ΚΥΠΕ
Η ολοκληρωμένη πρόταση για τη ριζική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία προνοεί τη δημιουργία 17 νέων δήμων, παρουσιάστηκε κατά την 37η Ετήσια και Καταστατική Γενική Συνέλευση της Ένωσης Δήμων, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Φιλοξενία, στη Λευκωσία.
Τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης τίμησε με την παρουσία του ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, ο οποίος διάβασε χαιρετισμό εκ μέρους του Πρόεδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη.
Το τελετουργικό μέρος της Συνέλευσης άρχισε με την ομιλία του Προέδρου της Ένωσης Δήμων, Ανδρέα Βύρα, o οποίος μίλησε μεταξύ άλλων για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την πανδημία, τη θεσμική κρίση, το Κυπριακό και την ενιαία φορολογική πολιτική.
Σημειώνεται ότι η Συνέλευση πραγματοποιήθηκε με αυστηρή τήρηση όλων των προνοιών των σχετικών πρωτοκόλλων προστασίας της υγείας από την Covid-19.
Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, είπε πως κατόπιν μακράς περιόδου διαλόγου, αλλά και εντατικών διαβουλεύσεων με την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων και τα πολιτικά κόμματα, κατέστη εφικτό να παρουσιάσουμε την ολοκληρωμένη πρόταση για τη ριζική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για να προσθέσει ότι αισθάνεται υπόχρεος για ακόμη μια φορά να ευχαριστήσει την Ένωση Δήμων, η οποία όπως είπε, «αφήνοντας κατά μέρος επιμέρους κομματικές ή προσωπικές θέσεις, μέσω μιας υπεύθυνης και υπερβατικής στάσης, εμπλούτισε το σχετικό νομοσχέδιο με δημιουργικές και εύστοχες εισηγήσεις, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο διαλόγου τόσο με το Υπουργείο Εσωτερικών, όσο και με την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών».
Μιλώντας για το υπό αναφορά νομοσχέδιο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως «βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ενώπιον της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής», για να σημειώσει ότι κατανοεί ότι «μια τόσο ριζοσπαστική μεταρρύθμιση μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, ωστόσο θα πρέπει όλοι να θέσουμε σε προτεραιότητα το καλώς νοούμενο συμφέρον του συνόλου».
«Για τούτο», είπε, «είναι θερμή μου παράκληση τόσο προς όσους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή και των πολιτικών δυνάμεων διατηρούν επιφυλάξεις να υπερβούν τοπικών ή κομματικών σκοπιμοτήτων, προκειμένου να επιτύχουμε αυτό που οι πολίτες αξιούν από όλους».
Σε ομιλία του, ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, είπε ότι ο Περί Δήμων Νόμος του 2020, που συζητείται στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, είναι σε τελικό στάδιο, για να προσθέσει ότι μόλις χθες είχε την ευκαιρία να συζητήσει στη Βουλή ορισμένα από τα καθοριστικά κεφάλαια του νέου νομοσχεδίου.
Ανέφερε ότι «με καλή διάθεση και συνέχιση του συναινετικού κλίματος σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, είναι απόλυτα εφικτό να τεθεί εντός της τρέχουσας χρονιάς το τελικό κείμενο ενώπιον της Ολομέλειας για ψήφιση», συμπληρώνοντας πως «σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι αποφάσεις που θα ληφθούν δεν θα αλλάξουν μόνο τον πολιτικό χάρτη της χώρας, αλλά θα δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα για τους πολίτες δίνοντας προοπτική στην ανάπτυξη».
«Είναι αποφάσεις, που αβίαστα μπορώ να ισχυριστώ, ότι θα δώσουν σάρκα και οστά στην υλοποίηση ενός κοινού για όλους μας οράματος, που δεν είναι άλλο από τη δημιουργία μιας ισχυρής τοπικής αυτοδιοίκησης, με εύρωστους δήμους, ικανούς να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες στο χαμηλότερο δυνατό κόστος».
Συνέχισε λέγοντας ότι «μετά από συζητήσεις και εξαντλητικό διάλογο είμαστε πλέον μπροστά στην ώρα της μεγάλης ευθύνης και καλούμαστε να αλλάξουμε το αυτοδιοικητικό τοπίο, με την Κυβέρνηση να δηλώνει παρούσα και απαντά στην πρόκληση καταφατικά», σημειώνοντας πως έχουν τηρηθεί όλες οι δεσμεύσεις και μέσα από τον διάλογο με την Ένωση Δήμων ικανοποιήθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των εισηγήσεων και αιτημάτων.
