Της Μαρίας Ηρακλέους
Την καλύτερη περίοδό του φαίνεται ότι διανύει το λιανικό εμπόριο, με τα θετικά πρόσημα του ’18 να πήραν ήδη την σκυτάλη για το 2019. Πάντως τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, ο πλέον έγκυρος τρόπος μέτρησης του κύκλου εργασιών του λιανικού, συνηγορούν για την καλή πορεία του τομέα.
Τα τελευταία αφορούν τον Νοέμβριο του 2018 και κάνουν λόγο για αύξηση 3,5% του όγκου του κύκλου εργασιών και 4,4% αύξηση της αξίας του. Σε επίπεδο των έντεκα μηνών από Ιανουάριο μέχρι Νοέμβριο του 2018, υπολογίζεται ότι ο δείκτης αξίας σημείωσε αύξηση 5,6% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2017. Για όλο το 2018 οι εκτιμήσεις του Παγκύπριου συνδέσμου λιανικού εμπορίου, τις οποίες μεταφέρει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας του, Μάριος Αντωνίου, μιλούν για αύξηση 5,5%. Ο δε τζίρος εκτιμάται ότι εκτοξεύτηκε στο 1,6 δισ., ευρώ, αυξημένος κατά 400 εκατομμύρια σε σχέση με το 2017 που ανήλθε στο 1,2 δισ.ευρώ.
Ο κ. Αντωνίου επισημαίνει ότι επισκεψιμότητα και συναλλαγές στα καταστήματα ήταν αυξημένα όλο τον προηγούμενο χρόνο, ενώ με το δεξί μπήκε και το 2019, παρά το γεγονός ότι ο Γενάρης δεν είναι παραδοσιακά δυνατός μήνας. Η αύξηση της κατανάλωσης αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις τουριστικές ροές στην Κύπρο, με τα 3,9 εκατομμύρια των επισκεπτών του προηγούμενου έτους να αποδεικνύονται εξαιρετικά ωφέλιμα και για το λιανικό.
Πέραν φυσικά των εκτιμήσεων και των στοιχείων όπως καταγράφονται από την στατιστική υπηρεσία, ένας άλλος δείκτης για την πορεία του λιανικού εμπορίου είναι τα επενδυτικά πλάνα των υπεραγορών, ένας τομέας που συγκεντρώνει την μερίδα του λέοντος των συναλλαγών του λιανικού εμπορίου. «Για να προχωρούν σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη στην αγορά, σίγουρα δεν θα προχωρούσαν σε οποιαδήποτε επέκταση αν δεν υπήρχε βεβαιότητα, καθώς αυτό θα επρόκειτο για πολύ επιπόλαια κίνηση ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση, είναι θέση η οποία εκφράζεται τόσο από τον Σύνδεσμο Λιανικού Εμπορίου όσο και από τον Σύνδεσμο Υπεραγορών και τον πρόεδρο του Ανδρέα Χατζηαδάμου. Επισημαίνεται ότι ο τομέας των υπεραγορών είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός και μπορεί να σηκώσει το βάρος των νέων επεκτάσεων και των νέων καταστημάτων.
Πάντως ήδη άρχισε να κάνει την εμφάνιση της και η άλλη άποψη. Ότι δηλαδή η αγορά πλησιάζει σιγά σιγά σε επίπεδα κορεσμού, καθώς ναι μεν αυξάνεται η φυσική παρουσία των καταστημάτων, ωστόσο είναι ίσως δυσανάλογη της αύξησης της συνολικής κατανάλωσης. Βασικοί παράγοντες του λιανικού τομέα αναφέρουν στην «Κ» ότι με το φιλελευθεροποιημένο ωράριο των καταστημάτων είναι στην ουσία σαν να λειτουργούν σε 25-30% περισσότερα τετραγωνικά μέτρα, ή αλλιώς μπορούν να εξυπηρετήσουν 25-30% περισσότερους καταναλωτές.
