Της Μαρίας Ηρακλέους
Όλοι να εργαστούμε θετικά και εποικοδομητικά ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του ΓεΣΥ. Αυτό διαμηνύει ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, ο οποίος δεν αποκλείει, εφόσον οι συγκυρίες το επιτρέψουν, το ενδεχόμενο εφαρμογής ενός πολυασφαλιστικού Γενικού Συστήματος Υγείας. Δεν αποκλείει, επίσης, σε βάθος χρόνου να χρειαστεί αναπροσαρμογή στις εισφορές, ωστόσο, ξεκαθαρίζει ότι στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Σχεδίου το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο δεν θα δεχθεί αύξηση των εισφορών.
–Μετά τις πρόσφατες αναφορές που ούτε λίγο ούτε πολύ ήθελαν το ΚΕΒΕ να σαμποτάρει τη συμμετοχή φαρμακευτικών εταιρειών στο ΓεΣΥ, μπορείτε να μας πείτε ποια είναι τελικά η στάση του ΚΕΒΕ ;
–Η στάση του ΚΕΒΕ παραμένει σταθερά η ίδια, όπως έχει διατυπωθεί από τα πρώτα στάδια συζήτησης του θέματος. Το ΚΕΒΕ στήριξε και συνεχίζει να υποστηρίζει την ανάγκη ενός Γενικού Σχεδίου Υγείας, το οποίο να είναι καθολικό, οικονομικά βιώσιμο και ικανό να προσφέρει ολοκληρωμένη, αλλά ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο σύνολο των πολιτών. Για το ΚΕΒΕ, η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό και δεν μπορεί να αποτελεί προνόμιο των ολίγων. Το σημερινό σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης είναι ανεπαρκές και οικονομικά μη βιώσιμο. Η ποιότητα και η ταχύτητα εξυπηρέτησης στα δημόσια νοσηλευτήρια υποβαθμίζεται συνεχώς, ενώ οι παρεχόμενες υπηρεσίες μέσω των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών έχουν περιορισμούς και εξαιρέσεις που περιορίζουν σημαντικά το εύρος κάλυψης σε σχέση με το τι θα προσφέρει το ΓεΣΥ. Την ίδια στιγμή, ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, γύρω στο 35%, δεν έχει πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε γιατί δεν διαθέτει ιδιωτική ασφάλεια είτε γιατί δεν είναι δικαιούχοι στα δημόσια νοσηλευτήρια. Με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, θα συνεισφέρουμε υποχρεωτικά όλοι, ο καθένας ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες, για να μπορούμε να έχουμε όλοι πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας ανεξαρτήτως οικονομικής δυνατότητας, ηλικίας και ιατρικού ιστορικού.
–Θεωρείτε ότι το ΓεΣΥ είναι βιώσιμο; Ποιες είναι οι ανησυχίες του ΚΕΒΕ;
–Ως ΚΕΒΕ έχουμε πει επανειλημμένα ότι στηρίζουμε ένα οικονομικά βιώσιμο ΓεΣΥ. Οι διάφορες μελέτες που έγιναν από οίκους διεθνούς εμβέλειας με εξειδίκευση στον τομέα της υγείας, οι οποίες επικαιροποιήθηκαν το 2016, αλλά και από Παγκόσμιους Οργανισμούς που ασχολήθηκαν με τον σχεδιασμό και την κοστολόγηση του ΓεΣΥ για την Κύπρο (Παγκόσμια Τράπεζα, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κόστος για την εισαγωγή ενός ΓεΣΥ στη χώρα μας ανέρχεται περίπου στο €1 δισ. Εμείς, έχουμε συμφωνήσει το 2017 με το κράτος και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στον καθορισμό των εισφορών της κάθε πλευράς για την κάλυψη αυτού του προϋπολογισμού. Αυτές τις εισφορές είμαστε δεσμευμένοι να τις καταβάλουμε. Στη βάση αυτή, αναμένουμε ότι θα απολαμβάνουμε πλήρεις και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Σίγουρα υπάρχουν ανησυχίες, θα πρέπει, ωστόσο, να δώσουμε πρώτα στο σύστημα την ευκαιρία να λειτουργήσει ώστε να ξεπεράσει τα προβλήματα που είναι αυτονόητο ότι θα συναντήσει στα αρχικά του στάδια. Όντας η μεγαλύτερη και πιο σύνθετη μεταρρύθμιση από καταβολής της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αναμενόμενο ότι θα συναντήσει προβλήματα στα αρχικά του στάδια και αυτά δεν μπορούν να αποτελούν αιτία ακύρωσής του. Όσον αφορά τον προϋπολογισμό, έχουμε επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα δεχθούμε αύξηση των εισφορών μας τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του σχεδίου, σε σχέση με αυτές που έχουν συμφωνηθεί. Σε βάθος χρόνου, και δεδομένου ότι το σύστημα παρέχει τις αναμενόμενες υπηρεσίες, είναι λογικό ότι θα υπάρξουν αναπροσαρμογές των εισφορών για να καλύπτουν και τις νέες εξελίξεις στον τομέα της υγείας.
