Του Απόστολου Τομαρά
Παγιδευμένη στα γρανάζια συντεχνιακών ακατανόητων διεκδικήσεων βρίσκεται μια σοβαρή μεταρρύθμιση που αφορά τη λειτουργία της δικαιοσύνης. Για την κατάσταση αυτή η Κύπρος έχει δεχθεί τα επικριτικά σχόλια διεθνών οργανώσεων και μάλιστα όχι μία φορά μόνο. Πρόκειται για την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος, ένα έργο το οποίο βρίσκεται στις ελληνικές καλένδες από το 2010 και εντεύθεν. Η γραφειοκρατική διαιώνιση ενός έργου πνοής για την δικαιοσύνη, που ουσιαστικά θα δώσει ριζικές λύσεις στα χρόνια λειτουργικά προβλήματα των δικαστηρίων, επιδεινώθηκε από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Και ενώ το αρμόδιο υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας υπό καθεστώς πίεσης έστησε την ενδιάμεση ψηφιακή υποδομή προκειμένου να ξεπερασθούν τα λειτουργικά προβλήματα ένεκα της πανδημίας, η στάση που τηρεί ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος προκαλεί τεράστια ερωτηματικά. Όσο και αν ακούγεται απίστευτο, ενώ η ψηφιακή πλατφόρμα λειτουργίας των δικαστηρίων είναι έτοιμη από τον Δεκέμβριο, ωστόσο μέχρι σήμερα είναι νεκρή και ο λόγος είναι η θέση του ΠΔΣ για το ποιος θα επωμισθεί ένα ποσοστό 0,5% ως προμήθεια του διεκπεραιωτή των ηλεκτρονικών συναλλαγών από τις πληρωμές δικηγόρων και δικηγορικών γραφείων. Ενώ οι διαδικασίες στησίματος έχουν ξεκινήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο και ουδέποτε τέθηκε θέμα, η παρούσα ηγεσία του ΠΔΣ έθεσε θέμα πληρωμής της προμήθειας των ηλεκτρονικών συναλλαγών από το κράτος. Θέση που έχει προκαλέσει αδιέξοδο δημιουργώντας την ίδια ώρα αλγεινές εντυπώσεις ακόμα και εντός του ΠΔΣ.
Η πλατφόρμα
Η ενδιάμεση λύση ψηφιοποίησης των λειτουργικών αναγκών των δικαστηρίων προέκυψε ως άμεση ανάγκη μετά από πιέσεις του ίδιου του ΠΔΣ προς τον πρόεδρο της Δημοκρατίας τον περσινό Απρίλιο. Το ολοκληρωμένο σύστημα έχει σχεδιασθεί προκειμένου να εξυπηρετεί τα Δικαστήρια, τους δικηγόρους, τα δικηγορικά γραφεία αλλά και τους απλούς πολίτες. Το ψηφιακό σύστημα με την ονομασία i-Justice, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», παρά το γεγονός ότι αποτελεί προσωρινή λύση μέχρι την υλοποίηση του e-Justice, δίνει ολοκληρωμένες λύσεις σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας των δικαστηρίων, πετυχαίνοντας ένα καίριο πλήγμα στα τέρας της γραφειοκρατίας, που έχει στοιχειώσει για χρόνια τα Πρωτοκολλητείο και τις δικαστικές αίθουσες. Δικηγόροι, δικηγορικά γραφεία, ακόμα και πολίτες μπορούν να διεκπεραιώσουν το σύνολο της γραφειοκρατικής διαδικασίας συναλλαγής με τα δικαστήρια από το γραφείο. Από την καταχώρηση μιας υπόθεσης, μέχρι και την εκδίκασή της. Και δεν είναι μόνο αυτά. Το σύστημα δίνει τη δυνατότητα αποφυγής άσκοπων και χρονοβόρων καθυστερήσεων, μιας και όλοι οι εμπλεκόμενοι μπορούν να ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για την πορεία μιας υπόθεσης και να λαμβάνουν τα απαραίτητα έγγραφα χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία σε κάποιο γραφείο δικαστηρίου.