Οι νέες υπεραγορές
Ηδη το 2018 στο κάδρο των υπεραγορών μπήκαν νέοι παίκτες, ενώ υφιστάμενοι ζύγιασαν την αγορά και είδαν ότι μπορούσαν να προχωρήσουν σε νέα καταστήματα. Κάποιοι άλλοι δε μετατόπισαν τα πλάνα τους για το 2019 μεγαλώνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την πίτα της αγοράς.
Στην πρώτη περίπτωση, έχουμε την αλυσίδα Spar η οποία άνοιξε το πρώτο κατάστημα της στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην Λάρνακα τον περασμένο Αύγουστο. Επί του παρόντος, δεν φαίνεται να υπάρχουν στα άμεσα σχέδια της εταιρείας νέα καταστήματα, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε γίνει λόγος για άνοιγμα τριών υπεραγορών μέχρι τέλος του 2018. Αυτό που εξετάζει ωστόσο η εταιρεία είναι η μετατροπή υφιστάμενων υπεραγορών του ομίλου Ermes σε Spar.
Στα μεγάλα ανοίγματα του 2018 ήταν και το δεύτερο κατάστημα της υπεραγοράς Αθηαινίτης στο Nicosia Mall, ενώ δύο νέα καταστήματα άνοιξε σε Κίτι και Λακατάμεια η αλυσίδα υπεραγορών ΑΛΦΑΜΕΓΑ. Σύμφωνα με ενημέρωση από την εταιρεία, μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να προστεθούν νέα καταστήματα στο δίκτυο της. Συγκεκριμένα, λίγο μετά το Πάσχα(τέλη Απριλίου), υπολογίζεται ότι θα πάρει σάρκα και οστά η νέα υπεραγορά στα Πολεμίδια, ενώ άλλη μία υπεραγορά ΑΛΦΑΜΕΓΑ αναμένεται να λειτουργήσει στην Πάφο το καλοκαίρι και συγκεκριμένα Ιούνιο- Ιούλιο. Οι εργασίες και για τα δύο έργα ξεκίνησαν και τρέχουν παράλληλα, ενώ η έκταση της κάθε υπεραγοράς υπολογίζεται στις 3,5-4 χιλιάδες τ.μ.
Στην εκπνοή του ’19 ο Παπαντωνίου
Σχεδόν ένας χρόνος χρειάστηκε μέχρι η υπεραγορά Παπαντωνίου να λάβει την πολεοδομική άδεια για το πρώτο άνοιγμα υπεραγοράς στην πρωτεύουσα. Πλέον αναμένει και την έγκριση από τον δήμο Έγκωμης στην αίτηση για άδεια οικοδομής που κατέθεσε και ακολούθως θα αρχίσει τις εργασίες ανέγερσης της υπεραγοράς, με τον χώρο πωλήσεων να εκτείνεται σε 2.800 τμ. Το πράσινο φως δεν αναμένεται να δοθεί πριν από το πρώτο τρίμηνο του 2019, ενώ η χρονική διάρκεια των εργασιών υπολογίζεται στους 8-9 μήνες. Με αυτά τα δεδομένα αναμένεται ότι η υπεραγορά θα μπει στον χάρτη του λιανικού εμπορίου της Λευκωσίας περί τα τέλη 2019 με πιο ρεαλιστικό σενάριο τις αρχές 2020. Πέραν της μεγάλης υπεραγοράς στην Λευκωσία, στα πλάνα της εταιρείας περιλαμβάνονται σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο, η λειτουργία μικρότερων καταστημάτων, τόσο στην αγορά της Λευκωσίας όσο και της Λεμεσού.
Πήρε παράταση το ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ
Περί τα τέλη του 2019 αναμένεται να εγκαινιαστεί το πρώτο κατάστημα χονδρικής της MetroAEBE στη Λεμεσό. Σε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας αναφέρεται ότι το επενδυτικό πλάνο για το 2019 θα ανέλθει στα 40 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία αναμένεται να ανοίξει οκτώ νέα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα και στο πλάνο της περιλαμβάνονται οι ανακαινίσεις για καταστήματα του αρχικού δικτύου MyMarket και των Κέντρων Διανομής.
