ακόμη μία εβδομάδα, δεν θα επηρεάσει σημαντικά το εκπαιδευτικό έργο», δήλωσε στον βρετανικό Τύπο ένας από τους επιστήμονες της ομάδας που εισηγήθηκαν το μέτρο.
Ενώ συμβαίνουν αυτά στην Ευρώπη, όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στο Ισραήλ. Η έκρηξη των κρουσμάτων εκεί, οδήγησε τη χώρα να έχει σήμερα από τις υψηλότερες, κατά κεφαλήν, λοιμώξεις παγκοσμίως και κατέστησε αναγκαία την εκ νέου επιβολή εθνικού lockdown, κατά τη διάρκεια της εορτής του Εβραϊκού Πάσχα, ιδιαίτερα αφού οι πιέσεις στο σύστημα υγείας ήταν αφόρητες. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και προκειμένου να αποτρέψουν την εφιαλτική προοπτική, οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες να πειθαρχήσουν στα μέτρα που τελικά επιβάλλονται. Οπως δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ, «το έθνος βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής και έχουμε μία επιλογή. Η επιλογή αυτή έγκειται στην καθολική συμμόρφωση με τα μέτρα που επιβλήθηκαν. Στην αντίθετη περίπτωση, θα αναγκαστούμε να λάβουμε περισσότερα».
Διχογνωμίες επιστημόνων
Δεν είναι μόνον οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν την επιβολή νέων καθολικών μέτρων. Σήμερα, στο παγκόσμιο κίνημα κατά των lockdown, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, έχουν στρατευθεί χιλιάδες επιστήμονες από τον τομέα της υγείας, αλλά και γιατροί, οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις δυσμενείς συνέπειες που έχουν οι πολιτικές επιβολής καραντίνας. Περίπου 6.000 ειδικοί έδωσαν στη δημοσιότητα τη «Διακήρυξη του Γκρέιτ Μπάρινγκτον», στην οποία καταγγέλλουν ότι τα καθολικά lockdown έχουν βαρύτατες συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία, και γενικότερα για την κοινωνία. Ζητούν από τους αρμόδιους φορείς να εστιάσουν τις προσπάθειες προστασίας στους πιο ευάλωτους και να επιτραπεί στους υγιείς να συνεχίσουν την καθημερινότητά τους. Η «Διακήρυξη» προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα. Οι πολέμιοί της επισημαίνουν ότι μία πιο εστιασμένη προσέγγιση πιθανώς να δυσχεράνει την προστασία των ευάλωτων. Επίσης, τονίζουν ότι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία που προκαλεί η COVID-19 σημαίνει πως πολύ περισσότεροι άνθρωποι κινδυνεύουν από τη λοίμωξη, από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Οι συντάκτες της «Διακήρυξης» επισημαίνουν, πάντως, ότι η διατήρηση των lockdown μέχρι τη διάθεση του εμβολίου προκαλεί «μη αναστρέψιμη καταστροφή, ιδιαίτερα στους μη προνομιούχους». Κάποια από τα προβλήματα που καταγράφηκαν στην πρώτη φάση της πανδημίας, λόγω lockdown, είναι η μείωση των παιδικών εμβολιασμών και η επιδείνωση της υγειονομικής φροντίδας σε καρδιοπαθείς και καρκινοπαθείς.
