ΚΥΠΕ
Στις εργασίες αποκατάστασης που θα υλοποιηθούν μέσα στους επόμενους μήνες στην περιοχή του Δάσους Αδελφοί, που κάηκε στην πρόσφατη πυρκαγιά της Σολέας, αναφέρεται ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών Τάκης Τσιντίδης, σε άρθρο του προς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, σημειώνοντας πως κλιμάκιο του Τμήματος ετοιμάζει σχέδιο που θα είναι έτοιμο πριν από το τέλος του Ιουλίου.
Ο κ. Τσιντίδης αναφέρει ότι η πυρκαγιά έκαψε δασική έκταση περίπου 18,5 Km2 από τα οποία 17 Km2 κρατικό δάσος και 1,5 Km2 ιδιωτικό δάσος και άλλες εκτάσεις. «Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη έκταση για τα δεδομένα της Κύπρου καθώς είναι η τρίτη μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά των τελευταίων 20 χρόνων και η δεύτερη μετά του Σαϊτά, όπου θα γίνουν έργα αποκατάστασης πέραν των αναβαθμίδων που γινόντουσαν παλιότερα. Πριν από το 2007 όταν καιγόταν ένα δάσος κατασκευάζονταν κρατόνια τα οποία σπέρνονταν ή φυτεύονταν. Από το 2007 αυτή η πρακτική έχει εγκαταλειφθεί παντελώς και στην Κύπρο», επισημαίνει
Αναφορικά με την αποκατάσταση, σημειώνει ότι ήδη κλιμάκιο του Τμήματος ετοιμάζει το σχέδιο που θα είναι έτοιμο πριν από το τέλος Ιουλίου. Προσθέτει παράλληλα ότι άρχισαν στις 11 Ιουλίου οι εργασίες για αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα.
Οι εργασίες αποκατάστασης περιλαμβάνουν τη διάθεση καμένου ξύλου, αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, αναδάσωση / αναγέννηση του δάσους, και διαχείριση άλλων στοιχείων της βιοποικιλότητας και άλλων σημαντικών στοιχείων.
Αναφορικά με τη διάθεση ξύλου, αναφέρεται ότι σημαντικές ποσότητες ξύλου θα διατεθούν ως τεχνική ξυλεία και μια πιο μεγάλη ποσότητα ξύλου θα πωληθεί ως καυσόξυλο με προτεραιότητα στους κατοίκους ορεινών περιοχών. Υπολογίζεται ότι η μισή ποσότητα ξύλου θα χρησιμοποιηθεί για κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων, ενώ κάποια δέντρα θα παραμείνουν ιστάμενα για τις ανάγκες της άγριας ζωής. Τονίζεται ότι όσα δέντρα δεν έχουν καεί ολοκληρωτικά, δηλαδή φέρουν έστω και λίγο πράσινο θα διατηρηθούν με την ελπίδα να επιβιώσουν. Η διάθεση ξύλου έχει ήδη αρχίσει και θα συνεχιστεί μέχρι τον επόμενο χρόνο τουλάχιστον.
Σε σχέση με τα αντιδιαβρωτικά – αντιπλημμυρικά έργα αναφέρει ότι αυτά περιλαμβάνουν λιθοπλήρωτα συρματόπλεκτα κιβώτια (gabions) σε βαθιά ρέματα, φραγμάτια με κορμούς (κορμοφράγματα), πέτρες ή σανό σε ρέματα, ξερολιθιές κοντά σε δρόμους στην κατάληξη ρεματιών, κορμοδέματα σε πλαγιές, αυλάκια στις ισοϋψείς με πέτρες στην κάτω πλευρά πάνω στις πλαγιές και σε μικρά, αβαθή ρέματα. Επίσης κάλυψη με φυτικές ίνες (mulching) – με τη χρήση του υδροσπορέα που χρησιμοποιείται στο Μεταλλείο Αμιάντου σε πλαγιές κοντά σε υφιστάμενους δρόμους και χρήση πολυμερών ουσιών σε πλαγιές (δοκιμαστικά σε μικρή έκταση).
Όπως αναφέρεται, τα πιο πάνω είναι συνήθη μέτρα που λαμβάνονται από όλες τις δασικές υπηρεσίες στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία.
Αναφορικά με την αναδάσωση – αναγέννηση του δάσους, αναφέρεται ότι όλα τα πλατύφυλλα είδη, δηλαδή ο Πλάτανος, ο Σκλέδρος, η Τρεμιθιά, η Λατζιά, η Αντρουκλιά, η Μοσφιλιά, Ρούδι κ.ά. έχουν την ικανότητα να αναβλαστάνουν μετά την πυρκαγιά και επομένως δεν χρειάζεται να γίνει οποιαδήποτε φύτευση για την επαναφορά τους. Μάλιστα τα φυτά που θα αναγεννηθούν, έχουν πιο γρήγορη και ζωηρή ανάπτυξη από οποιοδήποτε νέο φυτό. Το ίδιο ισχύει και για πιο μικρά φυτά την Ξυσταριά, τον Πτεροκέφαλο, την Αγριοτριανταφυλλιά, το Βάτο κ.ά.
