Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Καινούργιες στρατηγικές ακολουθούν Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα για την επόμενη τριετία, που πλέον δεν αφορούν μόνο την αποτελεσματική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αλλά προσβλέπουν στην απορρόφηση του ποιοτικότερου πελάτη στο πελατολόγιό τους. Αν και χρειάζεται να σημειωθεί πολύ μεγάλη πρόοδος ακόμα στο θέμα της μείωσης των ΜΕΔ που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, το 2018 έφερε αρκετές τομές και για τις δύο τράπεζες. Από τη μία, η Τράπεζα Κύπρου μείωσε τα ΜΕΔ της κατά 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ και από την άλλη η Ελληνική, αγοράζοντας το καλό κομμάτι της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, μείωσε το λόγο των ΜΕΔ της σε σχέση με τα υγιή δάνειά της στα μισά.
Πρόσθετα, μετά από μια πενταετία μεγάλων ζημιών που κατέγραφαν και τα δύο –μεγαλύτερα πλέον- τραπεζικά ιδρύματα, μόλις αρχές του 2018 κατέγραψαν κέρδη και δήλωσαν από κοινού πως από εδώ και πέρα στοχεύουν στην κερδοφορία. Εξάλλου, ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου είχε σημειώσει ότι προσβλέπει στην κερδοφορία από το 2018 και εντεύθεν, όπως επίσης και ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας, Ιωάννης Μάτσης. Αυτό θα γίνει όμως με ένα τρόπο : διατηρώντας ή αποκτώντας πελάτες οι οποίοι είναι ποιοτικοί και εν δυνάμει βιώσιμοι δανειολήπτες με ανοίγματα που αδιαλείπτως θα μπορούν να εξυπηρετούν. Είναι μονόδρομος αυτή η στρατηγική για κερδοφορία, σε ένα περιβάλλον στο οποίο υπάρχει υπεραρκετή εποπτεία και λιγοστά περιθώρια κέρδους.
Το ζύγι γέρνει όμως υπέρ της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας, της Ελληνικής Τράπεζας. Η συμφωνία που υπέγραψε με το Συνεργατισμό, με βάση τα στοιχεία που έχει παρουσιάσει και η ίδια, θα είναι περισσότερο επικερδής από τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν. Και αυτό, διότι για την επόμενη τριετία και συγκεκριμένα από τα κρατικά ομόλογα που έλαβε από την Κυβέρνηση στο πλαίσιο της συναλλαγής με τη ΣΚΤ, θα της αποφέρει έσοδα 90 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Μπορεί να μην είναι κέρδη, αλλά είναι εξίσου θετική εξέλιξη η άνεση των 90 εκατ. ευρώ εσόδων το χρόνο για μία τράπεζα και ειδικότερα για τα επόμενα τρία έτη.
Από την άλλη, η Τράπεζα Κύπρου αναμένεται να έχει ένα «επαναλαμβανόμενο βαρίδι» έως ότου αγοράσει πίσω το χρέος της. Ο λόγος για την κίνησή της να εκδώσει ομολογιακό δάνειο τύπου Tier 1, ύψους περίπου 220 εκατομμυρίων ευρώ και που θα καλυφθεί με ιδιωτική τοποθέτηση από τους υφιστάμενους μετόχους της. Άρα, όπως προκύπτει από πληροφορίες, η Τράπεζα θα έχει ένα επαναλαμβανόμενο χρέος ύψους 50 εκατ. ευρώ το χρόνο μέχρι να αποφασίσει να αγοράσει πίσω το δανεισμό αυτό. Τα χρεόγραφα θα είναι μειωμένης εξασφάλισης και αορίστου διάρκειας, με σταθερό επανακαθοριζόμενο επιτόκιο, στο υψηλό του 12,5%. Η έκδοση των χρεογράφων αυτών αναμένεται να πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος του 2018 σύμφωνα με την ίδια και υπό την προϋπόθεση ότι «θα έχει ολοκληρώσει την επαναταξινόμηση αποθεματικού από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο στα διανεμητέα αποθεματικά της». Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι η πώληση των ΜΕΔ ύψους 2,7 δισ. ευρώ θα δώσει μια ανάσα στην Τράπεζα που θα εξισορροπήσει το βαρίδι των 50 εκατ. ευρώ, σε κεφάλαια που κρατούσε για τα ΜΕΔ . Έφυγαν εκατοντάδες περιουσιακά στοιχεία σταθμισμένα επί του κινδύνου λόγω της πώλησης των ΜΕΔ, πράγμα που θα εξασφαλίσει κάποια κέρδη για την τράπεζα.