Όπως πρόσθεσε ο ΥΠΕΣ «η διοικητική αυτονομία γίνεται πράξη με την αναγνώριση της αναγκαίας ευελιξίας των Δήμων και τον τερματισμό της κρατικής παρέμβασης ακόμα και στη διαδικασία ετοιμασίας των προϋπολογισμών», συμπληρώνοντας ότι «μια από τις πλέον ριζοσπαστικές προσεγγίσεις της μεταρρύθμισης, είναι η διασφάλιση της οικονομικής αυτονομίας με την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των Δήμων».
Είπε ακόμα πως οι οργανισμοί με τέτοια διοικητική αυτοδυναμία και ανάλογη οικονομική επιφάνεια και μπορούν και θα προικοδοτηθούν με σειρά αρμοδιοτήτων ώστε ο μεγάλος ωφελημένος να είναι ο ίδιος ο πολίτης, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση εμμένει στη θέση για μια Ενιαία Αρχή Ανάπτυξης με τις προϋποθέσεις που το νομοσχέδιο θέτει, ώστε τόσο η πολεοδομική όσο και η οικοδομική άδεια να εκδίδονται από την ίδια αρχή θέτοντας τέλος στον σημερινό κατακερματισμό και στην ταλαιπωρία των πολιτών.
Ο κ. Νουρής ανέφερε, επίσης, ότι «από την 1η Οκτωβρίου με την ενεργό συμμετοχή των Τοπικών Αρχών ζούμε και βιώνουμε την εφαρμογή του νέου πλαισίου αδειοδότησης για τις απλές κατοικίες οι άδειες των οποίων εκδίδονται κατά μέγιστο σε 20 μέρες», εκφράζοντας την ελπίδα ότι σύντομα θα μεταρρυθμιστεί και ο τομέας αδειοδότησης των μεγάλων αναπτύξεων με την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου ώστε και αυτές να αδειοδοτούνται κατά μέγιστο σε διάστημα 12 μηνών.
Πρόσθετα, ανέφερε ότι μια από τις πλέον σημαντικές αρμοδιότητες που αποδίδεται στους νέους Δήμους, είναι η δυνατότητα ίδρυσης Δημοτικής Αστυνομίας, ενώ μεγάλο βήμα για την αναπτυξιακή δραστηριότητα τους αποτελεί η δυνατότητα να είναι αναθέτουσες αρχές έργων.
«Ήδη αυτή η αρμοδιότητα σας αποδίδεται εδώ και ένα σχεδόν χρόνο από το Υπουργείο Εσωτερικών σε μια προσπάθεια μεγιστοποίησης της απορρόφησης των αναπτυξιακών δαπανών και της υλοποίησης νέων έργων. Μεταφέρουμε ακόμα στους νέους Δήμους το σύνολο των αδειοδοτικών αρμοδιοτήτων που σήμερα εκδίδονται από τις Επαρχιακές Διοικήσεις, όπως άδειες μουσικής και ποτού, ενώ ενδυναμώνεται ο ρόλος σας στην κοινωνική πολιτική με τη λειτουργία κοινωνικών στεγών, νηπιαγωγείων, και γηροκομείων. Αναλαμβάνετε ακόμα την αξιοποίηση και συντήρηση πάρκων και χώρων πρασίνου, ενώ ξεχωριστής σημασίας, ιδιαίτερα για τους παραθαλάσσιους Δήμους είναι η απόδοση αρμοδιοτήτων στη διαχείριση των παραλιών».
Επιπλέον, είπε πως με μεταβατικές διατάξεις πενταετίας ώστε να μην προκληθούν προβλήματα προσαρμογής, οι σχολικές εφορείες μεταφέρονται στην εποπτεία των τοπικών αρχών, σημειώνοντας πως η μεταφορά αυτών των αρμοδιοτήτων στους Δήμους είναι αδιαμφισβήτητα η πιο σημαντική που έχει γίνει μέχρι τώρα από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εξήγησε ότι αυτή η πρόταση δεν είναι αποτέλεσμα μιας μονομερούς ενέργειας της Κυβέρνησης, αλλά όπως πρόσθεσε «είναι αποτέλεσμα μελετών, συζήτησης, διαβούλευσης, συλλογικής δουλειάς και συναίνεσης».
Κάλεσε όλους του Δήμους και κοινότητες να στηρίξουν την πρόταση που από κοινού, καθώς επίσης τη μετατροπή της Ένωσης Δήμων σε ένα σύγχρονο, ισχυρό συλλογικό νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, που θα έχει την ικανότητα να προωθεί τα συμφέροντα και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, αλλά και των ιδίων των Δήμων.
