Kathimerini.gr
Γενική επιστράτευση επικρατεί ανάμεσα στις μεγάλες κεντρικές τράπεζες που για ακόμη μία φορά σπεύδουν να θωρακίσουν τις οικονομίες τους από τις επιπτώσεις της επιδημίας του κορωνοϊού. Εν αναμονή των αποφάσεων που πρόκειται να ανακοινώσει σήμερα η ΕΚΤ, η πρόεδρος της τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δηλώνει έτοιμη να λάβει τα αναγκαία μέτρα στη σημερινή συνεδρίαση και καλεί τους Ευρωπαίους ηγέτες να δράσουν επειγόντως για να αποτρέψουν ένα νέο μεγάλο πλήγμα στην οικονομία της Ευρώπης. Ωρες αργότερα, η Τράπεζα της Αγγλίας ακολούθησε το παράδειγμα της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας και μείωσε τα επιτόκια της στερλίνας.
Σε τηλεφωνική διάσκεψη που είχε χθες με τις πολιτικές ηγεσίες της Ε.Ε., η κ. Λαγκάρντ προειδοποίησε πως, χωρίς συντονισμένη δράση, η Ευρώπη «θα δει να επαναλαμβάνεται ένα σενάριο που θα μας θυμίζει τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008». Προσέθεσε, όμως, πως με την κατάλληλη αντίδραση το σοκ από την επιδημία θα αποδειχθεί προσωρινό. Σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στην πρόεδρο της ΕΚΤ, η κ. Λαγκάρντ τόνισε πως τα στελέχη της τράπεζας εξετάζουν όλα τα εργαλεία ενόψει της σημερινής συνεδρίασης και ιδιαιτέρως τα μέτρα με τα οποία μπορούν να προσφέρουν «άκρως φτηνή» χρηματοδότηση και να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει έλλειψη ρευστότητας ή πιστωτική ασφυξία. Επανέλαβε, πάντως, δηλώσεις που θυμίζουν έντονα τόσο τον προκάτοχό της όσο και τις εκκλήσεις του στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης: πως τα μέτρα των κεντρικών τραπεζών μπορούν να αποδώσουν μόνον όταν τα υποστηρίζουν οι κυβερνήσεις με πολιτικές που διασφαλίζουν ότι οι τράπεζες θα εξακολουθήσουν να χορηγούν πιστώσεις σε επιχειρήσεις σε πληγείσες περιοχές.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οικονομολόγων, ανάμεσα στα εργαλεία που εξετάζει η ΕΚΤ συγκαταλέγεται μια νέα εκδοχή του υφιστάμενου προγράμματος χορήγησης μακροπρόθεσμων δανείων προς τις τράπεζες, ενδεχομένως και με αρνητικά επιτόκια. Στην περίπτωση αυτή, η ΕΚΤ θα πληρώνει τις τράπεζες για να τις δανείζει προκειμένου αυτές να χορηγούν πιστώσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ενα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις όταν αυτές αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, καθώς η επιδημία του κορωνοϊού πλήττει την εφοδιαστική αλυσίδα και τη βιομηχανία των ταξιδιών και περιορίζει δραστικά τις δαπάνες.
Επιτόκια
Λίγες ώρες αργότερα, η Τράπεζα της Αγγλίας προσετέθη στον κατάλογο των κεντρικών τραπεζών που έλαβαν έκτακτα μέτρα, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Ο διοικητής της ΒοΕ, Μαρκ Κάρνεϊ, ανακοίνωσε μείωση των επιτοκίων της στερλίνας κατά 50 μονάδες βάσης επαναφέροντάς τα στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 0,25%.
Προκειμένου, άλλωστε, να ενθαρρύνει τις βρετανικές τράπεζες να χορηγούν πιστώσεις, μηδένισε το αποθεματικό που οφείλουν να διατηρούν οι τράπεζες και θέσπισε ειδικό πρόγραμμα στήριξης του δανεισμού προς τις μικρές επιχειρήσεις. Οπως υπογράμμισε ο κ. Κάρνεϊ, «ρόλος της Τράπεζας της Αγγλίας είναι να βοηθήσει τις βρετανικές επιχειρήσεις και τα βρετανικά νοικοκυριά να διαχειριστούν αυτό το οικονομικό πλήγμα». Ο ίδιος προσέθεσε πως το νέο πλήγμα «ενδέχεται να αποδειχθεί μεγάλο και ισχυρό αλλά πρέπει να είναι προσωρινό». Προσέθεσε, άλλωστε, πως η τράπεζα διαθέτει ακόμη πολλά περιθώρια για να προχωρήσει σε περαιτέρω λήψη μέτρων αν κριθεί αναγκαίο. Απηχώντας δε την έκκληση που είχε απευθύνει νωρίτερα η πρόεδρος της ΕΚΤ, ο κ. Κάρνεϊ τόνισε πως με την κατάλληλη στάση μπορεί να αποτραπεί μια νέα παγκόσμια ύφεση. Οπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «δεν υπάρχει λόγος αυτό το πλήγμα να εξελιχθεί σε μια εμπειρία ανάλογη εκείνης του 2008 και να οδηγήσει σε μια χαμένη δεκαετία για πολλές οικονομίες».
Μείωση αποθεματικών
Ανάλογα μέτρα ανακοίνωσε, άλλωστε, χθες η Τράπεζα της Ισλανδίας, μειώνοντας το βασικό επιτόκιό της κατά μισή εκατοστιαία μονάδα, στο ιστορικό χαμηλό του 2,25%, σε έκτακτη συνεδρίαση μία εβδομάδα πριν από την προγραμματισμένη συνάντησή της.
Μείωσε, άλλωστε, το ύψος των αποθεματικών κεφαλαίων που οφείλουν να διατηρούν οι τράπεζες της νησιωτικής χώρας ενώ ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας δήλωσε πως η τράπεζα «θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να βοηθήσει την οικονομία να αντιπαρέλθει αυτό το πλήγμα».
Σημειωτέον ότι καθοριστικός τομέας στην οικονομία της Ισλανδίας είναι ο τουρισμός, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% των εσόδων της από εξαγωγές. Αυτό σημαίνει πως η πτώση της ζήτησης για ταξίδια μπορεί να συνεπάγεται ολέθριες συνέπειες για την ισλανδική οικονομία. Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας δέχεται πιέσεις για να προχωρήσει σε αντίστοιχα μέτρα και ειδικότερα για να μειώσει το ύψος των αποθεματικών κεφαλαίων που οφείλουν να διατηρούν οι ιρλανδικές τράπεζες και να τους επιτρέψει να απελευθερώσουν κεφάλαια για την τόνωση της οικονομίας.
Εως τώρα οι τράπεζες της Ιρλανδίας οφείλουν να διατηρούν κεφάλαια αντίστοιχα με το 1% της έκθεσής τους σε επισφαλή περιουσιακά στοιχεία. Αν η κεντρική τράπεζα αποφάσιζε να μηδενίσει το ποσοστό αυτό, τότε θα απελευθερώνονταν και θα μπορούσαν να διατεθούν ως πιστώσεις στην οικονομία κεφάλαια ύψους 10,5 δισ. ευρώ.
