Της Μαρίας Ηρακλέους
Με πιο ψηλές ταχύτητες διαδικτύου μέχρι 300 mgps αναμένεται να ενισχυθούν οι σχολικές μονάδες αναλόγως μεγέθους, μέχρι τον Σεπτέμβριο ώστε να καλυφθούν οι τεχνικές ανάγκες για έναρξη ανά πάσα στιγμή χρειαστεί της τηλεκπαίδευσης. Πρόκειται για αναβάθμιση σε εξοπλισμό και δίκτυο η οποία ανέρχεται στις 350.000 ευρώ ετησίως. Αναμένεται πάντως ότι μέχρι το πρώτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου θα είναι έτοιμα για τηλεκπαίδευση το 85% των σχολείων, όπως υπογραμμίζει στην συνέντευξή του στην «Κ» ο υφυπουργός Καινοτομίας Κυριάκος Κόκκινος.
Διαφορετικά είναι ωστόσο τα χρονοδιαγράμματα σε σχέση με την εξ αποστάσεως εργασία, για την οποία από την περίοδο της καραντίνας δεν φαίνεται να έχουν γίνει επί του παρόντος σημαντικά βήματα προόδου. Σε πρώτο στάδιο, έχουν εξεταστεί κάποια πρώτα σενάρια σε συνεργασία με το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, ωστόσο, όπως σημείωσε ο κ. Κόκκινος, θα πρέπει να προηγηθεί διαδικασία διαλόγου των εμπλεκόμενων φορέων και του Υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτησή του. Σε ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα αυτό δεν αναμένεται να γίνει πριν από το 2021. Εξελίξεις καταγράφονται ωστόσο στο θέμα εκσυγχρονισμού του δικαστικού συστήματος. Αυτή την εβδομάδα αναμένεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης και κατακύρωσης των προσφορών για το e-justice και σύντομα αναμένεται να προχωρήσει η υπογραφή των συμβάσεων με τον επιτυχόντα προσφοροδότη.
- Ξεκινώντας από το θέμα των ημερών, την τηλεκπαίδευση. Έχετε πει ότι σύντομα θα είμαστε έτοιμοι και δώσατε κάποια χρονοδιαγράμματα.
- Αυτό που έχω πει είναι ότι καθημερινά θα μπαίνουν σχολεία, μέχρι το πρώτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου το 80-85% των σχολείων λογικά θα πρέπει να είναι έτοιμο. Τα υπόλοιπα σχολεία που δεν θα έχουν αναβαθμιστεί δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Θα λειτουργήσουν με μειωμένη ταχύτητα για κάποια περίοδο 1-2 εβδομάδων. Όλη η προσπάθεια και ο σχεδιασμός είναι να λειτουργήσουμε μέσα στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε ανακοινώσει και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε. Θεωρώ ότι μέχρι στιγμής δεν έχουμε ενδείξεις για ανατροπή τουλάχιστον όσο αφορά την ετοιμότητα των σχολείων από πλευράς συνδεσιμότητας και ταχύτητας. Όμως ο λόγος που δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν είναι γιατί το κάθε σχολείο έχει μια ιδιαιτερότητα. Κάποια έχουν κοντά τους έτοιμη την οπτική ίνα και κάποια όχι. Οπότε πρέπει να γίνει μελέτη για να μεταφερθεί η οπτική ίνα στο σχολείο. Αν δούμε ότι η καθυστέρηση για να φέρεις μια οπτική ίνα πιο κοντά στο σχολείο παίρνει περισσότερο χρόνο από όσο θα θέλαμε, θα βάλουμε μια ενδιάμεση λύση να διπλασιάσουμε την ταχύτητα βάζοντας δύο ξεχωριστές γραμμές σε αυτό το σχολείο. Αυτά φυσικά είναι τεχνικά θέματα. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι ταχύτητες στα σχολεία θα αναβαθμιστούν το συντομότερο δυνατό και βάσει του πλάνου μας θα γίνει εντός του πρώτου δεκαημέρου του Σεπτεμβρίου.
-Αντιλαμβάνομαι ότι δεν θα υπάρχουν διαφορές στον χρόνο ετοιμότητας των σχολείων και η δυνατότητα τηλεκπαίδευσης θα ξεκινήσει ταυτόχρονα για όλους.
