ΚΥΠΕ
Σειρά προκλήσεων με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπο το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, όπως οι υπερβολικές κανονιστικές ρυθμίσεις και η ύπαρξη πολλών τραπεζών, διαπιστώνουν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των τριών συστημικών τραπεζών – Τράπεζας Κύπρου, Συνεργατισμού και Ελληνικής Τράπεζας.
Οι κ. Χούρικαν, Χατζηγιάννης και Μάτσης, μίλησαν σε διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με τίτλο «Προκλήσεις και Προοπτικές του Κυπριακού Τραπεζικού Συστήματος».
Παίρνοντας πρώτος το λόγο, ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου, Τζον Πάτρικ Χούρικαν, ανέφερε πως είναι λάθος να θεωρείται πως το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο λειτουργούσε τέλεια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, καθώς, όπως είπε, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) άρχισαν να συσσωρεύονται 20 χρόνια πριν από την κρίση.
Σήμερα, είπε, το ποσοστό των ΜΕΔ στην Τράπεζα Κύπρου είναι γύρω στο 50%, σημειώνοντας πως η Τράπεζα έχει μετακινήσει έξω από την κατηγορία των ΜΕΔ ποσό που αντιστοιχεί στο 22% του ΑΕΠ.
«Έχουμε ένα πρόβλημα ευθύνης που δεν έχουμε επιλύσει κι έχουμε ένα πρόβλημα ενεργητικού, το οποίο βρίσκεται στο έβδομο τρίμηνο της επίλυσής του και νομίζω πως θα χρειαστούν άλλα 10-12 τρίμηνα προτού να μπορέσουμε να ανακοινώσουμε κάποια νίκη σε αυτούς τους ισολογισμούς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Την ίδια ώρα σημείωσε πως το τραπεζικό σύστημα, αν και ανακεφαλαιοποιημένο, πιο διαφανές και «υπερβολικά ρυθμισμένο», στην πραγματικότητα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια υπαρξιακή απειλή και αυτή είναι η ψηφιοποίηση.
Ανέφερε ακόμα ότι μετά την πώληση των εργασιών της στο εξωτερικό, η Τράπεζα Κύπρου είναι πλέον «υπερβολικά συγκεντρωμένη» στην κυπριακή οικονομία, με την οποία έχει μια «σχέση σιαμαίων», εξηγώντας πως εάν η οικονομία πάει καλά, τότε και η Τράπεζα πάει καλά, και αντίστροφα.
Ο Τζον Πάτρικ Χούρικαν σημείωσε επίσης ως τεράστια πρόκληση για την επιβίωση των μικρών τραπεζών την «επιβολή υπερβολικών ρυθμίσεων». «Ο χρόνος που σπαταλούν σήμερα τα στελέχη των τραπεζών ασχολούμενα με άλλον έναν κανονισμό που επιβάλλεται καθολικά σε ολόκληρη την ευρωζώνη είναι εξαιρετικά εξουθενωτικός για την εφαρμογή της καλής διαχείρισης και τη δημιουργία μιας καλής μελλοντικής στρατηγικής», είπε.
Υπογράμμισε ότι η Κύπρος έχει πολλές τράπεζες (overbanked) και ότι με την πάροδο του χρόνου θα πρέπει να προωθηθεί ενοποίηση στην αγορά.
Για ευκαιρίες στο τραπεζικό σύστημα, μίλησε ο διευθύνων σύμβουλος της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, Νικόλας Χατζηγιάννης.
Τόνισε ότι σήμερα ο Συνεργατισμός είναι «μία τράπεζα», που ρυθμίζεται και εποπτεύεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οδεύει προς την ένταξη στο κυπριακό χρηματιστήριο.
Ο Νικόλας Χατζηγιάννης σημείωσε ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα, όπως τα ΜΕΔ. Πέρσι ο Συνεργατισμός, είπε, μείωσε τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών κατά €1,2 δισ, ένα τεράστιο ποσό σε μια χώρα με ΑΕΠ ύψους €17 δισ, ωστόσο αυτό δεν αντανακλάται στην αναλογία των ΜΕΔ, λόγω της απομόχλευσης της οικονομίας.
Χρειάζονται, είπε, ολιστικά σχέδια και στρατηγικές, εργαλεία και χρόνος, «αλλά για να τα κερδίσουμε αυτά πρέπει να είμαστε αξιόπιστοι» και «η αξιοπιστία μας έχει αυξηθεί σημαντικά» ανέφερε, προσθέτοντας ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τις τραπεζικές προκλήσεις είναι οι επιδόσεις της οικονομίας. «Υπάρχει ανάπτυξη στην οικονομία, βλέπουμε θετικά σημάδια και αυξημένη εμπιστοσύνη» συμπλήρωσε.
