Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ψήφο στην τεχνολογία ρίχνουν οι κυπριακές τράπεζες, θέλοντας να αμυνθούν από τους κινδύνους που πλέον προέρχονται εκτός τραπεζικού περιβάλλοντος. Κατά την επόμενη τριετία – τετραετία οι επενδύσεις που έχουν προγραμματίσει οι κυπριακές τράπεζες ανέρχονται στα 300 - 350 εκατομμύρια ευρώ.
Το «μενού» των προγραμματισμένων αναβαθμίσεων περιέχει την ένταξη νέων ψηφιακών πλατφόρμων πελατοκεντρικού χαρακτήρα, επέκταση των ηλεκτρονικών τους δικτύων και τεχονολογική εξέλιξη των δομών τους στην ασφάλεια, τις αυτόματες πληρωμές, την ενδυνάμωση των υποδομών και την ψηφιακή παροχή προϊόντων και υπηρεσιών. Οι τραπεζίτες εκτιμούν πως η τεχνολογική στροφή των τραπεζών είναι πλέον θέμα ζωής και θανάτου αφού, όπως επισημαίνουν, το ζήτημα δεν έχει να κάνει πλέον με το «αν η τάδε τράπεζα θα κλείσει την άλλη», αλλά έχει αντικατασταθεί με το «εταιρείες όπως η Amazon θα κλείσουν τις τράπεζες εάν δεν αντιδράσουν εγκαίρως».
Πρόκειται για μη τραπεζικές εταιρείες που ωστόσο παρέχουν μέρος τραπεζικών υπηρεσιών. Τέτοιες εταιρείες είναι η Revolut, η οποία παρέχει ηλεκτρονικές πληρωμές, χρηματοδότηση επιχειρήσεων και κατοχή ηλεκτρονικών νομισμάτων με χρεώσεις υποπολλαπλάσιες από αυτές των παραδοσιακών τραπεζών. Ο συνδυασμός χαμηλών επιτοκίων, η συνεχής μεγιστοποίηση της εποπτείας από τους θεσμούς, η χρησιμοποίηση των κερδών για κάλυψη των κινδύνων από δάνεια τα οποία παραχωρούν, αλλά και η απορρόφηση των ζημιών από μη εξυπηρετούμενα δάνεια δίνουν χώρο να δραστηριοποιούνται εταιρείες στο χώρο που δεν κρατούν καταθέσεις πελατών. Βρίσκουν εποπτικά κενά, μπαίνουν στην τραπεζική αγορά και επενδύουν μονομιάς στην τεχνολογία. Είναι πολύ πιο εύκολο να επενδύσει μία εταιρεία από τη γέννησή της στην τεχνολογία, από μία εταιρεία που έχει ήδη χτίσει ένα παραδοσιακό μοντέλο και σχεδιάζει να το ψηφιοποιήσει. Και τούτο γιατί χρειάζεται χρόνο και χρήμα.
Γι΄ αυτό, με στροφή που έγινε αντιληπτή το 2017, οι τράπεζες της Κύπρου ποντάρουν στην ψηφιακή (digital) προώθηση των τραπεζικών τους προϊόντων, τόσο καταθετικών όσο και δανειοδοτικών. Εκτός αυτού, έχουν κάνει μεγάλες κινήσεις στον τομέα παροχής ασφάλειας και στα συστήματα αυτόματων πληρωμών (quickpay) μέσω διαδικτύου και εφαρμογών κινητών τηλεφώνων. Μπορεί να έχει γίνει η αρχή, αλλά για να ολοκληρωθούν αυτές οι –μεταμορφωτικές- κινήσεις από τις τράπεζες χρειάζεται ένας ορίζοντας τριετίας – τετραετίας, με πολλές από αυτές να έχουν ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες. Όπως και να έχει, μέχρι το τέλος του 2021, οι τράπεζες που γνωρίζει ο καταναλωτής σήμερα, με τη σημερινή μορφή και λειτουργία τους, θα είναι εντελώς διαφορετικές. Ταυτόχρονα, η αυτοματοποίηση και η ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών καθίσταται ολοένα και πιο αναγκαία. Ωστόσο, συνεπάγεται υψηλό κόστος σε αρκετά επίπεδα.