- Ναι αν παραστεί ανάγκη για τηλεκπαίδευση αυτό θα ισχύσει, αν και με βάση τα σημερινά δεδομένα, τα σχολεία ξεκινούν με φυσική παρουσία των μαθητών μέσα στην τάξη. Ωστόσο, αν οι επιδημιολογικοί μας δείκτες μας υποχρεώσουν να αλλάξουμε κατεύθυνση πρέπει να είμαστε έτοιμοι και θα είμαστε.
-Μιλώντας για αναβάθμιση του διαδικτύου, τι εννοούμε; Με ποιες ταχύτητες μπορεί να γίνει σωστά η τηλεκπαίδευση;
-Οι ταχύτητες στις οποίες στοχεύουμε είναι σε κάποια μεγάλα σχολεία 300 mbits και 30 mbits, σε κάποια σχολεία θα είναι 120 mbits. Συνολικά πρόκειται για 478 σχολεία, από τα οποία 338 είναι δημοτικά, 66 είναι γυμνάσια και 48 λύκεια και 15 τεχνικές σχολές. Ήδη από αυτά τα 55 είναι έτοιμα με τις ταχύτητες που πρέπει να είναι. Κάθε μέρα θα προστίθενται 20- 30 σχολεία.
-Πόσο θα κοστίσει η αναβάθμιση δικτύου και εξοπλισμού για τις ανάγκες της τηλεκπαίδευσης;
-Η αναβάθμιση θα κοστίσει περίπου €350.000 τον χρόνο επιπρόσθετα του τι πληρώνουμε σήμερα, συν ένα εφάπαξ ποσό €154.000 για το κομμάτι της συνεργασίας που θα γίνει αυτές τις μέρες. Έχει γίνει διαγωνισμός και ο πάροχος είναι η CYTA. Αυτή η σύμβαση υπάρχει και είναι στις €265.000 τον χρόνο και αυτή την στιγμή πάμε να αναβαθμίσουμε την σύμβαση και να αυξήσουμε την ταχύτητα στον ίδιο πάροχο.
Το δύσκολο κεφάλαιο
-Πέραν των τεχνικών αναγκών, υπάρχουν οι ψηφιακές δεξιότητες μαθητών και εκπαιδευτικών για να υποστηρίξουν το σύστημα τηλεκπαίδευσης;
-Όσον αφορά τους μαθητές, πιστεύω οι ψηφιακές δεξιότητες υπάρχουν διότι τα παιδιά μας είναι ψηφιακοί ιθαγενείς, γεννήθηκαν μέσα στον ψηφιακό κόσμο. Όσον αφορά την ετοιμότητα των γονιών και των εκπαιδευτικών, εκεί ναι υπάρχουν διαφορές. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί οι οποίοι είναι πανέτοιμοι και εκπαιδευτικοί οι οποίοι χρειάζονται κάποια βοήθεια μικρή ή μεγαλύτερη. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι μέσα στον Απρίλιο είχαν βγει ειδικά προγράμματα και οι πλείστοι εκπαιδευτικοί έχουν έρθει πλέον σε ένα πιο καλό σημείο ετοιμότητας. Αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται, με δομημένο πια τρόπο. Επίσης σε κάθε σχολείο θα υπάρχουν οι εκπαιδευτικοί, συνήθως οι καθηγητές της πληροφορικής, οι οποίοι θα είναι οι πυρήνες που λόγω σπουδών και αντικειμένου είναι πιο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και θα βοηθούν τους υπόλοιπους συναδέλφους τους, αν παραστεί ανάγκη. Την ίδια ώρα, ένα από τα πράγματα που σχεδιάζουμε και ίσως να είναι έτοιμο περί