Kathimerini.com.cy
Στη διερεύνηση του θέματος της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες (ΑμεΑ) στις παραλίες προχώρησε με αυτεπάγγελτη έρευνα η Επίτροπος Διοικήσεως Μαρία Στυλιανού Λοττίδη μετά από σωρεία παραπόνων που έφτασαν στο γραφείο της. Όπως προκύπτει από σχετική έκθεση που δόθηκε την Τετάρτη στη δημοσιότητα, έχουν γίνει αρκετά και σημαντικά βήματα προόδου αναφορικά με την προσβασιμότητα των ΑμεΑ στις παραλίες, ωστόσο, αυτό που τονίζεται είναι πως υπάρχουν αρκετά τα οποία πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση.
Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτρόπου, σε σχετική ανακοίνωση του ΚΟΤ ημερομηνίας 14 Ιουνίου 2017, στην Κύπρο είχαν καταγραφεί 40 προσβάσιμες παραλίες για ΑμεΑ. Παρ’όλα αυτά, τον Ιούλιο του 2017, ο αριθμός των προσβάσιμων παραλιών για ΑμεΑ ανερχόταν στις 47, εκ των οποίων οι 26 ήταν πλήρως προσβάσιμες και οι 21 μερικώς. Κατόπιν αναθεώρησης του καταλόγου, τον Μάρτιο του 2018 ο αριθμός των παραλιών που είναι προσβάσιμες από ΑμεΑ ανέρχεται πλέον σε 48, από τις οποίες οι 27 είναι πλήρως προσβάσιμες και οι 21 παρέχουν μερική προσβασιμότητα.
Μετά από επιστολές που στάλθηκαν τον Φεβρουάριου του 2016 και τον Ιούλιο του 2017 σε Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού (ΚΟΤ) και την Κεντρική Επιτροπή Παραλιών (ΚΕΠ), ζητήθηκαν συγκεκριμένες πληροφορίες για το εν λόγω ζήτημα. Οι υπό αναφορά ζητηθείσες πληροφορίες αφορούσαν μεταξύ άλλων στην έκταση της προσβασιμότητα των παραλιών από ΑμεΑ, καθώς επίσης και αν στις παραλίες που χαρακτηρίζονται ως προσβάσιμες από ΑμεΑ, παρέχονται οποιεσδήποτε διευκολύνσεις σε ΑμεΑ που η αναπηρία τους δεν είναι κινητική ή/και σε άτομα μειωμένης κινητικότητας (ΑΜΚ). Σημειώνεται ότι οι Πρόεδρος και Γραμματέας της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου (Ο.ΠΑ.Κ) το 2016, κοινοποίησαν στο Γραφείο της Επιτρόπου επιστολή στην οποία είχαν στείλει στον Υπουργό Εσωτερικών, την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών και την ΚΕΠ, μέσω της οποίας ζητούσαν την τροποποίηση του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, έτσι ώστε να μην απαγορεύεται η διακίνηση τροχοκαθισμάτων στις παραλίες και να επιτρέπεται η οδήγηση στις παραλίες μηχανοκίνητων οχημάτων ή άλλων τροχοφόρων οποιασδήποτε φύσεως που μεταφέρουν άτομα με βαριές κινητικές αναπηρίες όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος πρόσβασης.
Οι διαπιστώσεις της Επιτρόπου
Όπως διαπιστώνει η Επίτροπος Διοικήσεως, με βάση και την ετήσια καταγραφή των προσβάσιμων παραλιών στην οποία προβαίνει ο ΚΟΤ, προκύπτει ότι ο αριθμός των εν λόγω παραλιών αυξάνεται ανά έτος. Περαιτέρω, ο ΚΟΤ προέβαινε και εξακολουθεί να προβαίνει σε επιχορήγηση της εκτέλεσης έργων και αγοράς εξοπλισμού για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των παραλιών από ΑμεΑ. Επιπλέον, διαφαίνεται ότι έχουν συντελεστεί σημαντικά βήματα για τη διεύρυνση της προσβασιμότητας των παραλιών από ΑμεΑ από τη διαμόρφωση χώρων στάθμευσης και υγιεινής για ΑμεΑ, στην κατασκευή ραμπών/διαδρόμων πρόσβασης και την τοποθέτηση Seatrac και floating wheelchairs σε συγκεκριμένες παραλίες.
Παράλληλα, όπως προκύπτει από τη διερεύνηση παραπόνων που έφτασαν στο γραφείο της Επιτρόπου, αρκετές παράκτιες τοπικές αρχές προβαίνουν στις αναγκαίες διευθετήσεις ώστε στις οργανωμένες παραλίες να υπάρχουν ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες ξαπλώστρες και ομπρέλες για χρήση αποκλειστικά από ΑμεΑ. Σε περίπτωση που η απαγόρευση, βάσει του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, της διέλευσης μηχανοκίνητων οχημάτων ή άλλων τροχοφόρων από την παραλία, περιλαμβάνει και τα τροχοκαθίσματα (αυτόματα ή χειροκίνητα), ως η προαναφερθείσα θέση της Ο.ΠΑ.Κ., δημιουργεί, σύμφωνα και με τις πρόνοιες της Σύμβασης και τις επισημάνσεις της Επιτροπής στο Γενικό σχόλιο με αρ. 2 (2014), διάκριση εις βάρος των ΑμεΑ.