Στην περίπτωση της Κύπρου, η επένδυση ύψους περίπου 9 εκατ. ευρώ, αποτελεί σταθμό τόσο για τη Metro, καθώς είναι η πρώτη επιχειρηματική δραστηριότητα εκτός ελληνικών συνόρων, όσο και για την Κύπρο, όπου δεν υπάρχει ακόμα κατάστημα της κατηγορίας Cash&Carry.
Ο χώρος πώλησης του καταστήματος θα είναι περίπου 3.000 τ.μ., ενώ οι συνολικές κτιριακές εγκαταστάσεις θα ξεπερνούν τις 11.000 τ.μ. Αναλόγως των επιδόσεων αυτού του πρώτου καταστήματος, η Metro θεωρεί ότι στην κυπριακή αγορά δυνητικά μπορούν να δημιουργηθούν άλλα τρία Cash&Carry. Πρόκειται πάντως για το πρώτο κατάστημα χονδρικής πώλησης στην Κύπρο, ένα κατάστημα δηλαδή το οποίο αναλαμβάνει το ρόλο του μεσάζοντα για να εξυπηρετεί επαγγελματίες, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ, περίπτερα και μπακάλικα, μέσω της πώλησης μεγαλύτερων και περισσότερων συσκευασιών σε χαμηλές τιμές.
Αυτό που ξεκαθαρίζεται από την εταιρεία είναι ότι το κατάστημα στην Κύπρο δεν θα διατηρήσει την επωνυμία METROAEBE, λόγω της λειτουργίας της υπεραγοράς ΜΕΤΡΟ στο νησί, κάτι που ενδεχομένως να προκαλούσε σύγχυση στους καταναλωτές και στα συμφέροντα των δύο εταιρειών.
Επενδύσεις 16 εκατ. από την Lidl
Αν και δεν αναμένεται να δούμε νέο κατάστημα LIDL μέσα στο 2019, εντούτοις το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας για το 2019 είναι στα 16 εκατ. ευρώ, 6 εκατ. περισσότερα σε σχέση με το επενδυτικό πλάνο του 2018. Από το ποσό αυτό τα οκτώ εκατομμύρια θα απορροφηθούν σε προσφορές και εμπλουτισμό των προϊόντων της εταιρείας, ενώ τα 3 εκατ., ευρώ αφορούν εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος δικτύου, ήτοι ανακαινίσεις και επεκτάσεις των 17 καταστήματων της εταιρείας.
Όπως πληροφορείται η «Κ» τα υπόλοιπα πέντε εκατομμύρια, θα αξιοποιηθούν για την επέκταση του δικτύου της εταιρείας με στόχο μέχρι το 2021 ο αριθμός των καταστημάτων της να φτάσει στα 21 παγκύπρια. Διευκρινίζεται πάντως ότι νέο κατάστημα Lidl δεν αναμένεται για το 2019, ενώ το τελευταίο κατάστημα της αλυσίδας ήταν η υπεραγορά της Μουτταγιάκκας αρχές του 2018.
Υπολογίζεται ότι μέχρι τέλος του χρόνου, θα ανακαινιστούν εξ ολοκλήρου τέσσερα καταστήματα ενώ θα γίνει αντικατάσταση των συστημάτων ψύξης όλων των καταστημάτων, με φιλικά προς τος περιβάλλον ψυγεία τελευταίας τεχνολογίας. Στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του έργου της επέκτασης και αναβάθμισης του logistic centre το κόστος του οποίου ήταν στα 28,5 εκατ. ευρώ, ενώ με το τέλος της αναβάθμισης, το logistic centre στην Αραδίππου αναμένεται να φτάσει συνολικά τα 33.393 τ.μ.
