Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Βρισκόμαστε στο μέσο της καλύτερης εβδομάδας όχι μόνο της χριστουγεννιάτικης περιόδου, αλλά και ολόκληρου του χρόνου.Τη χαρακτηριστική αυτή δήλωση έκανε ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου Μάριος Αντωνίου. Παραδοσιακά η εβδομάδα των Χριστουγέννων από τις 18 μέχρι και τις 25 Δεκεμβρίου, είναι η χρονική περίοδος που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα σε μια κακή χρονιά, ενώ σε μια καλή – όπως αποδεικνύεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα – μπορεί να την απογειώσει και να επισφραγίσει την επιτυχία.
Παράγοντες από τους κύκλους της αγοράς του λιανικού εμπορίου στέλνουν πάμπολλα μηνύματα αισιοδοξίας, καθώς οι καταναλωτές έχουν αρχίσει τις δυναμικές εξορμήσεις για τις επιβεβλημένες αγορές των Χριστουγέννων. Ήδη από το Σάββατο παρατηρείται αισθητά αυξημένη κίνηση σε καταστήματα λιανικού εμπορίου. Στο μυαλό των καταστηματαρχών έρχονται αμυδρά οι εικόνες από χρονιές προ κρίσης. Ωστόσο, η κρίση δείχνει ότι έχει διδάξει τους καταναλωτές. Όπως πληροφορείται η «Κ» από τους καταστηματάρχες, οι καταναλωτές πλέον ναι μεν έχουν μεγαλώσει το «καλάθι της νοικοκυράς», αλλά δίνουν και αξία στα χρήματα που διαθέτουν.
Εντούτοις, αρκετοί καταναλωτές αναμένουν να φτάσει ο «κόμπος στο χτένι», δηλαδή 23 – 24 του μηνός για να κάνουν την εξόρμησή τους. Κι αυτό γιατί θεωρούν πως τις τελευταίες δύο ημέρες πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων θα παρουσιαστούν τεράστιες ευκαιρίες, σε μια προσπάθεια των καταστηματαρχών να διώξουν ό,τι Χριστουγεννιάτικο «στοκ» έχουν στις βιτρίνες τους.
Μιλώντας στην «Κ» ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου και ερωτηθείς σχετικά με την κινητικότητα στα καταστήματα του λιανικού, σημείωσε ότι και ο τζίρος των καταστημάτων είναι φανερά ανεβασμένος, αλλά και η επισκεψιμότητα που λαμβάνουν. Αναφορικά με τον τύπο των καταστημάτων που είναι αποδέκτες μεγάλης επισκεψιμότητας, είναι τα καταστήματα που έχουν ηλεκτρονικά είδη και παιχνίδια.
Άνοδος στην κατανάλωση
Την τάση της σταθεροποίησης αλλά και της τόνωσης της αγοράς του λιανικού εμπορίου – γι΄ αυτό υπάρχουν και μεγάλες βλέψεις για το μήνα που διανύουμε – επισφραγίζουν κάθε μήνα ολοένα και περισσότερο τα στοιχεία της JCC Payments για τη χρήση του πλαστικού χρήματος στα καταστήματα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της JCC που αφορούν μέχρι και το Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, επιβεβαιώνεται η ανοδική τάση σε αγορές και υπηρεσίες. Συγκεκριμένα, οι αγορές που έγιναν μέχρι τον Νοέμβριο του 2016 υπερκεράζουν αυτές του 2015 κατά 167 εκατ. ευρώ, φτάνοντας αισίως τα 2,87 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι αγορές που έγιναν με πλαστικό χρήμα για είδη ένδυσης και υπόδησης και αξεσουάρ που συνθέτουν και τη μεγαλύτερη γκάμα των δώρων που αγοράζονται για τα Χριστούγεννα, ανήλθαν στα 27,3 εκατ. ευρώ. Σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του περσινού έτους, οι αγορές ανήλθαν στα 24,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή σημειώθηκε αύξηση της τάξεως του 12,64%. Άλλα είδη που προτιμώνται για είδη δώρων είναι τα ηλεκτρονικά είδη, οι υπολογιστές και τα περιφερειακά τους.
