Περίοδο σχεδόν δύο χρόνων έχει μπροστά της η διοίκηση και διεύθυνση του Συνεργατισμού για να αυξήσει την αξία του οργανισμού προτού αρχίσει η είσοδος ιδιωτών επενδυτών στο μετοχικό του κεφάλαιο. Αυτή τη στιγμή, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως ο οργανισμός δεν θα χρειαστεί νέα κεφάλαια τους επόμενους μήνες, και έτσι το ενδεχόμενο να δοθεί το 25% σε ιδιώτες επενδυτές μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017 είναι πλέον απομακρυσμένο. Επόμενο ορόσημο που έχει τεθεί στα πλαίσια των συμφωνιών για κρατική στήριξη του οργανισμού είναι ο Σεπτέμβριος του 2018. Τότε, ο οργανισμός θα πρέπει να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου, εισάγοντας στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου μετοχές που η αξία τους να ανέρχεται τουλάχιστον στο 25% του καταβληθέντος μετοχικού κεφαλαίου, προ της αύξησης.
Με βάση πληροφορίες, η αξία του Συνεργατισμού σήμερα, εκτιμήθηκε στο 1100 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο 65% της συνολικής επένδυσης που έκανε το κράτος και η οποία ανήλθε σε 1675 εκατ. ευρώ. «Θεωρούμε πως σε βάθος χρόνου θα καλυφθεί μεγάλο μέρος της επένδυσης που έγινε», σχολίασε στη Βουλή ο επικεφαλής της μονάδας Διαχείρισης της συμμετοχής της Δημοκρατίας στην ιδιοκτησιακή δομή Πιστωτικών Ιδρυμάτων Διονύσης Διονυσίου. Εάν ο Συνεργατισμός μέχρι τότε δεν κατορθώσει να αυξήσει την αξία του, τότε το κράτος δεν θα χάσει απλώς το 25% του μετοχικού κεφαλαίου λόγω της έκδοσης νέων μετοχών, αλλά υψηλότερο ποσοστό λόγω της διαφοράς που θα έχει η αξία της μετοχής που εκδόθηκε αρχικά με την αξία αποτίμησης κατά την αύξηση κεφαλαίου. Αντίστοιχη επίπτωση θα υπάρχει και στις επόμενες εκδόσεις κεφαλαίου που θα ακολουθούν ανά εννέα μήνες. Άρα, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ποσοστό του οργανισμού θα ελέγχει το κράτος με την ολοκλήρωση τριών αυξήσεων κεφαλαίου, παρόλο που ο αριθμός των μετοχών δεν θα διαφοροποιηθεί.
Είναι προφανές πως από τότε που έλαβε την πρώτη κρατική βοήθεια ο οργανισμός, τα δεδομένα του βελτιώθηκαν σημαντικά και η αξία του αυξήθηκε. Προς αυτή την κατεύθυνση, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει ο καλός χειρισμός που τυγχάνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και οι ρυθμοί των αναδιαρθρώσεων. Από την άλλη όμως, η δυστοκία που καταγράφεται στην παραχώρηση νέων δανείων προκαλεί προβληματισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ μειώνονται τα ποσά των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το ποσοστό τους επί του συνόλου, μειώνεται με πολύ πιο αργούς ρυθμούς. Ο Διονύσης Διονυσίου υπενθύμισε στη Βουλή πως ο Συνεργατισμός δεν παραχωρεί δάνεια σε μεγάλες επιχειρήσεις και ακόμα δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για παραχώρηση σημαντικού αριθμού δανείων σε νοικοκυριά είτε για οικιστικούς είτε για άλλους σκοπούς.
Είναι ενδεικτικό πως στο εξάμηνο του 2016 τα συνολικά δάνεια του Συνεργατισμού μειώθηκαν από 12,7 δισ. ευρώ σε 12,1 δισ. ευρώ. Ποσό 11,2 δισ. ευρώ αφορούσε δάνεια τακτής προθεσμίας και 891 εκατ. ευρώ τρεχούμενους. Η μείωση προέρχεται κυρίως από τις πληρωμές δόσεων, αφού εκτιμάται πως περίπου το 55% των δανειοληπτών του Συνεργατισμού πληρώνουν κανονικά κάθε μήνα.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην τελευταία έκθεση της Μονάδας, που περιλαμβάνει στοιχεία μέχρι τον Απρίλιο, οι νέες εκδόσεις δανείων υστερούσαν σημαντικά των στόχων που είχαν τεθεί. Με βάση το τελευταίο σχέδιο αναδιάρθρωσης, ο οργανισμός θα πρέπει να παραχωρήσει κατά την τριετία 2016-2018 νέα δάνεια 900 εκατ. ευρώ, δηλαδή 300 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο ή 25 εκατ. κάθε μήνα. Τον Απρίλιο παραχώρησε τα περισσότερα δάνεια από κάθε προηγούμενο μήνα, συνολικά 18,1 εκατ. ευρώ εντούτοις, και πάλι υπολειπόταν του στόχου κατά 27,6%.
Με αυτά τα δεδομένα, ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει ο Συνεργατισμός για να αυξήσει την αξία του την επόμενη διετία είναι ένας, αλλά διπλής κατεύθυνσης. Από τη μία πρέπει να αυξήσει την παραχώρηση νέων δανείων και από την άλλη να συνεχίσει τις ικανοποιητικές μέχρι τώρα προσπάθειες μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πάντως, εκτιμάται πως χωρίς απρόοπτα γεγονότα, η αξία του Συνεργατισμού θα αυξηθεί περαιτέρω μέχρι να αρχίσει η διαδικασία πώλησής του στον ιδιωτικό τομέα.
