Της Μαρίας Ηρακλέους
Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση στην αγορά τσιγάρων, που θέλει στροφή σε μη συμβατικά προϊόντα, η εταιρεία CosmosTobacco ετοιμάζεται να κάνει το πρώτο της βήμα στις αναδυόμενες κατηγορίες στη βιομηχανία με προϊόντα θερμαινόμενης νικοτίνης (evape). Πριν από αυτό όμως, για την εταιρεία επείγει η ανάγκη ρύθμισης της φορολογίας στα τσιγάρα και τον καπνό, η οποία έχει επιβληθεί από το 2012. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Βασίλης Πετρίδης παραθέτει στην «Κ» τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του σε σχέση με τα αποτελέσματα αυτής της απόφασης, η οποία φαίνεται να έχει οδηγήσει στην αύξηση του λαθρεμπορίου από τις κατεχόμενες περιοχές και τρίτες χώρες. Συμπέρασμα το οποίο εξάγεται άλλωστε και από τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας της εταιρείας, βάσει της οποίας από το 2012 έχει μειωθεί κατά 34% η κατανάλωση τσιγάρων και κατά 56% η κατανάλωση στριφτού τσιγάρου. Στη συνέντευξή του ο κ. Πετρίδης υπογραμμίζει την απώλεια εσόδων του κράτους που ανέρχεται στο 82% της τιμής για κάθε πακέτο που αγοράζεται στα κατεχόμενα και ζητά επαναφορά της φορολογίας σε επίπεδα 2012.
- Κύριε Πετρίδη, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να κυκλοφορούν περισσότερα μη συμβατικά τσιγάρα στην αγορά. Έχουν κερδίσει το κοινό;
- Είναι πολύ νωρίς να βγάλουμε συμπεράσματα. Αλλά θεωρούμε ότι παρά το γεγονός ότι ξεκινούν από πολύ χαμηλή βάση, θα υπάρξει αύξηση των ποσοστών. Θεωρούνται αναδυόμενες κατηγορίες στις χώρες της ΕΕ και όλες οι χώρες κάνουν άνοιγμα σιγά-σιγά και σε αυτές τις κατηγορίες.
- Είναι η αλλαγή της αγοράς κάτι που σας ανησυχεί;
- Όλες οι μεγάλες εταιρείες καπνικών προϊόντων έχουν πρόθεση να επεκταθούν σε αυτό τον τομέα, κάτι που δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη να αφήσουν τα παραδοσιακά τσιγάρα. Το θέμα είναι να δίνεις στον καταναλωτή την δυνατότητα επιλογής. Οπότε όλες οι εταιρείες θα έχουν κάποια νέα προϊόντα τα οποία φυσικά θα εξελίσσονται και δεν θα είναι τα ίδια που έχουμε σήμερα.
- Να περιμένουμε περισσότερα από την εταιρεία σας σε αυτόν τον τομέα το επόμενο διάστημα;
- Σίγουρα στην CosmosTobacco, που βρίσκεται στην πρώτη θέση διανομής καπνικών προϊόντων, δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε έξω από την αναδυόμενη αγορά. Εξετάζουμε το ενδεχόμενο να προχωρήσουμε με προϊόντα θερμαινόμενης νικοτίνης, που είναι πιο καινοτόμα από τα καπνικά προϊόντα ατμού αλλά διαφέρουν επίσης από τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού. Ήδη κυκλοφορούν στην Ελλάδα αλλά και σε Ιταλία, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και τα πρώτα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά.
- Θα δούμε κάτι σύντομα;
-Μέσα στο 2ο τρίμηνο του 2018 αναμένεται να παρουσιάσουμε το νέο προϊόν. Να διευκρινίσουμε ότι δεν θα πρόκειται για αποτέλεσμα νέας συνεργασίας αλλά είναι προϊόν το οποίο ήδη παράγει η εταιρία JTI με την οποία συνεργαζόμαστε.