Σ΄ αυτό έδωσε ώθηση και ο θεσμός του Black Friday που εκ του αποτελέσματος εφαρμόστηκε με επιτυχία. Σύμφωνα λοιπόν με τα δεδομένα, οι αγορές των ηλεκτρονικών ειδών κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 5,67%, φτάνοντας τα 4,15 εκατ. ευρώ σε σχέση με του Νοεμβρίου του 2015 που είχαν ανέλθει στα 3,92 εκατ. Όσον αφορά τα βιβλία, εκεί η αύξηση στο Νοέμβριο του 2016 έφτασε στο 17,95%. Τον προηγούμενο μήνα οι αγορές που έγιναν με πλαστικό χρήμα ανήλθαν στις 929 χιλ. ευρώ, με τον αντίστοιχο μήνα του 2015 να φτάνουν τις 788 χιλ. ευρώ.
Παράλληλα, αυξημένα ήταν και τα χρήματα που πήγαν για αγορές κοσμημάτων. Αναλυτικότερα, ανήλθαν στα 2,35 εκατ. ευρώ, αισθητά αυξημένα από τα χρήματα που είχαν δαπανηθεί το προηγούμενο έτος, περί τα 1,97 εκατ. ευρώ. Η αύξηση μεταφράζεται ποσοστιαία στο 19,23%. Όσον αφορά τα παιχνίδια, τα σουβενίρ και τα δώρα, δαπανήθηκαν 6,65 εκατ. ευρώ, ενώ τον περσινό μήνα είχαν δαπανηθεί 6,2 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση του 7,19%. Τη μερίδα του λέοντος είχαν οι υπεραγορές, όπου οι καταναλωτές ξόδεψαν 48 εκατ. ευρώ μόνο στο Νοέμβριο. Ο περσινός αντίστοιχος μήνας είχε απορροφήσει 44,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή σημειώθηκε αύξηση 8,08%.
Ένα χρόνο μπροστά τα χριστουγεννιάτικα
Βιομηχανία που βλέπει μακροπρόθεσμα, καθορίζοντας την αγορά και την τάση των επόμενων Χριστουγέννων, λειτουργώντας όπως η μόδα, μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή του Χριστουγεννιάτικου διάκοσμου και εντάσσεται στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.Μιλώντας στην «Κ» ιδιοκτήτης καταστήματος με χριστουγενιάτικα είδη, υπογράμμισε ότι «για τα στολίδια τα οποία διατίθενται κάθε Χριστούγεννα, γίνονται οι παραγγελίες ένα χρόνο πριν». Οι σχεδιαστές όπως εξήγησε, καλούν τους καταστηματάρχες να δουν τα σχέδια για την Ευρωπαϊκή αγορά κυρίως σε χώρες του Βορρά, όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και το Βέλγιο.
Τα εποχιακά καταστήματα κατά την περίοδο των Χριστουγέννων στην Κύπρο έχουν αναπόφευκτα μεγάλη επισκεψιμότητα. Τα συγκεκριμένα καταστήματα είναι ανοιχτά από τις αρχές Οκτωβρίου, ενώ οι βιτρίνες τους αλλάζουν προϊόντα μόλις λήξει η Χριστουγεννιάτικη περίοδος. Ήταν από τα είδη καταστημάτων που πλήγηκαν αρκετά από την κρίση, διότι τα προϊόντα που προσφέρουν δεν είναι είδη πρώτης ανάγκης, άρα και εκτός τηςλίστας προτεραιοτήτων.
Η κατανάλωση στα χρόνια της κρίσης μειώθηκε κατά 50%, ενώ η αγορά ανακάμπτει και σε αυτό τον κλάδο. Στη Λευκωσία τα μαγαζιά που πωλούν αποκλειστικά και μόνο χριστουγεννιάτικο διάκοσμο αριθμούν τα 4, ενώ παγκυπρίως οι εκτιμήσεις δείχνουν πως είναι γύρω στα 10. Ο ανταγωνισμός πλέον είναι τεράστιος, διότι όλες οι υπεραγορές και τα πολυκαταστήματα διαθέτουν εμπορεύματα χριστουγεννιάτικου διάκοσμου.