τα τέλη Σεπτεμβρίου- αρχές Οκτωβρίου, είναι να δημιουργήσουμε ένα κεντρικό τηλεφωνικό κέντρο στο οποίο θα μπορεί να αποταθεί ένας καθηγητής, αν χρειαστεί κάποια επιπλέον βοήθεια. Καταλαβαίνετε, όμως, ότι πρέπει να δούμε την ετοιμότητα του εκπαιδευτικού σε δύο επίπεδα. Το 1ο επίπεδο είναι αν μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία. Για μένα αυτό δεν είναι πρόβλημα. Πιστεύω ότι όλοι μας, λίγο ή πολύ, είμαστε εξοικειωμένοι και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις διάφορες κοινωνικές πλατφόρμες για να επικοινωνήσουμε. Το πιο δύσκολο κεφάλαιο που δεν λύνεται ούτε σε έξι μήνες ούτε σε ένα χρόνο, αλλά πρόκειται για διαχρονική προσπάθεια η οποία έχει ξεκινήσει και θα πάρει αρκετό καιρό να φτάσει σε επιθυμητά επίπεδα, είναι ο εκπαιδευτικός, ως παιδαγωγός, να μπορεί να διδάσκει με παιδαγωγική μεθοδολογία προσαρμοσμένη στο πλαίσιο της τηλεκπαίδευση. Διότι είναι διαφορετικό να έχω το βιβλίο μέσα στην τάξη και να λύνω στο χαρτί τις ασκήσεις και είναι άλλο να προσπαθώ να διδάξω με μέσα από την τεχνολογία. Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο θέλει ανασχεδιασμό. Πρέπει να προστεθούν διαγνωστικές ασκήσεις, βιντεάκια, η διαδραστική επαφή του εκπαιδευομένου και του εκπαιδευτικού, χρειάζεται άλλη παιδαγωγική προσέγγιση. Αυτό είναι ολόκληρη επιστήμη στον χώρο της παιδαγωγικής. Φυσικά, δεν είναι το αντικείμενό μου, αλλά καταλαβαίνουμε όλοι ότι αν ο καθηγητής απλά επαναλαμβάνει το βιβλίο μέσα από μια κάμερα, δεν είναι το ίδιο με το να διδάσκεις μέσω τηλεκπαίδευσης και το εκπαιδευτικό σου περιεχόμενο να είναι διαδραστικό με πολυμέσα. Καταλαβαίνετε ότι ο παιδαγωγικός σχεδιασμός για κάτι τέτοιο είναι κάτι το οποίο θα πάρει χρόνο. Είναι διαδικασία συνεχούς βελτίωσης, και αυτή είναι η κατεύθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ένας πυλώνας αυτού είναι η επάρκεια της τεχνολογίας, αλλά η τεχνολογία είναι σχετικά εύκολο κομμάτι σε σχέση με το να μπορεί ο εκπαιδευτικός να λειτουργήσει παιδαγωγικά μέσα από την τηλεκπαίδευση. Προς αυτή την κατεύθυνση το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας κάνει εξαιρετική δουλειά, έχει υιοθετήσει τις μεθοδολογίες και τα πλαίσια για ανάπτυξη τέτοιου εκπαιδευτικού περιεχομένου και σιγά σιγά μέσα από ένα έγγραφο πολιτικής για την τηλεκπαίδευση το οποίο επεξεργάζεται αυτή την στιγμή, αυτό θα μπει στη ζωή μας. Όχι ως απάντηση στην πανδημία αλλά ως ένα ενισχυτικό- υποστηρικτικό εργαλείο της εκπαίδευσης.