- Ποιο το μερίδιο αγοράς της εταιρείας σας στον τομέα των καπνικών προϊόντων;
- Ως CosmosTobacco κατέχουμε την πρώτη θέση στο κυπριακό λιανεμπόριο και τα πλάνα μας είναι να προχωρήσουμε σε νέες κατηγορίες καπνικών προϊόντων. Η σχέση μας με τα καπνικά προϊόντα πάει πίσω στο 1960, σε επίπεδο παραγωγής και διανομής, ενώ σήμερα διανέμουμε καπνικά προϊόντα της μεγαλοβιομηχανίας JTI και της Karelia. Σύμφωνα με στοιχεία της RAI για τον μήνα Ιανουάριο η Karelia έχει μερίδιο αγοράς 3%, ενώ η JTIτο 31%,
«Από λαθρεμπόριο το 10% της κατανάλωσης»
- Επαναφέρατε πρόσφατα, με έρευνά σας, το θέμα της υπερφορολόγησης των καπνικών προϊόντων.
- Από το 2012 επιβλήθηκε η φορολογία στα καπνικά προϊόντα, σε μια προσπάθεια να εισρεύσουν έσοδα στα ταμεία του κράτους αλλά και να ικανοποιήσουμε την Τρόικα. Αποτέλεσμα ποσοστό 82-83% της τιμής των καπνικών προϊόντων να είναι φόρος. Άρα λογικά είναι ένας εύκολος τρόπος να φέρεις έσοδα. Ωστόσο, η φορολογία ήταν τόσο υπερβολική που όχι μόνο δεν ήρθαν αυτά τα έξτρα έσοδα, αλλά από το 2012 και μετά, τα έσοδα από τις πωλήσεις καπνικών προϊόντων μειώθηκαν αρκετά.
- Πως γίνεται αυτό;
- Αυξήθηκε το λαθρεμπόριο και μειώθηκε η κατανάλωση νόμιμων προϊόντων. Η θέση της εταιρείας μας από τότε ήταν να μείνει μια λογική φορολόγηση στα καπνικά προϊόντα σε επίπεδα όπου το κράτος θα μπορεί να απολαμβάνει τα μέγιστα οικονομικά έσοδα. Ωστόσο, από το 2012 και μετά για τα μεν τσιγάρα μειώθηκε η νόμιμη κατανάλωση κατά 34% ενώ για τα καπνικά προϊόντα η κατανάλωση μειώθηκε κατά 56%. Σίγουρα οι όγκοι αυτοί δεν χάθηκαν επειδή σταμάτησε ο κόσμος να καπνίζει, αλλά επειδή βρήκε εναλλακτικές πηγές να προμηθεύεται τσιγάρα και καπνό. Οι πηγές είναι κυρίως τα κατεχόμενα και τρίτες χώρες όπου η φορολόγηση ή οι τιμές είναι πιο φτηνές με αποτέλεσμα να ωθείται ο κόσμος σε εναλλακτικές επιλογές. Ως αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης δημιουργήθηκε μείωση και στην κατανάλωση και στο εμπόριο. Από το 2012 έχουν μειωθεί περίπου 800 σημεία πώλησης καπνικών προϊόντων.
- Άρα έχουν κλείσει 800 περίπτερα;
- Τα καταστήματα τα οποία επηρεάστηκαν από τη μείωση της κατανάλωσης δεν είναι μόνο λόγω της υπερφορολόγησης αλλά σίγουρα συνέβαλε πολύ το θέμα. Να αναφέρουμε ότι το 2011 πριν την κρίση υπήρχαν 2.777 περίπτερα ενώ σήμερα 1.872. Σκεφτείτε ότι τα περίπτερα περίπου αντλούν το 50% του τζίρου τους από τα καπνικά προϊόντα. Αυτό δείχνει ότι η μη αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και της υπερφορολόγησης φέρνει αντίθετα αποτελέσματα τόσο στο κράτος όσο και στο εμπόριο και στις εταιρείες που ασχολούνται με τον τομέα.
- Η έρευνά σας έχει τεθεί ενώπιον κάποιου υπουργείου ή δημόσιου φορέα; Πώς θα αξιοποιηθεί;
- Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από το ίδιο το κράτος. Η θέση μας είναι να το παρουσιάσουμε με τρόπο που να αντιληφθεί και το κράτος ότι είναι προς το συμφέρον και του κράτους και του εμπορίου, να υπάρχει λογική φορολογία για να κερδίζουν όλοι. Αυτή την στιγμή οι μόνοι που κερδίζουν είναι οι λαθρέμποροι. Εμείς το είχαμε δει από τα πρώτα χρόνια ότι αυτό θα συνέβαινε, ήταν δύσκολο να αποδείξουμε στην αρχή της κρίσης ότι με το να μειωθεί η φορολογία θα αυξάνονταν τα έσοδα του κράτους, τώρα πέντε χρόνια μετά έχει περάσει η κρίση αλλά είναι αδικαιολόγητο να συνεχίσουν να μειώνονται τα έσοδα και να υποφέρει το κράτος και το εμπόριο. Το 82% της τιμής είναι φόρος οπότε για κάθε πακέτο τσιγάρο από τα κατεχόμενα χάνει το κράτος το 82% της τιμής από τα έσοδά του.