Αυξημένοι οι έλεγχοι στην αγορά
Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτών της Κύπρου δίνει συμβουλές για τις Χριστουγεννιάτικες αγορές. Όπως αναφέρει, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων, η Υπηρεσία έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους στην αγορά με σκοπό την ουσιαστική προστασία των καταναλωτών. Παράλληλα, συμβουλεύει τους καταναλωτές όπως ακολουθήσουν τις πιο κάτω απλές συμβουλές για τις Χριστουγεννιάτικες αγορές τους:
1. Κάντε έρευνα αγοράς
Για συμφέρουσες αγορές κάντε έρευνα από διάφορες πηγές (σημεία πώλησης, έντυπα, διαδίκτυο) για την προσφερόμενη τιμή. Μην επηρεάζεστε με ευκολία από ελκυστικές προσφορές και διαφημίσεις. Μην κάνετε βιαστικές αγορές. Ζητήστε από τον πωλητή να σας λύσει τυχόν απορίες.
2. Αγορά παιχνιδιών
Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί αν θα αγοράσετε παιχνίδια για μικρά παιδιά. Να αγοράζετε παιχνίδια, πάντα από αξιόπιστα καταστήματα και διαδικτυακά (online) σημεία πώλησης. Να διαβάζετε όλες τις προειδοποιήσεις και τις οδηγίες χρήσης και να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη τις συστάσεις για την ηλικία και την ασφάλεια. Μην αγοράζετε ποτέ παιχνίδια που δεν φέρουν τη σήμανση CΕ στο παιχνίδι ή στη συσκευασία του.
3. Πολιτική επιστροφών και δωροκουπόνια
Να θυμάστε ότι για αγορές από κατάστημα, η νομοθεσία δεν προβλέπει δικαίωμα επιστροφής ή αλλαγής προϊόντων και ότι αυτό επαφίεται στην πολιτική του κάθε καταστήματος. Κατά συνέπεια, ενημερωθείτε για την πολιτική του καταστήματος για επιστροφές προϊόντων, ειδικά αν πρόκειται για αγορές δώρων για αγαπημένα σας πρόσωπα, και για το χρονικό περιθώριο επιστροφών εάν υπάρχει. Σε περίπτωση που θα αγοράσετε δωροκουπόνια, ενημερωθείτε για τους όρους και προϋποθέσεις που εφαρμόζονται και ρωτήστε για το χρονικό διάστημα που ορίζει το κατάστημα για εξαργύρωση τους από τον αποδέκτη.
4. Αγορές από το διαδίκτυο
Για αγορές από το διαδίκτυο ή εκτός εμπορικού καταστήματος, να ξέρετε από ποιον αγοράζετε, αναζητώντας βασικές πληροφορίες όπως την επωνυμία, τη γεωγραφική και ηλεκτρονική διεύθυνση της επιχείρησης, τον αριθμό τηλεφώνου και εγγραφής της εταιρείας. Να θυμάστε ότι για αγορές εκτός εμπορικού καταστήματος, έχετε το δικαίωμα να επιστρέψετε το προϊόν εντός 14 ημερών από την ημέρα αγοράς και να λάβετε πίσω τα χρήματα σας.
5. Πληρωμή με πιστωτική κάρτα
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, αν ο έμπορος θέλει να σας χρεώσει επιπλέον για τη χρήση συγκεκριμένου μέσου πληρωμής, π.χ. πιστωτική κάρτα, το τέλος πληρωμής δεν μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό που πραγματικά κοστίζει στον έμπορο η επεξεργασία της πληρωμής.
6. Παραλαβή προϊόντος
Ελέγξτε το αγαθό και βεβαιωθείτε ότι ανταποκρίνεται στην περιγραφή και στα συμφωνηθέντα. ΠΑΝΤΟΤΕ να ζητάτε και να φυλάτε την απόδειξη αγοράς.
Φθηνότερο το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Ελαφρώς πιο φθηνά από ό,τι φαίνεται θα στηθεί το χριστουγεννιάτικο τραπέζι φέτος, σε σύγκριση με αυτό του 2015. Ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων, η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή ολοκλήρωσε έρευνα με συλλογή στοιχείων αναφορικά με τα επίπεδα τιμών λιανικής πώλησης νωπών κρεάτων και εδεσμάτων για τιμές που ίσχυαν στις 19.12.2016.