Εύθραυστο πλεονέκτημα
Μετά την απορρόφηση της καλής ΣΚΤ η Ελληνική «καυχιέται» πως είναι πλέον η μεγαλύτερη τράπεζα λιανικής τραπεζικής στην Κύπρο. Σύμφωνα με τα δεδομένα που προκύπτουν, μετά τη μεταφορά της καλής ΣΚΤ στην Ελληνική, μεταφέρθηκαν 400.000 πελάτες, ενώ αν υπολογιστούν και οι κοινοί πελάτες, τότε ο αριθμός φτάνει τις 560.000. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν στην «Κ» ότι η Ελληνική θα πρέπει να χειριστεί σωστά το χαρτοφυλάκιο αυτό, διότι είναι το πιο ευάλωτο στις όποιες αλλαγές και ενέχει αρκετούς κινδύνους.
Εάν από την άλλη το χειριστεί ορθά, θα της αποφέρει τα κέρδη που θέλει. Ωστόσο, οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι τα 90 εκατ. ευρώ της προσφέρουν το μαξιλάρι προσαρμογής της στο νέο τραπεζικό χάρτη (που δημιούργησε η ίδια). Ταυτόχρονα, θα βελτιώσει έτσι τα έσοδα από τόκους η Ελληνική (Nim) που είναι ένας βασικός δείκτης για την ευρωστία μίας τράπεζας. Πρόκληση επίσης για την ίδια, θα είναι να εξεύρει τρόπους ώστε να κρατήσει αυτούς τους 400 και πλέον χιλιάδες πελάτες, αλλά εξίσου σημαντικό να κρατήσει τους ποιοτικότερους εξ αυτών, εάν δεν καταφέρει να τους κρατήσει όλους. Όπως είχε ανακοινώσει και προ εβδομάδων –σε ένα «πόλεμο» ανακοινώσεων με την Τρ.Κύπρου- ξεπέρασε τις 150.000 συναλλαγές ημερησίως μετά την ενοποίηση με την καλή ΣΚΤ. Όπως είχε δηλώσει στο ΚΥΠΕ ανώτατη πηγή της Τράπεζας, από τα κανάλια εξυπηρέτησης του ενοποιημένου δικτύου εξυπηρετούνταν καθημερινώς πέραν των 65.000 πελατών.
Μετά την ενοποίηση της Ελληνικής με τον καλό Συνεργατισμό και την εκκίνηση της λειτουργίας του «νέου σχήματος», η Τρ. Κύπρου είχε προβεί σε δηλώσεις για «μεγάλη εισροή λιανικών πελατών» στην Τράπεζα. Εκεί ήταν και το σημείο εκκίνησης της στρατηγικής που διαγράφουν οι δύο τράπεζες και που περιγράφει η «Κ». Η Τρ.Κύπρου είχε επιλέξει το ΚΥΠΕ για να ανακοινώσει ότι την περίοδο Ιουλίου – Αυγούστου ανοίχθηκαν 24.300 νέοι λογαριασμοί λιανικών πελατών στα καταστήματα της τράπεζας και με τα νέα cif (ταυτότητα πελάτη σε μία τράπεζα) να ανέρχονται σε12.300. Αυτοί οι πελάτες προφανώς προέκυψαν από τη συμφωνία μεταξύ Ελληνικής και ΣΚΤ, οι οποίοι επέλεξαν πιθανώς την Τρ.Κύπρου έναντι της «καινούργιας» Ελληνικής.
Συνοψίζοντας, από τη μία η Τρ. Κύπρου διαφημίζει πόσους νέους πελάτες δέχθηκε και από την άλλη η Ελληνική πόσους νέους πελάτες απέκτησε με τη συμφωνία. Στοίχημα και για τις δύο να κρατήσουν τους «καλούς».
Επηρεάζουν οι μειωμένοι Ρώσοι
Και όλα τα παραπάνω στη σκιά μεταξύ του πολέμου Ανατολής και Δύσης. Δεν θα παρουσιάσει για ακόμα μία φορά η «Κ» τον οικονομικό πόλεμο μεταξύ Αμερικής και Ρωσίας, τους λόγους και ποια πλευρά έχει διαλέξει η Κύπρος, αλλά το διακύβευμα είναι ένα. Όλες οι τράπεζες του νησιού έχουν κλείσει λογαριασμούς που φτάνουν πλέον τις 15.000, λογαριασμοί που τους απέφεραν κύκλο εργασιών δισεκατομμυρίων. Τα κέρδη που έφερναν στις κυπριακές τράπεζες αυτοί οι λογαριασμοί ήταν πολλά, κέρδη τα οποία δεν μπορούν να αποκομίσουν πλέον.
Τα περιθώρια κέρδους και η βιωσιμότητα των τραπεζών είναι πολύ δύσκολη εξίσωση. Πόσω μάλλον για τις κυπριακές τράπεζες, που η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών σημειώνει κατά την τελευταία της έρευνα για τα τραπεζικά ιδρύματα των χωρών ότι στην Κύπρο υπάρχει πολύ μικρό ποσοστό Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων, Retur non Equity (ROE). Στην Κύπρο για το δεύτερο τρίμηνο του 2018 ανήλθε μόλις στο 1,3%, το χαμηλότερο ποσοστό από όλες τις άλλες χώρες, με εξαίρεση την Ελλάδα.