–Πώς μπορούν να συνυπάρξουν ΓεΣΥ και ιδιωτικές ασφάλειες υγείας; Θα συνεχίσουν οι εργοδότες να παρέχουν ασφάλειες υγείας στο προσωπικό τους;
–Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε ότι δεν παρέχουν όλες οι επιχειρήσεις ασφάλειες υγείας στο προσωπικό τους. Με βάση στοιχεία του Εφόρου Ασφαλιστικών Εταιρειών μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 30-33% του πληθυσμού διαθέτει ιδιωτικά σχέδια υγείας. Το πώς, όμως, θα συμπεριφερθεί η κάθε επιχείρηση σε σχέση με το θέμα αυτό είναι αποκλειστικά δικό της θέμα σε συνεννόηση με τους εργαζομένους της. Αρκετές εταιρείες προσανατολίζονται να αναπροσαρμόσουν τα σχέδια υγείας που διαθέτουν ανάλογα με την πορεία εφαρμογής του ΓεΣΥ. Το πιθανότερο είναι ότι θα αφαιρέσουν τον πρώτο χρόνο το μέρος της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, που θα καλύπτεται από το ΓεΣΥ και την 1 Ιουνίου 2020 με τη συμπερίληψη και της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης θα τα καταργήσουν. Όσον αφορά τη συνύπαρξη του ΓεΣΥ με την ιδιωτική ασφάλιση κανένας δεν αποκλείει κάτι τέτοιο. Θα μπορεί κάποιος να διατηρήσει, αν το επιθυμεί, την ιδιωτική του ασφάλιση για να μπορεί να αποζημιώνεται για όσες δαπάνες δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ (π.χ. το κόστος των συμπληρωμών ή της αγοράς φαρμάκων). Εξελικτικά, και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, το ΚΕΒΕ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο εφαρμογής ενός πολυασφαλιστικού ΓεΣΥ.
–Πώς μεταφράζεται ενδεχόμενη αποτυχία εφαρμογής του ΓεΣΥ;
–Χωρίς να θέλω να εκληφθεί ότι δεν πρέπει να συνυπολογίζει κάποιος τις συνέπειες ή τους κινδύνους μιας ενδεχόμενης αρνητικής εξέλιξης, είμαι της άποψης ότι στο στάδιο αυτό οι σκέψεις και οι ενέργειες όλων μας πρέπει να επικεντρώνονται στο πώς εργαζόμαστε για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος. Στο σημείο που είμαστε οφείλουμε όλοι να εργαστούμε θετικά και εποικοδομητικά για την επιτυχή εφαρμογή του ΓεΣΥ, τα οφέλη του οποίου θα απολαμβάνουμε όλοι μας. Οι γιατροί και οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας των οποίων η συμμετοχή είναι καθοριστική και επιθυμητή θα πρέπει να καταθέτουν τις εισηγήσεις και τις απόψεις τους για τη συνεχή βελτίωση του συστήματος. Από δικής μας πλευράς εμείς, οι πολίτες, ως χρήστες του συστήματος πρέπει πάνω απ’ όλα να αντισταθούμε στην οποιαδήποτε τάση για κατάχρηση του συστήματος με αχρείαστες επισκέψεις και εξετάσεις. Κάτι τέτοιο θα αυξάνει το κόστος του σχεδίου και κατ’ επέκταση των δικών μας εισφορών. Ζημιωμένοι από μια τέτοια εξέλιξη θα είμαστε εμείς οι ίδιοι.
–Θεωρείτε ότι θα χρειαστεί επανεξέταση και επανασχεδιασμός του συστήματος υγείας;
–Ένα τόσο σύνθετο και δυναμικό εγχείρημα, όπως το ΓεΣΥ, στο οποίο συμμετέχει το σύνολο της κοινωνίας, δεν μπορεί να παραμείνει στατικό. Ούτε μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι το προτεινόμενο ΓεΣΥ είναι το τέλειο και δεν θα χρειαστεί βελτιώσεις ή αναπροσαρμογές. Αυτές θα προκύπτουν και λόγω της ταχείας εξέλιξης στους τομείς της ιατρικής, των φαρμάκων, των διαγνωστικών εξετάσεων και των νέων θεραπειών που αναπτύσσονται. Ο καλύτερος, όμως, δείκτης γι’ αυτές τις αλλαγές θα είναι η εμπειρία που θα αποκτούμε από την καθημερινή λειτουργία και εφαρμογή του συστήματος.
