Του Απόστολου Τομαρά
Το πιο σημαντικό βήμα ώστε το Φυσικό Αέριο (ΦΑ) από το κοίτασμα «Αφροδίτη» να πάρει το δρόμο για τις αγορές πραγματοποιήθηκε σήμερα. Κύπρος και Αίγυπτος σφράγισαν το πολύ καλό κλίμα που επικρατεί στις ενεργειακές σχέσεις των δυο χωρών, με την υπογραφή της πρώτης από τις τρεις διακρατικές συμφωνίες που υπογράφηκαν και έχουν ως αντικείμενο την εξαγωγή ποσοτήτων ΦΑ του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στην αραβική χώρα. Την πρώτη διακρατική υπέγραψαν ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης και ο Υπουργός Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Tarek El Molla.
Μια συμφωνία, η οποία, ουσιαστικά, θα κάνει πράξη την δεδηλωμένη πρόθεση του Καΐρου να καλύψει ένα μέρος των αυξημένων ενεργειακών αναγκών της χώρας από τα κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως ανακοινώθηκε στη Λευκωσία, η συμφωνία που θα υπογραφεί θέτει τις βάσεις για την μεταφορά ΦΑ μέσω απευθείας υποθαλάσσιου αγωγού που θα ξεκινά από την κυπριακή ΑΟΖ και θα καταλήγει στην Αίγυπτο. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχει η «Κ», εκτός από την πρώτη διακρατική που θα υπογραφεί σήμερα θα ακολουθήσει μια δεύτερη και στην συνέχεια άλλες δυο που θα αφορούν τις υποθαλάσσιες υποδομές αλλά και το εμπορικό κομμάτι εξαγωγής του ΦΑ, που κρίνεται και ως το πιο σημαντικό.
Η υπογραφή έρχεται σε μια περίοδο όπου παρατηρείται έντονη κινητικότητα στα ενεργειακά της ευρύτερης περιοχής με την Κύπρο να αποτελεί σημαντικό κομμάτι των συμμαχιών που κτίζονται. Εκτός από τον γ’ γύρο αδειοδότησης στα μέσα Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση κορυφής Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου στο Κάιρο, και στις αρχές Δεκεμβρίου τριμερής συνάντηση κορυφής Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ στα Ιεροσόλυμα.
Οι πρόνοιες της συμφωνίας
Με την πρώτη διακρατική μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου ουσιαστικά τίθεται το πλαίσιο χρήσης του ΦΑ που θα εξαχθεί στην αραβική χώρα. Η συμφωνία ουσιαστικά θα θωρακίσει την εμπορική συμφωνία πώλησης ΦΑ χωρίς να προσδιορίζει από τώρα την χρήση του. Θα προνοεί, όμως, αν το κυπριακό ΦΑ θα χρησιμοποιηθεί για σκοπούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή για μεταφοράς στα δυο τερματικά υγροποίησης ή και συνδυασμό των δυο. Η συγκεκριμένη συμφωνία δεν χαρακτηρίζεται η κύρια, αλλά θεωρείται ως το πρώτο βήμα για την υπογραφή και των υπολοίπων συμφωνιών προκειμένου οι εταιρείες να μπορούν να προχωρήσουν με την σύναψη εμπορικών συμβολαίων. Εξίσου σημαντική χαρακτηρίζεται και η επόμενη συμφωνία, που βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας και αφορά το ουσιώδες κεφάλαιο των υποθαλάσσιων υποδομών μεταφοράς του ΦΑ.
Η συγκεκριμένη διακρατική τυγχάνει χειρισμού από το Υπουργείο Εξωτερικών. Η συμφωνία αυτή θα ρυθμίζει ζητήματα δικαιοδοσίας του κάθε συμβαλλόμενου κράτους στους αγωγούς και ουσιαστικά θα ανοίξει το δρόμο για το πρακτικό κομμάτι κατασκευής τους. Στο κομμάτι αυτό η Λευκωσία αποδίδει τεράστια σημασίας μιας και, όπως μας λέχθηκε, από αρμόδια πηγή καταρρίπτονται τα όσα λέγονται, κυρίως για το ενδεχόμενο μεταφοράς ΦΑ από το Ισραήλ στην Τουρκία, περί μη αναγκαιότητας διακρατικών συμφωνιών. Η τρίτη συμφωνία έχει ως επίκεντρο την κοινοπραξία που θα κατασκευάσει τον αγωγό από την κυπριακή ΑΟΖ προς την Αίγυπτο.
Η κοινοπραξία θα υπογράψει μια συμφωνία με την Κυπριακή Δημοκρατία και μια παρόμοια με την Αίγυπτο. Το τέλος του πλαισίου συμφωνιών περιλαμβάνει την εμπορική συμφωνία της κοινοπραξίας του κοιτάσματος «Αφροδίτη» με τους εν δυνάμει αγοραστές. Η τρίτη και η τέταρτη συμφωνία, αυτές δηλαδή της κατασκευής του αγωγού και της σύναψης συμβολαίων πώλησης, όπως εικάζεται, μπορούν να τρέχουν παράλληλα. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι κατασκευής του αγωγού αν και δεν έχει ξεκαθαρίσει υπάρχουν ενδείξεις για συμμετοχή των εταιρειών που είναι στο κοίτασμα «Αφροδίτη» και στην κοινοπραξία του αγωγού. Το πόσο σημαντική για τα ενεργειακά πράγματα της Κύπρου είναι η συμφωνία με την Αίγυπτο φάνηκε και από την αντίδραση της τουρκικής πλευράς μόλις επισημοποιήθηκε η έλευση του Αιγύπτιου αξιωματούχου στην Λευκωσία.
Ενημερώθηκε η Εμπορίου
Οι διακρατικές συμφωνίες Κύπρου – Αιγύπτου, ο γ΄ γύρος αδειοδότησης αλλά και ευρύτερα ενεργειακά ζητήματα ήταν στην ατζέντα της ενημέρωσης που έτυχαν τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου χθες από τον Υπουργό Ενέργειας. Σε κεκλεισμένων των θερών συνεδρία, ο Γιώργος Λακκοτρύπης ενημέρωσε τους βουλευτές για όλα τα κρίσιμα θέματα που σχετίζονται με την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Άγγελο Βότση, ο Υπουργός τους ενημέρωσε για τα σχέδια ανάπτυξης του κοιτάσματος Αφροδίτη καθώς επίσης και για τα δεδομένα που προκύπτουν μετά τον γ` γύρο αδειοδότησης στην κυπριακή ΑΟΖ.
Από την ενημέρωση, όπως ανέφερε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Αντρέας Κυπριανού, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ των εξελίξεων στο Κυπριακό και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Το ΑΚΕΛ εμφανίσθηκε θετικό στο αποτέλεσμα του γ΄ γύρου σε ό,τι αφορά την συμφωνία με την Αίγυπτο και επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί αφού μελετήσει το περιεχόμενο της συμφωνίας. Το ΑΚΕΛ επιμένει στην επαναφορά των σχεδιασμών για δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο.