Πελατοκεντρική προσέγγιση
Πελατοκεντρική η προσέγγιση που θέλουν να έχουν οι τράπεζες στα επόμενα χρόνια. Όπως επισημαίνουν στην «Κ» τραπεζίτες από όλες σχεδόν τις τράπεζες του νησιού, για να πετύχει ο ρόλος της τράπεζας πρέπει να είναι πελατοκεντρικός. Κατά συνέπεια πρέπει να αλλάξει και να διαμορφωθεί ανάλογα και ο ρόλος του τραπεζικού υπαλλήλου. «Δεν χρειαζόμαστε υπάλληλο πλέον για να εξαργυρώνει στο ταμείο του καταστήματος μια επιταγή, αυτή τη λειτουργία μπορεί να την εκτελεί μία μηχανή, ή να γίνεται ηλεκτρονικά. Τον υπάλληλο θα τον χρειαζόμαστε ώστε να εξυπηρετήσει τον πελάτη που θα εισέρχεται στο κατάστημα, να του προτείνει προϊόντα βάσει του προφίλ του και να εξυπηρετεί τις ανάγκες του.
Τις αυτοματοποιημένες εργασίες που κάνουν οι τραπεζικοί θα εκτελούν έξυπνα μηχανήματα, για τις λειτουργίες των οποίων θα είναι υπεύθυνο το ανθρώπινο δυναμικό. Η εμπειρία έχει δείξει πως η τεχνολογία δεν καταργεί την εργασία, αλλά απλώς την μετατοπίζει και δημιουργούνται νέες ανάγκες», ανέφεραν χαρακτηριστικά στελέχη τραπεζών.
Εμπιστοσύνη
Η ψηφιακή μετατόπιση και λειτουργία των τραπεζών ενέχει μεγάλη ευθύνη ασφάλειας αλλά και καταπολεμά το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η ηλεκτρονική ταυτοποίηση του πελάτη –κάτι που αναπόφευκτα θα γίνει- θα κλείνει τα όποια κενά υπάρχουν μεταξύ των δηλωθέντων του εισοδημάτων και των συναλλαγών του. Θα υπάρχει άμεση σύνδεση με το Τμήμα Φορολογίας, αλλά και οι ίδιες οι τράπεζες θα ελέγχουν καλύτερα τους πελάτες τους.
Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, κατά την τοποθέτησή του στην συζήτηση για τον κρατικό Προϋπολογισμό του 2019, ανέφερε πως από το 2019 και εντεύθεν θα υποβάλλουν φορολογική δήλωση όλοι οι εργαζόμενοι στην Κυπριακή Δημοκρατία, ακόμα και αυτοί που δεν φτάνουν στο ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των 19.500 ευρώ, κλείνοντας όποιο παράθυρο φοροδιαφυγής υπήρχε μέχρι πρότινος. «Ακόμα και αυτοί που δεν έχουν συνολικό ετήσιο εισόδημα 19.500 ευρώ, θα δεσμεύουν λίγα λεπτά από το χρόνο τους για να επιβεβαιώνουν ότι δεν έλαβαν ποσό που θα πρέπει να φορολογηθεί», κατέληξε.
Οι τράπεζες
Την ανάγκη για τεχνολογική στροφή αντιλήφθηκαν όλες οι μεγάλες τράπεζες της Κύπρου και άρχισαν να σχεδιάζουν τις κινήσεις τους από το τέλος του 2016. Για την Τράπεζα Κύπρου η «ψηφιακή της μεταμόρφωση» -φράση που πολλάκις έχει αναφέρει - θα κοστίσει 100 εκατ. ευρώ σε βάθος τετραετίας. Τα 50 εξ αυτών αφορούν τη συνεργασία που συνήψε το 2017 με την ΙΒΜ και τη Microsoft και θα συμμετέχει στο εν λόγω έργο με σημαντικό αριθμό προσωπικού υψηλής τεχνογνωσίας, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.