- Έχετε υποστεί και εσείς ζημιά από αυτό;
- Βεβαίως ως μια από τις πιο μεγάλες εταιρείες στον χώρο των καπνικών προϊόντων σίγουρα έχουμε υποστεί ζημιά.
- Είναι μετρήσιμη;
- Φυσικά δεν μπορεί να ξέρει κάποιος πώς θα ήταν η κατάσταση αν υπήρχε η φορολογία του 2012. Εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι δεν θα υπήρχαν αυτές οι μεγάλες αλλαγές στην κατανάλωση που είχε ως αποτέλεσμα να επηρεαστεί τόσο σοβαρά το εμπόριο. Επίσης πρέπει να παραδεχτούμε ότι τα τσιγάρα αποτελούν το 90% της κατανάλωσης το 10 % είναι ο στριφτός καπνός. Η μεγαλύτερη φορολογία μπήκε στο στριφτό τσιγάρο, ανέβηκε από 60 ευρώ το κιλό στα 150 ευρώ. Η φορολογία υπερδιπλασιάστηκε και ένας καπνιστής που δεν μπορούσε να αλλάξει από τσιγάρα σε στριφτό τσιγάρο, κατέληξε στο λαθρεμπόριο. Εμείς οι ίδιοι ανοίξαμε τις πόρτες του λαθρεμπορίου με την υπερφορολόγηση. Κάτι που δεν υπήρχε το 2012 διότι οι τιμές ήταν σε λογικά επίπεδα.
- Υπάρχουν στοιχεία για το ποσοστό που καταλαμβάνει το λαθρεμπόριο επί της συνολικής κατανάλωσης;
- Υπάρχει επίσημη έρευνα η οποία δείχνει ότι το 10% της κατανάλωσης έρχεται από λαθρεμπόριο. Επίσης στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, δείχνουν ότι οι πωλήσεις από το νόμιμο κράτος, στα τσιγάρα έχει πέσει κατά 25% και στον καπνό περίπου 50%.
- Τι εισηγείστε;
- Η πρότασή μας είναι να επανέλθει η φορολογία όπως επανήλθε σε άλλους τομείς της οικονομίας μετά την κρίση. Το 2012 ο φόρος κατανάλωσης για ένα κιλό τσιγάρα ήταν 110 ευρώ και ο καπνός 60 ευρώ. Αν το συγκρίνεις με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, η Κύπρος είναι η 5η πιο ψηλά φορολογούμενη χώρα στην Ευρώπη στον καπνό για τσιγάρα, και στα τσιγάρα πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Αυτό ίσως να μην ήτανε τόσο μεγάλο πρόβλημα αν δεν είχαμε απέναντι μας το παράνομο κράτος των κατεχομένων που με χιλιάδες επισκέπτες που πηγαινοέρχονται χωρίς να τους ελέγξεις, εκμεταλλεύονται τη διαφορά της τιμής. Επίσης είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές του να αυξηθούν τα μέτρα λήψης αστυνόμευσης από το κράτος για τους παρανομούντες και να αυξηθούν και οι ποινές παρά το ότι είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί ο καθένας ξεχωριστά.
- Υπάρχει πρόθεση να αλλάξει κάτι;
- Σήμερα υπάρχει μια νέα κυβέρνηση που χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια να αποκαταστήσει την κανονικότητα στη χώρα και να ενισχύσει την αναπτυξιακή προσπάθεια. Στο πλαίσιο αυτό, επαναφέρει μια σειρά από φορολογίες στα επίπεδα προ κρίσης. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα μπορεί να το δει και αυτό το ζωτικό για τα δημόσια έσοδα και τους εμπόρους, θέμα.