Ανέφερε ότι για την Κυβέρνηση οι συνενώσεις Δήμων δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός, αλλά η αναγκαία προϋπόθεση και το μέσο για να καταστήσουν εύρωστη την τοπική αυτοδιοίκηση στην Κύπρο.
Τι προνοεί η ολοκληρωμένη πρόταση
Σημειώνεται ότι οι εισηγήσεις, που αφορούν στην ολοκληρωμένη πρόταση για τη ριζική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προνοούν τη δημιουργία 17 νέων δήμων προσαρμοσμένων στη γεωγραφία της Κύπρου, με οικονομικές και κοινωνικές δυνατότητες που τους επιτρέπουν την μετάβαση στην επόμενη μέρα με ασφάλεια, αφού οι νέοι δήμοι πληρούν όλα τα κριτήρια.
Παράλληλα, με το νέο μοντέλο διοίκησης των δήμων διασφαλίζεται ότι οι γειτονιές και τα χωριά που συνενώνονται θα είναι ισχυρότερα από πριν, με δική τους αντιπροσώπευση στα νέα δημοτικά συμβούλια.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Εσωτερικών η ονομασία τους διατηρείται, ενώ θα έχουν δικό τους εκτελεστικό όργανο – τον αντιδήμαρχο τους – καθώς επίσης και μικρό προϋπολογισμό για έργα τοπικού ενδιαφέροντος.
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Αντρέας Βύρας, είπε πως «τόσο η πανδημία που έπληξε ολόκληρο τον κόσμο, όσο και η εσωτερική και η εξωτερική κρίση που αντιμετωπίζουμε, θεωρώ ότι αναδεικνύουν πιο εμφαντικά την μεγάλη ανάγκη για τη Μεταρρύθμιση», για να προσθέσει πως «πρόκειται για ένα Νομοσχέδιο, το οποίο ενσαρκώνει σε ένα αρκετά ικανοποιητικό βαθμό το όραμα που έχουμε για μια Τοπική Αυτοδιοίκηση εκσυγχρονισμένη, ενδυναμωμένη και λειτουργική βασισμένη σε ευρωπαϊκά πρότυπα».
«Η φιλοσοφία του Νομοσχεδίου», είπε, «εδράζεται στους βασικούς πυλώνες που είχαμε θέσει και συμφωνήσει με την Κυβέρνηση από τα πρώτα στάδια της διαβούλευσης. Έχουν διευρυνθεί σημαντικά οι αρμοδιότητες των Δήμων και αυτές συνοδεύονται από διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια».
Επιπλέον, σημείωσε ότι «οι Δήμοι μέσω της Μεταρρύθμισης θα αποκτήσουν νέα, πιο αποτελεσματική, δομή, ώστε να μπορούν να παρέχουν βελτιωμένες υπηρεσίες στους δημότες τους», για να συμπληρώσει ότι «η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα συμβάλει σημαντικά στην πάταξη της διαφθοράς».
Αναφερόμενος περαιτέρω στο Νομοσχέδιο, είπε πως «είναι διάσπαρτο με μηχανισμούς που διασφαλίζουν τη διαφάνεια σε όλα τα φάσματα διαδικασιών και δράσεων των Τοπικών Αρχών», σημειώνοντας ότι «η Ένωση Δήμων έχει αποδείξει έμπρακτα τη δέσμευσή της για μια πετυχημένη και ουσιώδη Μεταρρύθμιση».
«Αυτό αποδεικνύεται και από τον τρόπο που εργαστήκαμε για τον συγκεκριμένο εγχείρημα. Η όλη δουλειά που έγινε για τη Μεταρρύθμιση εντός της Ένωσης Δήμων αποτελεί παράδειγμα ομαδικής εργασίας, διαφάνειας και σύμπνοιας βάζοντας στην άκρη κομματικές θέσεις και αντιθέσεις», είπε.
Εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι στη Βουλή το Νομοσχέδιο θα τύχει σοβαρού χειρισμού με άξονα το δημόσιο συμφέρον και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η λύση στα προβλήματα βρίσκεται σε λέξεις κλειδιά όπως ο εκσυγχρονισμός, η ενδυνάμωση, η αποκέντρωση των εξουσιών, η ευθύνη, η αξιοπιστία και η θεσμοθέτηση διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια.
Τέλος, ανέφερε πως «δεν μπορεί ένα Κράτος να λειτουργεί επ’ άπειρον με βραχυπρόθεσμα προγράμματα, που του δίνουν μια στιγμιαία ανάσα».