Τα άλλα 50 θα επενδυθούν για σειρά αναβαθμίσεων όπως των γρήγορων πληρωμών μέσω καρτών, εφαρμογών και ίντερνετ, της σύνδεσης των επιχειρήσεων μέσω της εφαρμογής 1Bank και συγκεκριμένα του B2B, καθώς και με νέες εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα. Ήδη, όπως πληροφορείται η «Κ», η ηλεκτρονική αίτηση δανείου που εισήγαγε (e-loans) έχει ήδη φτάσει στο 7,5% των ζητούμενων δανείων, οι δε χρήστες της εφαρμογής του κινητού έχει ανέβει κατά 25%. Άλλες τομές συνεπάγονται την κατάργηση των εντύπων, δημιουργία εφαρμογής για εσωτερική επικοινωνία των υπαλλήλων, πληρωμές μέσω mobilewallet, wearables και άλλα. Ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Διευθυντής Διεύθυνσης Λειτουργικών Εργασιών του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου Δρ Χριστόδουλος Πατσαλίδης σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» είχε δηλώσει τα εξής: «Η πορεία της Τράπεζας Κύπρου εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από την πορεία της κυπριακής οικονομίας, κι όπως η κυπριακή οικονομία επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από την πορεία της Τράπεζάς μας, αντίστοιχος συσχετισμός υφίσταται μεταξύ του «Ψηφιακού Μετασχηματισμού» στην Τράπεζά μας και της ψηφιακής οικονομίας».
Η Ελληνική Τράπεζα κατά γενική ομολογία είναι προηγμένη τεχνολογικά. Τουλάχιστον αυτό επισημαίνουν τραπεζικές πηγές που, σημειωτέον, δεν πρόσκεινται στην Ελληνική. Όμως, στα ίδια επίπεδα κόστους ψηφιοποίησης κινείται και η Ελληνική με την Τράπεζα Κύπρου για την επόμενη τριετία – τετραετία, αφού πλέον τα μεγέθη τους είναι συγκρίσιμα. Ο Ανώτατος Διευθυντής Λειτουργικών Εργασιών (COO) της Ελληνικής Τράπεζας, κ. Vlad Botic, αν και είχε εκφράσει τη βεβαιότητα σε παλαιότερο ρεπορτάζ της «Κ» ότι μέσα στο 2018 θα βλέπαμε «New Model Branches», δηλαδή έξυπνα καταστήματα με πολλά ATM’s, αποδείχτηκε ότι η συναλλαγή με τη ΣΚΤ καθυστέρησε ολίγον τι τη διαδικασία. Ωστόσο, το 2019 δεν αποκλείεται να δούμε να λειτουργούν «έξυπνα» καταστήματα της Ελληνικής Τράπεζας. Η αρχή έγινε με τα καταστήματα – φορτηγά που θα εξυπηρετούν απομακρυσμένες περιοχές της Κύπρου, δηλαδή ως μια κινητή τράπεζα.
Η RCB Bank, από πλευράς της, σημειώνει στην «Κ» πως έχει καθιερώσει οδικό χάρτη ψηφιακής μεταμόρφωσης για τα προσεχή έτη, με τις συνολικές επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες να ανέρχονται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, αποτελώντας ένα σημαντικό μέρος των εξόδων της Τράπεζας. Η RCB Bank, όπως ανέφεραν ανώτατες πηγές της, εισάγει συνεχώς νέες καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες για τη βελτίωση της τραπεζικής εμπειρίας των πελατών της με παροχή προϊόντων και υπηρεσιών τελευταίας τεχνολογίας.
Σημείωσε πως το 2018 η Τράπεζα εισήγαγε στην αγορά πρωτοποριακά προϊόντα, όπως κάρτες πολλαπλού νομίσματος, επιτρέποντας στους πελάτες να πραγματοποιούν πληρωμές σε ξένα νομίσματα χωρίς μετατροπές και προμήθειες συναλλάγματος. Εκτός από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για πελάτες, η τράπεζα επενδύει ενεργά στην ανάπτυξη της υποδομής της πληροφορικής, αναπτύσσοντας μια ευέλικτη πλατφόρμα που επιτρέπει την άμεση δρομολόγηση νέων ψηφιακών υπηρεσιών.
Επιπρόσθετα η Τράπεζα, όπως σημείωσαν οι πηγές, αναβαθμίζει συνεχώς τις ψηφιακές υπηρεσίες για τους πελάτες της, καθιστώντας την υπηρεσία Internet banking πιο λειτουργική και βολική, καθώς και την κινητή τραπεζική, με μια νέα εφαρμογή για smartphone που επιτρέπει στους πελάτες της που βρίσκονται εν κινήσει να κάνουν τις συναλλαγές τους παντού βολικά και με απλό τρόπο.
Τέλος, η Τράπεζα βρίσκεται στο τελικό στάδιο υλοποίησης των τεχνολογιών PSD2 που επιτρέπουν απευθείας ενσωμάτωση των διάφορων εφαρμογών μέσω των API και το σύστημα της Τράπεζας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