Ουσιαστικά, το κράτος δεν αναμένεται να αποκομίσει άμεσα έσοδα από τον Συνεργατισμό τουλάχιστον μέχρι το 2019 οπόταν, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, ο οργανισμός θα δικαιούται να καταβάλει μέρισμα ή μετά το 2020 οπόταν θα μπορεί να διαθέσει το ποσοστό που θα ελέγχει μέσω πώλησης. Με βάση τις πληροφορίες που αναφέραμε προηγουμένως, σήμερα το 25% του οργανισμού υπολογίζεται να αξίζει περίπου 275 εκατ. ευρώ.
Και οι καταθέσεις
Πτωτική πορεία ακολουθούν και οι καταθέσεις του οργανισμού, οι οποίες μειώθηκαν στα 12,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2016 σε σύγκριση με 12,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015. Από την έκθεση της Μονάδας για τον Συνεργατισμό, προκύπτει πως οι καταθέσεις παρουσίαζαν πτωτική τάση και τους τέσσερις πρώτους μήνες του έτους, ενώ το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης προέβλεπε αύξησή τους κατά το 2016 της τάξης των 183 εκατ. ευρώ περιλαμβανομένων των κεφαλαιοποιηθέντων τόκων.
Η πρόταση Στεφάνου
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου κατέθεσε πρόταση νόμου σύμφωνα με την οποία θα απαγορεύεται στη Δημοκρατία να παραχωρήσει μετοχές του Συνεργατισμού μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2018. Η πρόταση, αν περάσει, ουσιαστικά ακυρώνει τη δέσμευση που λήφθηκε έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να είναι έτοιμες μέχρι το τέλος του έτους όλες οι διαδικασίες για εισαγωγή των μετοχών του οργανισμού στο ΧΑΚ. Είναι σ’ αυτά τα πλαίσια άλλωστε, που τις προηγούμενες μέρες αποστάληκε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και στο ΧΑΚ προσχέδιο ενημερωτικού δελτίου, όπως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις. Εάν εγκριθεί η πρόταση του βουλευτή του ΑΚΕΛ, όπως ειπώθηκε τη Δευτέρα, θα σημαίνει τη μη τήρηση των δεσμεύσεων κι έτσι τα 18 ΣΠΙ που υπάρχουν σήμερα θα συγχωνευτούν σε ένα.
Η εναλλακτική λύση
Από τον Σεπτέμβριο του 2018 και μέχρι τον Ιούνιο του 2020, το κράτος θα πρέπει να μειώσει τη συμμετοχή του στον Συνεργατισμό κάτω του 25% του μετοχικού κεφαλαίου. Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο η διαδικασία μέσω του ΧΑΚ δεν προχωρήσει, τότε οι μετοχές θα πρέπει να διατεθούν με ιδιωτική προσφορά σε δυνητικούς επενδυτές περιλαμβανομένων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, μεγάλων συνεταιριστικών ή εμπορικών τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών, επενδυτικών ή συνταξιοδοτικών ταμείων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι αγοραστές δεν μπορούν να έχουν οποιαδήποτε σύνδεση με το κράτος ούτε να χρηματοδοτείται άμεσα ή έμμεσα από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα. Η πώληση, σημειώνεται, θα πρέπει να γίνει σε τιμή ίση ή μεγαλύτερη από την τιμή αποτίμησης, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η απώλεια για τους φορολογούμενους.
Η απάντηση στον Οδυσσέα
Απάντηση και στις επικρίσεις του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη για τις προσλήψεις που έγιναν στην Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και ειδικά για την πρόσληψη του Νικόλα Χατζηγιάννη στη θέση του Γενικού Διευθυντή του οργανισμού έδωσε από τη Βουλή ο Διονύσης Διονυσίου.
Ο επικεφαλής της Μονάδας Διαχείρισης της συμμετοχής της Δημοκρατίας στην ιδιοκτησιακή δομή του Συνεργατισμού εξήγησε πως η συγκεκριμένη θέση έπρεπε να καλυφθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Υποβλήθηκε ενδιαφέρον από οκτώ συνολικά πρόσωπα, τα οποία εργοδοτούνταν όλα σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, άρα θα χρειαζόταν αρκετός χρόνος μέχρι να αποδεσμευτούν και να εγκριθούν για τη θέση. Επίσης, ο κ. Διονυσίου ανέφερε πως ο κατώτερος μισθός που ζητήθηκε, ήταν υπερδιπλάσιος από αυτόν που αποφασίστηκε να προσφερθεί για τη θέση, δηλαδή τις 200 χιλ. ευρώ.
Προηγουμένως είχε ξεκαθαρίσει πως ο Νικόλας Χατζηγιάννης είχε το δικαίωμα να επιδείξει ενδιαφέρον παρά το γεγονός πως προηγουμένως κατείχε τη θέση του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου.
Γενικότερα, όσον αφορά τις προσλήψεις στον Συνεργατισμό, ειπώθηκε πως νέες γίνονται μόνο για θέσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν από το υφιστάμενο προσωπικό. Τις επόμενες μέρες θα σταλούν στη Βουλή στοιχεία για όλες τις προσλήψεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια, των οποίων, όπως ειπώθηκε, ο μέσος μισθός είναι οι 36 χιλ. ευρώ.
