Του Απόστολου Τομαρά
Ένα καθοριστικό βήμα που ενδεχομένως να κρίνει την τύχη του Γενικού Σχεδίου Υγείας όταν η Ολομέλεια της βουλής κληθεί να βάλει την τελευταία πινελιά επί του νομοθετικού πλαισίου έγινε με την κατ’ αρχήν συμφωνία υπουργείου Υγείας με τους κοινωνικούς εταίρους, πλην Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων. Η καθολική συμφωνία των συντεχνιών ΠΕΟ, ΣΕΚ, ΔΕΟΚ, ΠΑΣΥΔΥ αλλά και του ΚΕΒΕ δημιουργεί θετικό πρόσημο απομακρύνοντας το ενδεχόμενο το ΓεΣΥ να σκοντάψει στο τελευταίο εμπόδιο που είναι η μετατροπή των κυβερνητικών νομοσχεδίων σε νόμους του κράτους, εξέλιξη που θα δώσει σάρκα και οστά στη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση από ιδρύσεως της Δημοκρατίας. Η Διακήρυξη Αρχών ουσιαστικά καθορίζει το βασικό πλαίσιο λειτουργίας του ΓεΣΥ σε σημεία αγκάθια που μέχρι χθες δημιουργούσαν πονοκεφάλους στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
Η συμφωνία Αρχών
Η Διακήρυξη της 14ης Μαϊου 2017 ουσιαστικά κλείνει κάθε συζήτηση για το μοντέλο του ΓεΣΥ το οποίο θα είναι μονοσφαλιστικό και θα χαρακτηρίζεται από τις αρχές της καθολικότητας, ισότητας και αλληλεγγύης. Υπουργείο Υγείας και κοινωνικοί εταίροι ρητά συμφωνούν ότι από το Γενικό Σχέδιο Υγείας δεν εξαιρείται ουδείς από την υποχρέωση συνεισφοράς, πλην αυτών που ρητά εξαιρεί ο νόμος και ότι η υποχρέωση συνεισφοράς δεν είναι εκχωρητέα είτε συμβατικά είτε άλλως πως όπως αναφέρεται στην Διακήρυξη. Ένα σημαντικό σημείο στο οποίο επήλθε συμφωνία είναι η αναγνώριση ότι η σχέση των συνεισφορών εργαζομένων – εργοδοτών – Κράτους πρέπει να θεωρηθεί ως σταθερή σε κάθε μελλοντική αναπροσαρμογή. Στο πνεύμα αυτό υπουργείο Υγείας και κοινωνικοί εταίροι αποδέχθηκαν κατ’ αρχήν και υπό τον όρο της νομοθετικής ρύθμισης τα ποσοστά συνεισφορών όλων των χρηστών του ΓεΣΥ. Οι εργαζόμενοι θα συνεισφέρουν σε ποσοστό 2,65% επί των αποδοχών τους οι εργοδότες περιλαμβανομένου και τους Κράτους σε ποσοστό 2,9% το Κράτος σε ποσοστό 4,7% οι αυτοεργοδοτούμενοι 4% και οι συνταξιούχου- εισοδηματίες σε ποσοστό 2,65%. Σημαντική πρόνοια της Διακήρυξης Αρχών η συμφωνία στο θεσμό των Συμπληρωμών οι οποίες θα καλύπτονται από τους χρήστες του ΓεΣΥ. Όπως συμφωνήθηκε δεν θα επιβάλλεται Συμπληρωμή στο επίπεδο του προσωπικού γιατρού καθώς και στην ενδονοσοκομειακή φροντίδα τουλάχιστον κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του ΓεΣΥ. Επιπλέον συμφωνήθηκε όπως οι Συμπληρωμές δεν μπορεί να είναι υψηλότερες των 60 εκατ. ευρώ ετησίως στα αρχικά στάδια εφαρμογής του Σχεδίου.
Εκτός συμφωνίας η ΟΕΒ
Την ώρα που υπουργός Υγείας και κοινωνικοί εταίροι επισφράγιζαν την κατ’ αρχήν συμφωνία κάνοντας ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του ΓεΣΥ, η ΟΕΒ ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών καθώς και των Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων έδιναν στην δημοσιότητα μια επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την οποία ουσιαστικά εκφράζουν τους φόβους τους για τα οικονομικά του ΓεΣΥ αλλά και για την τύχη των 253 χιλιάδων ιδιωτικών σχεδίων υγείας σε περιβάλλον ΓεΣΥ. Στο οικονομικό σκέλος η ΟΕΒ συνεχίζει να έχει αμφιβολίες εάν μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη η αυτονόμηση και να λειτουργήσουν τα δημόσια νοσηλευτήρια ως πραγματικά ανταγωνιστικές μονάδες μέσα στα επιδιωκόμενα χρονικά όρια. Η ξεκάθαρη θέση της ΟΕΒ επί του ζητήματος είναι πως η αυτονόμηση πρέπει να υλοποιηθεί στην πράξη, και όχι απλώς επί χάρτου, πριν από την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Οι εργοδότες πιστεύουν ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί οι υπολογισμοί για το πραγματικό κόστος κάλυψης του συνόλου του πληθυσμού στην Κύπρο. Εδώ επικαλούνται τις πρόσφατες συμφωνίες Κυβέρνησης και συντεχνιών για μισθολογικές αναβαθμίσεις διάφορων επαγγελματικών ομάδων του δημόσιου τομέα υγείας, τάση που όπως υποστηρίζουν μπορεί να συνεχιστεί και στο μέλλον. Οι ΟΕΒ υποστήριξε ότι δεν υπάρχει συμφωνία με τους ιδιώτες γιατρούς και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια ως προς τις αμοιβές τους, προκειμένου να αποφασίσουν εάν θα ενταχθούν ή όχι στο ΓΕΣΥ. Όπως τόνισαν χωρίς επαρκή συμμετοχή ιατρών ή και νοσηλευτηρίων, το ΓεΣΥ δεν μπορεί να λειτουργήσει. Θεωρούν δε επικίνδυνο για εφαρμογή του συστήματος, προτού αξιολογηθούν οι επιπτώσεις του επί της οικονομίας.
Πρόταση για τα ιδιωτικά σχέδια
Στην επιστολή της η ΟΕΒ ζητά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπως η έναρξη καταβολής των εισφορών των εργαζομένων και επιχειρήσεων προς το ταμείο, να ξεκινήσει μόνο αφού υπάρξει μελέτη από εμπειρογνώμονες. Επίσης προτείνουν όπως δοθεί το δικαίωμα επιλογής σε εργαζόμενους και εργοδότες που διατηρούν ιδιωτικά σχέδια υγείας είτε να ενταχθούν σε ΓεΣΥ είτε να διατηρήσουν τα υφιστάμενα τους ασφαλιστικά σχέδια ή συλλογικά ταμεία υγείας, αναβαθμίζοντας τα ώστε να λαμβάνουν ισάξιες καλύψεις με τους υπόλοιπους ασφαλιζόμενους στο σύστημα. Η ΟΕΒ προκειμένου να μην επηρεαστεί ο προϋπολογισμός του ΓεΣΥ αλλά και η αρχή της αλληλεγγύης προτείνουν όπως γίνει επιλογή διατήρησης ιδιωτικών σχεδίων, οι επηρεαζόμενοι εργοδότες και εργαζόμενοι να καταβάλλουν τη διαφορά μεταξύ του ασφαλίστρου τους και της συνεισφοράς που τους αναλογεί βάσει των εισοδημάτων του μισθολογίου τους.