«Την ίδια ώρα είμαστε μέρος της ευρωζώνης και δυστυχώς πρέπει να ζήσουμε με τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος», ανέφερε ο κ. Χατζηγιάννης. Αναφέρθηκε για παράδειγμα στα αρνητικά επιτόκια της ΕΚΤ, σημειώνοντας ότι και οι τρεις τράπεζες μαζί -Τράπεζα Κύπρου, Ελληνική και Συνεργατισμός- έχουν ρευστότητα που φθάνει τα €10 δισ. Την ίδια ώρα, είπε, «δεν μπορούμε να δανείσουμε γιατί η οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί τόσο γρήγορα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί».
Ταυτόχρονα, είπε, η ρυθμιστική αρχή, η ΕΚΤ, καθορίζει το επιχειρηματικό μοντέλο, και όχι οι μέτοχοι, κάτι το οποίο, όπως εξήγησε, μπορεί σε κάποιο στάδιο να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, επειδή οι τράπεζες δεν μπορούν να κινηθούν προς διαφορετικές κατευθύνσεις.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Συνεργατισμού είπε ότι υπάρχουν ευκαιρίες στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου επειδή υπάρχει πολύς χώρος για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Έχουν γίνει πολλά όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνου, την αποτελεσματικότητα και τη διακυβέρνηση, αλλά σίγουρα μπορούν να γίνουν περισσότερα, είπε.
Σημείωσε τέλος ότι πρέπει οι τράπεζες να αξιοποιήσουν την ψηφιοποίηση.
Από πλευράς του ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Τράπεζας, Ιωάννης Μάτσης, στάθηκε στο θέμα των κανονισμών, λέγοντας πως είναι «πολύ τιμωρητικοί και δυσανάλογοι», με την έννοια ότι οι μικρές τράπεζες της ευρωζώνης αντιμετωπίζουν τους ίδιους κανονισμούς με τις μεγάλες τράπεζες.
Παράλληλα επεσήμανε πως οι κανονισμοί που επιβάλλονται στις τράπεζες αλλάζουν συνέχεια, κάτι το οποίο λειτουργεί αποτρεπτικά για τους επενδυτές, οι οποίοι δεν μπορούν να προβούν σε προβλέψεις.
«Οι κανονισμοί έχουν πολλά διαφορετικά πρόσωπα, κάποιοι είναι καλοί, χρειάζεται να είμαστε πειθαρχημένοι, η αυτορύθμιση λειτουργεί σε κάποιο βαθμό και η κρίση απέδειξε ότι χρειαζόμασταν περισσότερη, αλλά την ίδια ώρα έχουμε και τις παγίδες που έρχονται με τους κανονισμούς», είπε.
Αναφέρθηκε ειδικότερα στο αυξημένο κόστος που δημιουργεί η αναφορά στη ρυθμιστική αρχή και σε αντί-ανταγωνιστικά ζητήματα που δημιουργούνται από το γεγονός ότι κάποιες τράπεζες πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς της ΕΚΤ, αλλά και των τοπικών ρυθμιστικών αρχών, ενώ κάποιες άλλες όχι.
Συμφώνησε με τον κ. Χούρικαν, ότι στην Κύπρο υπάρχουν πολλές τράπεζες, κάτι το οποίο δημιουργεί ευκαιρίες ενοποίησης, ωστόσο είπε πως όταν μια τράπεζα που ρυθμίζεται από την ΕΚΤ επιδιώξει να αποκτήσει μια τράπεζα που ρυθμίζεται από την τοπική ρυθμιστική αρχή, το κόστος για να τη μετατρέψει σε συστημική τράπεζα που θα εποπτεύεται από την ΕΚΤ είναι αυξημένο.
Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, είπε, κατατάσσεται τέταρτο όσον αφορά την αναλογία πελατών ανά πιστωτικό ίδρυμα και την αναλογία πελατών ανά τραπεζικό υπάλληλο, με 15 χιλιάδες πελάτες ανά τραπεζικό ίδρυμα και 166 πελάτες ανά τραπεζικό υπάλληλο. Την ίδια ώρα, ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 62 χιλιάδες πελάτες ανά τραπεζικό ίδρυμα και 77 πελάτες ανά τραπεζικό υπάλληλο.
Η ύπαρξη πολλών τραπεζών, είπε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η κυπριακή οικονομία χαρακτηρίζεται από «συγκέντρωση» (concentration), δημιουργούν την ανάγκη οι τράπεζες να διασφαλίσουν ότι δεν θα πληγούν από αυτή την «συγκέντρωση». Την ίδια ώρα ο συνδυασμός αυτός, είπε, δημιουργεί ανταγωνισμό, ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα μια ελαφριά χαλάρωση των κριτηρίων δανεισμού, κάτι το οποίο δεν πρέπει να υποτιμάται, προειδοποίησε, αφού αυτό ήταν που οδήγησε στην κρίση.