Με αργούς ρυθμούς προχωρεί η τηλεργασία στον δημόσιο τομέα
-Η τηλεκπαίδευση συνδέεται άμεσα με την τηλεργασία. Ήταν η αφορμή η περίοδος της καραντίνας για μια πρώτη γεύση αυτής της μεθόδου εργασίας. Σε πρακτικό επίπεδο, από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει κάποια βήματα μπροστά;
-Δεν θα έλεγα ότι έγιναν βήματα μπροστά. Το μόνο που έχει γίνει είναι σε επίπεδο Υπουργείου με το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού να εξετάσουμε τα σενάρια για να υιοθετηθεί η τηλεργασία και στο δημόσιο. Όμως είμαστε σε στάδιο σχεδιαστικό. Καταλαβαίνετε ότι για να γίνει κάτι τέτοιο, σαν θεσμοθετημένος τρόπος εργασίας ανεξάρτητα της πανδημίας, θα πρέπει να γίνει μέσα από διάλογο με τους εργαζομένους, μέσα από αλλαγή των σχεδίων υπηρεσίας, μέσα από διάλογο με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό θα έχει γρήγορο και αίσιο τέλος. Είναι προς όφελος και των εργαζομένων και του εργοδότη. Όμως, αυτό δεν είναι αρμοδιότητα του Υφυπουργείου Καινοτομίας, αλλά του Υπουργείου Οικονομικών. Εμείς αυτό που έχουμε κάνει, αν πω ότι έχει γίνει κάποια πρόοδος, είναι ότι όταν και εφόσον χρειαστεί να δώσουμε διασύνδεση από το σπίτι στους εργαζομένους, είμαστε έτοιμοι να δώσουμε την διασύνδεση κάτι που δεν υπήρχε πριν τον κορωνοϊό. Αυτό το κάναμε από τον Απρίλιο και δουλεύει. Ακόμα και σήμερα οι υπάλληλοι στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με τρόπο ελεγχόμενο, μπορούν να μπουν από το σπίτι τους και να δουλέψουν όταν αυτοί το επιθυμούν ή όταν το επιβάλλουν οι συνθήκες.
-Έχει γίνει αξιολόγηση του κόστους της τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα;
-Όχι, αυτό ακόμα είναι πρόωρο. Με όλες τις πιέσεις που έχει σήμερα η πολιτεία λόγω κορωνοϊού, να ομολογήσω ότι δεν έχουμε ακόμα ενσκήψει στο θέμα της τηλεργασίας όσο θα θέλαμε. Υπολογίζουμε να το αγγίξουμε Οκτώβριο- Νοέμβριο.
-Άρα Οκτώβριο ξεκινούν οι συζητήσεις για το θέμα της εξ αποστάσεως εργασίας.
-Θα προσπαθήσουμε, αυτό τουλάχιστον είναι το πλάνο. Δεν θέλω να δεσμευτώ σε αυτό διότι δεν είναι θέμα του Υφυπουργείου μου, αλλά του Υπουργείου Οικονομικών. Εγώ εμπλέκομαι σε αυτό στο κομμάτι της τεχνολογίας.
-Σε περίπτωση που χρειαστεί να εφαρμόσουμε την τηλεκπαίδευση δεν θα είμαστε έτοιμοι να την συνδυάσουμε με την τηλεργασία, τουλάχιστον όσο αφορά τον δημόσιο τομέα.
- Αυτά είναι θέματα τα οποία πρέπει να τα αγγίξουμε όταν και εφόσον προκύψουν. Εξαρτάται με ποιον τρόπο θα εφαρμοστεί η τηλεκπαίδευση, αν θα είναι για όλους τους μαθητές ή για ένα μέρος των μαθητών. Είναι ένα θέμα το οποίο είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε για κάποιου είδους επαγγέλματα που μπορούν να δουλέψουν από το σπίτι. Για παράδειγμα την περίοδο της καραντίνας είχαμε δώσει σε 7,5 χιλιάδες εργαζομένους στο δημόσιο τομέα τη δυνατότητα να εργάζονται από το σπίτι.
-Αντιλαμβάνομαι ωστόσο ότι θα αργήσουμε να προχωρήσουμε στο θέμα της τηλεργασίας.