Όσον αφορά τα εδέσματα, οι τιμές που παρατηρούνται είναι σαφώς μικρότερες από αυτές που ίσχυαν την ίδια περίοδο του 2015. Συγκεκριμένα, τα μελομακάρονα στις μεγάλες αγορές το 2015 έκαναν κατά μέσο όρο 9,67 ευρώ το κιλό, ενώ φέτος κοστίζουν 9,28 ευρώ/ κιλό. Μείωση για το ίδιο αγαθό παρατηρείται και στα αρτοποιεία για φέτος, που φτάνουν κατά μέσο όρο στα 10,51 ευρώ/κιλό σε σύγκριση με τα 10,78 ευρώ το κιλό του 2015.
Πρόσθετα για τους κουραμπιέδες αμυγδάλου, οι τιμές ανά κιλό στις υπεραγορές έχουν απόκλιση μόλις 2 σεντ του ευρώ και κυμαίνονται στα 8,96 ευρώ/ κιλό. Στα αρτοποιεία από την άλλη, παρατηρείται για φέτος μια ελαφρά μείωση της τάξεως των 15 σεντ, φτάνοντας αισίως στα 10,41 ευρώ το κιλό.
Παράλληλα, τα αμνοερίφια στις μεγάλες υπεραγορές θα τα βρει ο καταναλωτής φθηνότερα από πέρυσι, στα 6,88 ευρώ το κιλό. Πέρυσι ανερχόταν η τιμή των αμνοεριφίων στις μεγάλες υπεραγορές στα 7,61 ευρώ το κιλό. Στις μικρές υπεραγορές για το συγκεκριμένο αγαθό, παρατηρείται και εκεί μια μείωση της τάξεως των 21 σεντ του ευρώ, ενώ στα συνοικιακά κρεοπωλεία η μέση τιμή κυμαίνεται στα 8,96 ευρώ το κιλό. Για το χοιρινό λαπά (λαιμός), οι τιμές στις υπεραγορές μειώθηκαν κατά 17 σεντ του ευρώ, φτάνοντας τα 4,12 ευρώ το κιλό.
Να σημειωθεί πως πέρυσι οι τιμές κυμαίνονταν στα 4,30 ευρώ/κιλό. Στις μικρές υπεραγορές αλλά και στα συνοικιακά κρεοπωλεία οι τιμές κυμαίνονται φέτος στα 4,71 ευρώ/ κιλό, μέχρι και 5,23 ευρώ/κιλό. Ο μοσχαρίσιος κιμάς για τα Χριστούγεννα του 2016 στις μεγάλες υπεραγορές θα βρεθεί στα 6,78 ευρώ το κιλό, ελαφρά μειωμένη τιμή από τα 7,04 ευρώ το κιλό στο 2015. Στις μικρές υπεραγορές σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή θα είναι φθηνότερος σε σχέση με τα Χριστούγεννα του 2015, στα 7,46 ευρώ το κιλό. Στα συνοικιακά κρεοπωλεία, η μέση τιμή του μοσχαρίσιου κιμά κυμαίνεται στα 8,73 ευρώ/κιλό.
Τέλος, το κοτόπουλο στις υπεραγορές κυμαίνεται στα 3,10 ευρώ/κιλό, ενώ στις μικρές στα 3,35 ευρώ/κιλό και στα συνοικιακά κρεοπωλεία στα 4,21 ευρώ το κιλό. Με εξαίρεση τα μικρά κρεοπωλεία, οι τιμές τόσο σε μεγάλες όσο και σε μικρές υπεραγορές, είναι μειωμένες. Όσον αφορά στα νωπά κρέατα, λήφθηκαν τιμές από 99 σημεία πώλησης (μεγάλες και μικρές υπεραγορές και συνοικιακά κρεοπωλεία), ενώ για τα εδέσματα από 52 σημεία πώλησης (μεγάλες υπεραγορές και αρτοποιεία), καλύπτοντας όλες τις επαρχίες.