Επισημαίνεται δε η υποχρέωση με βάση τη Σύμβαση για εισαγωγή καθολικά σχεδιασμένων προϊόντων (στην υπό εξέταση περίπτωση ραμπών/διαδρόμων) που θα δύνανται να τα χρησιμοποιούν όλα τα άτομα ανεξαιρέτως, περιλαμβανομένων των ΑμεΑ, καθώς επίσης και η αναγκαιότητα που επισημάνθηκε στο Γενικό Σχόλιο της Επιτροπής, για καθορισμό πρότυπων προσβασιμότητας που θα λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των ΑμεΑ. Με τον τρόπο αυτό, δεν θα συντελείται διάκριση εις βάρος των ΑμεΑ που η αναπηρία τους δεν είναι κινητική, καθότι δεν θα στερούνται της ευχέρειας για αυτόνομη και αξιοπρεπή πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον (όπως για παράδειγμα στις παραλίες). Άλλες λύσεις, όπως η τοποθέτηση χειρολισθήρα κατά μήκος των υφιστάμενων ραμπών/διαδρόμων ή κατασκευή βυθιζόμενων αποβάθρων που θα επιτρέπουν την είσοδο των ΑμεΑ και των ΑΜΚ στη θάλασσα, είναι προφανώς χαμηλού κόστους και πιο εύκολα υλοποιήσιμες, αλλά επίσης διευκολύνουν και την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες πέραν της κινητικής. Ως εκ τούτου, το προαναφερθέν ερωτηματολόγιο που απέστειλε ο ΚΟΤ προς τις παράκτιες τοπικές αρχές, συνιστά σημαντική κίνηση προς την ορθή κατεύθυνση, η οποία όμως, θα συνεισφέρει προς τη διεύρυνση της προσβασιμότητας των παραλιών μόνο, όταν ακολουθηθεί με μέτρα για την εφαρμογή των εν λόγω λύσεων στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι αυτές απουσιάζουν ή/και είναι ανεπαρκείς.
Οι εισηγήσεις
Για σκοπούς υλοποίησης των υποχρεώσεων του κράτους που καθορίζονται από τη Σύμβαση για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων όλων των ΑμεΑ, ώστε οι παραλίες να είναι πλήρως προσβάσιμες, όπως αναφέρει στην έκθεσή της η κ. Λοττίδου, είναι αναγκαίο όπως:
Ο ΚΟΤ και η ΚΕΠ, σε συνεργασία με τις παράκτιες τοπικές αρχές και μετά από διαβούλευση με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ΑμεΑ για την διαπίστωση των πραγματικών τους αναγκών, προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για βελτίωση, όπου χρειάζεται, της προσβασιμότητας των ΑμεΑ στις παραλίες ώστε αυτές να καθίστανται πλήρως προσβάσιμες μέχρι την θάλασσα. Για σκοπούς αποφυγής τυχόν καθυστέρησης θα μπορούσαν να προωθηθούν μέτρα που θα συμβάλουν στη βελτίωση της αλυσίδας προσβασιμότητας, όπως η τοποθέτηση χειρολισθήρων και η κατασκευή βυθιζόμενων αποβάθρων τα οποία θα επιφέρουν άμεσα αποτελέσματα για σκοπούς πλήρης πρόσβασης των ΑμεΑ και των ΑΜΚ στην παραλία και την θάλασσα.
Παράλληλα, πρέπει να εξεταστεί σε συνεννόηση με τις οργανώσεις ΑμεΑ, το ενδεχόμενο τροποποίησης του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, ώστε να εξαιρείται η απαγόρευση χρήσης τροχοκαθισμάτων επί της παραλίας καθώς επίσης να επιτρέπεται η διέλευση σκύλων-οδηγών από την παραλία όταν αυτοί ενεργούν ως οδηγοί ΑμεΑ, στα πλαίσια πάντα των σχετικών διατάξεων που καθορίζονται στον περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμο.
O KOT σε συνεργασία με τις παράκτιες τοπικές αρχές, να εξακολουθήσουν να προβαίνουν στις αναγκαίες ενέργειες για αύξηση των προσβάσιμων παραλιών, καθώς και για διασφάλιση ότι οι υφιστάμενες αλυσίδες προσβασιμότητας είναι ολοκληρωμένες και πλήρεις. Επιπλέον, να διασφαλίζεται η ύπαρξη διαθέσιμων χώρων στάθμευσης για ΑμεΑ πλησίον της ράμπας/διαδρόμου πρόσβασης και ότι ανά πάσα στιγμή θα είναι εφικτή η πρόσβαση των ΑμεΑ από το χώρο στάθμευσης μέχρι την παραλία και τη θάλασσα αλλά και στους χώρους υγιεινής για ΑμεΑ.
Την ίδια στιγμή οι παράκτιες τοπικές αρχές να προβούν, αν δεν το έχουν ήδη πράξει, στις αναγκαίες ενέργειες για επιμόρφωση των ατόμων που απασχολούνται στις παραλίες εντός των διοικητικών τους ορίων, ώστε να μπορούν παρέχουν, όπου και όταν χρειάζεται, την απαραίτητη βοήθεια και στήριξη στα ΑμεΑ και τα ΑΜΚ που μεταβαίνουν στις παραλίες και για τη διασφάλιση ότι η προσβασιμότητα των ΑμεΑ και των ΑΜΚ προς την παραλία είναι ανά πάσα στιγμή απρόσκοπτη και χωρίς οποιαδήποτε εμπόδια.
Η Έκθεση θα υποβληθεί στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, στον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή του ΚΟΤ και στον Πρόεδρο της ΚΕΠ και αντίγραφα της θα κοινοποιηθούν στους Προέδρους της Ένωσης Δήμων Κύπρου και της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, καθώς και στους Προέδρους της ΚΥ.Σ.Ο.Α. και της Ο.ΠΑ.Κ., για ενημέρωση.