-Δεν είναι κάτι το οποίο θα δούμε ολοκληρωμένο φέτος. Θα προσπαθήσουμε να το θεσμοθετήσουμε εντός του 2021 αλλά θέλω να επαναλάβω ότι δεν είναι αρμοδιότητα του Υφυπουργείου Καινοτομίας, αλλά του Υπουργείου Οικονομικών. Επίσης, εξαρτάται πώς θα πάει ο διάλογος όλων των εμπλεκομένων μερών και με ποιο πνεύμα θα το δει ο καθένας. Σίγουρα δεν είναι κάτι που θα επιβληθεί με το ζόρι. - Υπάρχουν αντιδράσεις ή ανησυχίες για το θέμα; - Μέχρι στιγμής δεν έχουν εκφραστεί αντιδράσεις αν και καταλαβαίνετε ότι δεν έχουμε μπει καν στο διάλογο. Αυτό που πιστεύω είναι ότι αν επεξηγηθεί σωστά στον κόσμο τι σημαίνει τηλεργασία, θα είναι κάτι που ο καθένας θα το θέλει, διότι διευκολύνει τον τρόπο με τον οποίο εργάζεται. Για παράδειγμα μια οικογένεια η οποία έχει κάποιο πρόβλημα υγείας στο σπίτι και μπορεί οι εργαζόμενοι της να λάβουν κάποιες ελαφρύνσεις από τον εργοδότη τους ώστε να συμπληρώνουν κάποιες ώρες εργασίας από το σπίτι. Είναι διευκόλυνση για τον εργαζόμενο, ειδικά όταν το γραφείο είναι μακριά από το σπίτι. Φυσικά υπάρχουν τα διάφορα σενάρια και οι προϋποθέσεις για το ποιος δουλεύει από το σπίτι, ενώ αυτό που μετρούμε δεν είναι οι ώρες εργασίας αλλά το αποτέλεσμα και η παραγωγικότητα. Αυτός είναι ο σύγχρονος τρόπος εργασίας. Στον ιδιωτικό τομέα εφαρμόζεται σε μεγάλο βαθμό και στην Κύπρο, σε επαγγέλματα φυσικά στα οποία μπορεί να εφαρμοστεί.
-Σε ποιο βαθμό μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα των εργαζομένων;
-Μελέτη της ΕΕ έχει καταδείξει αύξηση της παραγωγικότητας αναλόγως επαγγέλματος, κυρίως αυτά που είναι knowledge based, μέχρι και 70%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσμοθετήσει την εργασία και υπάρχει ειδικό εγχειρίδιο για αυτό το θέμα, που δείχνει ακριβώς τον τρόπο διαχείρισης της τηλεργασίας, τις προϋποθέσεις, τα πρωτόκολλα, την ασφάλεια και τα κριτήρια για να αποφασιστεί αν ένας εργαζόμενος θα μπορούσε δυνητικά να έχει μερική εργασία από το σπίτι.
Σημαντική η οπτική επαφή
-Σε ποιο βαθμό θα μπορεί να λειτουργήσει η τηλεκπαίδευση από την στιγμή που καταγράφονται αντιδράσεις για την χρήση κάμερας;
-Όσον αφορά το θέμα των προσωπικών δεδομένων είμαστε σε διάλογο με την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ώστε να το κάνουμε με τον σωστό τρόπο. Πιστεύω ότι αυτό που προέχει είναι παιδαγωγικά να γίνεται σωστά η τηλεκπαίδευση, κάτι για το οποίο η οπτική επαφή είναι σημαντικό στοιχείο για να είναι σωστή η επικοινωνία του μαθητή με τον εκπαιδευτικό. Σε άλλες γεωγραφίες αυτά γίνονται και πιστεύω ότι και στην Κύπρο πρέπει να γίνονται και αν μας λείπει ένα νομικό ή κανονιστικό πλαίσιο για να είναι κατοχυρωμένα όλα αυτά τότε μπορούμε να το αξιολογήσουμε με γρήγορο τρόπο. Αυτό αξιολογούμε τη δεδομένη στιγμή. Θεωρώ όμως ότι είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να μας σταματήσει από την εξέλιξη.
Εξελίξεις για το e-justice
-Πώς προχωρά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση;
-Όσον αφορά την ενδιάμεση λύση ηλεκτρονικής καταχώρησης και διεκπεραίωσης δικαστηριακών υποθέσεων, προχωρά κανονικά με στόχο να υλοποιηθεί τον Οκτώβριο. Όσον αφορά το ολοκληρωμένο σύστημα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης για το οποίο θα υπογραφόταν η σύμβαση μέχρι το τέλος του χρόνου, μετά από πολλές πιέσεις για να επιταχύνουμε τη διαδικασία φαίνεται ότι είναι πλέον στον σωστό δρόμο. Αυτή την εβδομάδα ολοκληρώνεται η διαδικασία της αξιολόγησης και κατακύρωσης των προσφορών και σύντομα θα προχωρήσει η υπογραφή των συμβάσεων με τον επιτυχόντα προσφοροδότη. Ακολούθως θα ξεκινήσει η υλοποίηση του μεγάλου έργου με στόχο ολοκλήρωσής του εντός 2,5 ετών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