–Γίνονται κατά την άποψή σας επαρκείς επενδύσεις στον τομέα της Υγείας; Πού υστερούμε και πού θα πρέπει να επικεντρωθούμε;
–Υπάρχουν διάφορα μεγάλα έργα, πολλών εκατομμυρίων, τα οποία βρίσκονται είτε στο στάδιο της αδειοδότησης είτε στο στάδιο της κατασκευής και αυτά αφορούν μονάδες αποκατάστασης, υπηρεσίες ευεξίας, διαγνωστικά κέντρα, νοσοκομεία/κλινικές, καθώς επίσης και ξενοδοχειακές μονάδες ειδικά σχεδιασμένες για ταξιδιώτες υγείας. Δυστυχώς, όμως, λόγω των πολύπλοκων και χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών, παρατηρούνται καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, και κατ’ επέκταση στην υλοποίηση των εν λόγω έργων, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις αυτές οι καθυστερήσεις να επηρεάζουν ακόμα και το επενδυτικό ενδιαφέρον γι’ αυτά.
–Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, πώς θα μπορούσε η Κύπρος να αναβαθμιστεί στον τομέα του ιατρικού τουρισμού;
–Η διαπίστευση των νοσηλευτηρίων μας με διεθνείς αναγνωρισμένες διαπιστεύσεις θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην αναβάθμιση στις υπηρεσίες υγείας, αλλά και για το κύρος και την αξιοπιστία της Κύπρου στο εξωτερικό. Ειδικότερα δε, θα συμβάλουν στις προσπάθειες και στοχεύσεις για προσέλκυση τουριστών υγείας στον τόπο μας. Επιπρόσθετα είναι επιβεβλημένη η δημιουργία πακέτων που να περιλαμβάνουν όλα όσα ένας ασθενής, αλλά και αυτοί που θα ταξιδέψουν μαζί του χρειάζονται, πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Τέλος, θα πρέπει και το κράτος να ενισχύσει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο ιδιωτικός τομέας σε πιο έντονο βαθμό, κυρίως στον τομέα της προβολής και της παραχώρησης κινήτρων, όπως η κάλυψη μέρους του κόστους της διαπίστευσης. Θα πρέπει δηλαδή να χαραχθεί συγκεκριμένη στρατηγική για τον τουρισμό υγείας με τη συμβολή τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα.
–Ένα θέμα που άπτεται του ενδιαφέροντός σας είναι και η διασφάλιση της υγείας στον εργασιακό χώρο. Σε ποιο βαθμό εφαρμόζονται οι πρόνοιες ασφάλειας και υγείας στον εργασιακό χώρο;
–Η ασφάλεια και υγεία στην εργασία και η συνεχής βελτίωση των συνθηκών εργασίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς εργατικού δυναμικού, το οποίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη ομαλή και εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητάς τους. Το ΚΕΒΕ ως η μεγαλύτερη εργοδοτική οργάνωση του τόπου, έχοντας σαν στόχο ότι οι σωστές συνθήκες εργασίας δεν είναι μόνο αξιόλογοι στόχοι μιας σύγχρονης επιχείρησης, αλλά και οικονομικοί, πρωτοστατεί τόσο στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου όσο και μέσω της ουσιαστικής του συμμετοχής σε οργανισμούς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, το ΚΕΒΕ κάθε χρόνο επιμορφώνει δεκάδες μέλη του για την ορθή εφαρμογή νομοθεσιών για ασφάλεια και υγεία στους χώρους εργασίας.
–Υπάρχουν αιτήματα εργαζομένων, όπως για παράδειγμα η αύξηση της άδειας μητρότητας και πατρότητας, τα οποία είστε διατεθειμένοι να αναθεωρήσετε;
–Η αύξηση της άδειας μητρότητας κατά έξι εβδομάδες λόγω πολλαπλής κύησης, καθώς και η υιοθέτηση της άδειας πατρότητας για δύο εβδομάδες έχουν εφαρμοστεί πρόσφατα με τη σύμφωνη γνώμη και του ΚΕΒΕ, αφού και τα δύο αυτά θέματα είχαν συζητηθεί στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα. Στην περίπτωση που υπάρχουν περαιτέρω αιτήματα των εργαζομένων το ΚΕΒΕ είναι έτοιμο να συζητήσει με τους άλλους κοινωνικούς εταίρους μέσα στο πλαίσιο της λογικής, εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας των επιχειρήσεων.