Off line το i-Justice
Οι εκ των υστέρων απαιτήσεις της νέας ηγεσίας του ΠΔΣ έχουν προκαλέσει ενόχληση στην κυβέρνηση, η οποία μέσω του υφυπουργείου Έρευνας και Καινοτομίας, σε μια δύσκολη περίοδο ένεκα της πανδημίας, κατάφερε να στήσει το i-Justice μέσα σε τρεις μήνες και εφόσον υπήρχε αγαστή συνεργασία με την προηγούμενη ηγεσία του ΠΔΣ. Η έναρξη λειτουργίας του i-Justice ήταν προγραμματισμένη για τις 8 Δεκεμβρίου 2020, κάτι που δεν έγινε ποτέ λόγω κάποιων διαδικαστικών θεμάτων που έθεσε η νέα ηγεσία του ΠΔΣ. Και ενώ τα θέματα που τέθηκαν ικανοποιήθηκαν τον περασμένο Απρίλιο, ο ΠΔΣ έθεσε θέμα για την προμήθεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών ζητώντας από τα κράτος να επωμιστεί την καταβολή της. Επί του ζητήματος η τοποθέτηση της Νομικής Υπηρεσίας ήταν αρνητική, ενώ φαίνεται να υπήρχε κίνδυνος τυχόν ικανοποίησης της απαίτησης του ΠΑΔΣ να χαρακτηριστεί από την Ε.Ε. κρατική ενίσχυση. Η θέση του ΠΔΣ παραμένει αμετακίνητη σύμφωνα με την εκπρόσωπό της Τζώρτζια Κωνσταντίνου. «Αποτελεί σταθερή θέση του ΠΔΣ πως θα πρέπει να αποφευχθεί η μετακύληση του κόστους από την εφαρμογή του i-justice είτε στους δικηγόρους και τους πελάτες τους, είτε στο ταμείο συντάξεως των δικηγόρων, δεδομένων και των προβλημάτων που αυτό αντιμετωπίζει και δεδομένου ότι πρόκειται για κυβερνητική πλατφόρμα. Γίνεται μια σημαντική προσπάθεια αυτή τη στιγμή από όλους τους εμπλεκόμενους για να ξεπεραστεί το εμπόδιο που δημιουργήθηκε με το νέο αυτό κόστος που προέκυψε (χρέωση jcc επί των δικηγορόσημων). Καταθέσαμε προτάσεις, γίνονται διεργασίες και αναμένουμε αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο. Το Συμβούλιο του ΠΔΣ είναι έτοιμο να επεξεργαστεί εισηγήσεις ούτως ώστε να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια, για να μην χάσουμε το δάσος για το δέντρο. Η μεταρρύθμιση στην ηλεκτρονική δικαιοσύνη δεν πρέπει να καθυστερήσει άλλο».
Βολές κατά της νέας ηγεσίας του ΠΔΣ
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και έχει ως αποτέλεσμα το μπλοκάρισμα ενός σημαντικού εργαλείου για τον δικηγορικό κόσμο, προκαλεί δυσμενή σχόλια και εντός του εκφραστικού οργάνου των δικηγόρων. Ακόμα και μέλη του ΠΔΣ επιρρίπτουν ευθύνες στην ηγεσία του Συλλόγου, υποστηρίζοντας πως τα αίτια είναι βαθύτερα και ενδεχομένως να μην σχετίζονται με την ουσία του θέματος. Πηγές από τον δικηγορικό κόσμο έλεγαν στην «Κ» πως οι ευθύνες για την τροπή που έχει πάρει το όλο θέμα, βαραίνουν την ηγεσία του ΠΔΣ, η οποία μόλις ανέλαβε καθήκοντα άλλαξε στάση απέναντι στο θέμα διαχείρισης του i-Justice.
Όπως μας εξηγήθηκε, το ζήτημα καταβολής της προμήθειας για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές είχε επιλυθεί, καθώς το κράτος είχε συμφωνήσει να αναλάβει την διαχείριση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και κατά συνέπεια την καταβολή των προμηθειών. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως τα προβλήματα προκλήθηκαν όταν η νέα ηγεσία του ΠΔΣ απαίτησε όπως η διαχείριση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας περάσει στους δικηγόρους.