Επομένως, σημειώνεται, η προσοχή επικεντρώνεται στον Πεύκο, την Τραχεία πεύκη δηλαδή. Το είδος αυτό χαρακτηρίζεται ως πυρόφιλο, δηλαδή διαθέτει προσαρμογές που διασφαλίζουν τη φυσική του αναγέννηση μετά από μια πυρκαγιά. Ο μηχανισμός αυτός είναι εν ολίγοις η ικανότητά του να διατηρεί έναν αριθμό κώνων κλειστούς, με τα σπέρματα να περιμένουν να απελευθερωθούν, πράγμα που γίνεται αμέσως μετά από μια πυρκαγιά. Ο σπόρος που πέφτει στο έδαφος δίδει νέα φυτά τον χειμώνα από τα οποία πολλά επιβιώνουν χωρίς καμιά περιποίηση, για να αναπτυχθούν σταδιακά στο μελλοντικό πευκοδάσος
«Επομένως, στη μεγαλύτερη έκταση θα αφήσουμε τη φύση να αναδασώσει την περιοχή από μόνη της υποβοηθώντας την με επιπρόσθετη σπορά, ιδιαίτερα σε θέσεις με μεγάλη ένταση πυρκαγιάς και με πολύ νεαρά πεύκα που δεν παράγουν σπέρματα. Το Τμήμα Δασών διαθέτει ικανά αποθέματα σπόρου με γνωστή προέλευση και γενετικά κατάλληλο».
Σε κάποιες εκτάσεις, όπως πλατείες κατά μήκος κύριων δρόμων, στα Λημέρια πάνω από το Κούρδαλι και σε μερικά κρατόνια που προϋπήρχαν, θα γίνουν φυτεύσεις από τις 15 Οκτωβρίου και μετά. Τα είδη που θα χρησιμοποιηθούν είναι κυρίως Πεύκο και σε πολύ μικρότερο ποσοστό λίγα κέδρα, θάμνοι, χαρουπιές, λίγα κυπαρίσσια κ.ά. Τα φυτά που θα χρησιμοποιηθούν θα προέρχονται αποκλειστικά από τα φυτώρια του Τμήματος Δασών. Εκτιμάται ότι θα φυτευτούν γύρω στις 15.000 φυτά, ενδεχομένως και περισσότερα, από τις 15 Οκτωβρίου 2016 μέχρι τον Ιανουάριο 2017.
Ο αρμόδιος Κλάδος του Τμήματος Δασών έχει ήδη υποβάλει τις εισηγήσεις του για ένταξή τους στο Σχέδιο Αποκατάστασης και περιλαμβάνουν παρακολούθηση της αναβλάστησης του υποπληθυσμού του σπάνιου ενδημικού Κρόκου του Χάρτμαν που απαντά στην περιοχή Ροτσιά, τη διατήρηση δέντρων που έχουν καεί και φέρουν φωλιές αρπακτικών, την τοποθέτηση ποτίστρων και τεχνητών φωλιών για πουλιά και νυχτερίδες, τη δημιουργία θέσεων τροφής, την κατασκευή ξερολιθιών κ.ά. Ένα δέντρο δρυός που προστατευόταν δεν κάηκε και πιστεύεται ότι θα επιβιώσει, αφού ήδη έχει ποτιστεί από τοπικό προσωπικό. Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στον ιστορικό χώρο Λημέρια της ΕΟΚΑ, που θα δενδροφυτευθεί και θα τύχει ειδικού χειρισμού.
Σημειώνεται επίσης ότι ήδη έχουν εξασφαλιστεί αρκετοί πόροι για το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών που ξεπερνούν το μισό εκατομμύριο ευρώ, καθώς και πολλές δωρεές η μεγαλύτερη από τις οποίες φτάνει τις 200.000 ευρώ από διεθνή εταιρεία που εδρεύει στην Κύπρο.
Αναφορικά με τον εθελοντισμό, αναφέρει ότι είναι καλοδεχούμενος, ωστόσο χρειάζονται πραγματικοί εθελοντές που θα ενταχθούν στα συνεργεία του Τμήματος Δασών και θα δουλεύουν 5-6 ώρες τουλάχιστον την ημέρα ή τις μέρες που θα έλθουν.
«Αυτό που δεν είναι επιθυμητό, είναι κάποιοι απλώς να έλθουν το Σαββατοκύριακο, να φυτέψουν 5-6 δέντρα σε ανοιγμένους λάκκους και μετά από τη φωτογράφηση να πάνε για φαγητό. Επίσης, η εθελοντική εργασία θα είναι πολύ πιο χρήσιμη τώρα που εκτελούνται τα αντιδιαβρωτικά έργα παρά στη φύτευση που θα αρχίσει τα μέσα Οκτωβρίου», αναφέρεται.
Σε συνεννόηση του Τμήματος Δασών με άλλους φορείς έχει αποφασιστεί όπως οι εθελοντές καταγράφονται και συντονίζονται από την Επίτροπο Περιβάλλοντος, την Αναπτυξιακή Εταιρεία Τροόδους, τον Φιλοδασικό Σύνδεσμο Κύπρου και το Γραφείο του Επιτρόπου Εθελοντισμού και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
