ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Λίγο πριν από την προσφυγή στο ΔΝΤ η Τουρκία

Ενδέχεται να αποτελέσει μονόδρομο για τη νέα κυβέρνηση, προειδοποιούν ταμείο και Τούρκοι οικονομολόγοι.

Τα περιθώρια για στρατηγικούς ελιγμούς στην τουρκική οικονομία, με απώτερο στόχο την έξοδο από τη συστημική κρίση στην οποία έχουν οδηγηθεί σχεδόν όλες οι αναπτυσσόμενες χώρες, στενεύουν απειλητικά. Λίγο μετά τις αυστηρές προειδοποιήσεις Τούρκων και ξένων οικονομολόγων, σχετική προειδοποίηση στην Άγκυρα στέλνει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) το οποίο αφήνει να εννοηθεί ότι εάν δεν ληφθούν έκτακτα μέτρα για το μέλλον της τουρκικής οικονομίας, η χώρα ενδέχεται να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων οικονομικά πτωχευμένων χωρών.

Η νέα έκθεση του ΔΝΤ για την Τουρκία, η οποία αφορά το έτος του 2018 και εκδόθηκε πριν από λίγες εβδομάδες, έρχεται στο προσκήνιο της επικαιρότητας λίγο πριν τις από πρόωρες εκλογές. Στην εν λόγω έκθεση το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την αναπτυσσόμενη οικονομία της Τουρκίας, στο τιμόνι της οποίας βρίσκεται κατά τα τελευταία 15 χρόνια η κυβέρνηση του ΡετζέπΤαγγίπ Ερντογάν. Το ΔΝΤ ασκεί κριτική στην κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) με το σκεπτικό ότι επιλέγει τον λαϊκισμό και τις εύκολες λύσεις απέναντι σε μια «οικονομική καταιγίδα» η οποία επιδεινώνεται με την κάθε ημέρα που περνάει. Το ΔΝΤ προτείνει την άμεση δρομολόγηση μέτρων λιτότητας. Διαφορετικά, η έκθεση εκτιμά ότι κατά το επόμενο έτος η Τουρκία δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να χτυπήσει την πόρτα του ΔΝΤ και των ξένων δανειστών.

Πώς εξηγείται η κρίση

Τη στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο ρεπορτάζ, η τρελή κούρσα των ξένων νομισμάτων στην τουρκική αγορά συνεχιζόταν. Μόλις μέσα σε λίγες ημέρες, η αντιστοιχία του Αμερικανικού Δολαρίου έναντι της Τουρκικής Λίρας έχει σκαρφαλώσει στο 4,40. Πριν από περίπου ένα έτος, 1 Δολάριο ΗΠΑ αντιστοιχούσε περίπου σε 3,50-3,60 Τουρκικές Λίρες.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτή η δραματική επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας δεν είναι μια τυχαία εξέλιξη. Πέραν των διάφορων εξωγενών παραγόντων, τα λάθη της κυβέρνησης του ΑΚΡ διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την εξέλιξη. Ποια είναι τα μεγάλα λάθη της κυβέρνησης τα οποία ευθύνονται για την κορύφωση της κρίσης; Σύμφωνα με το ΔΝΤ η εξάρτηση της τουρκικής οικονομίας από τα ξένα δάνεια και οι παρεμβάσεις του κρατικού μηχανισμού σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας είναι εξελίξεις που συνδράμουν στην μεγέθυνση της κρίσης.

Το 2017 ο πληθωρισμός κατέγραψε ανοδική πορεία και η κινητήρια δύναμη της τουρκικής οικονομίας, δηλαδή ο τομέας των οικοδομών, παρουσίασε σημάδια κόπωσης, με αποτέλεσμα νέες οικιστικές μονάδες να παραμένουν κενές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κυβέρνηση επιχείρησε να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα ρίχνοντας το βάρος της στα δημόσια έργα. Ωστόσο, τέτοιου είδους παρεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ανάγκης για νέα δάνεια από το εξωτερικό, αλλά και το άνοιγμα της ψαλίδας στο ισοζύγιο ξένων δανείων-ΑΕΠ.

Επιπροσθέτως, αναμένεται ότι εάν κατά την επόμενη περίοδο αυξηθεί περαιτέρω η τιμή του πετρελαίου και εάν σημειωθεί μια αυστηρή υποτίμηση της τουρκικής λίρας, τότε τα χρέη της Τουρκίας έναντι των ξένων δανειστών ενδέχεται να εκτροχιαστούν. Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που τα αποθέματα της Τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες της οικονομίας και το ξένο κεφάλαιο αποχωρεί από τις αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών. «Πρόκειται για μια καταστροφική εικόνα που άρχισε να απασχολεί την τουρκική κοινή γνώμη κυρίως στις αρχές του Μαρτίου. Τον δε Απρίλιο ακολούθησε η κορύφωση του δράματος», τονίζει ο Τούρκος οικονομολόγος Κορκούτ Μποράταβ, ο οποίος μας επισημαίνει ότι το ΔΝΤ προβλέπει την επιδείνωση της συνολικής εικόνας της τουρκικής οικονομίας κατά την διάρκεια του 2019. Τότε, η Τουρκία ενδέχεται να μην έχει άλλη επιλογή παρά να προσφύγει εκ νέου στο ΔΝΤ αιτούμενη την σύναψη νέων δανείων.

Οι τρεις επιλογές

Στο οριακό σημείο που έχουν φτάσει σήμερα οι εξελίξεις στην τουρκική οικονομία, η χώρα βρίσκεται ενώπιον τριών επιλογών.  Πρώτον, δύναται να αγκαλιάσει τις προσωρινές λύσεις της κυβέρνησης του ΑΚΡ οι οποίες θα βρίσκονται σε αρμονία με την πολιτική του λαϊκισμού. Δεύτερον, δύναται να προσφύγει εκ νέου στο ΔΝΤ ή τρίτον, να ακολουθήσει τις αναγκαίες ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες. Οι προσωρινές λύσεις του ΑΚΡ έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή κατά τις προηγούμενες εβδομάδες και μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Σύμφωνα με πολλούς Τούρκους αναλυτές, η αναποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων έχει επιβάλει στον Ερντογάν την επιλογή των πρόωρων εκλογών.

Τα νέα οικονομικά κίνητρα της κυβέρνησης, οι κρατικές χορηγίες, τα περίφημα μπόνους στους συνταξιούχους και στις εταιρείες, αδυνατούν αυτήν την ώρα να καλύψουν τις μεγάλες ανάγκες της τουρκικής οικονομίας. «Εφόσον ο λαϊκισμός και οι ευκαιριακές λύσεις της κυβέρνησης δεν αποδίδουν τότε παραμένουν μόνο δυο επιλογές. Η προσφυγή στο ΔΝΤ θα μπορούσε να έρθει στο προσκήνιο ως μια επιλογή της κυβέρνησης κατά το επόμενο έτος», τονίζει ο Μποράταβ. Σύμφωνα με τον ίδιον, το αντίτιμο μιας τέτοιας επιλογής θα είναι ιδιαίτερα βαρύ για την Τουρκία. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Άγκυρα δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να περιορίσει τις κρατικές χορηγήσεις, την εκτέλεση μεγάλων κρατικών έργων, να επιβάλει την διαφάνεια σε όλους τους τομείς της οικονομίας και να περιορίσει τα δικαιώματα των εργατών. «Εναλλακτικά υπάρχει και η οδός των ριζοσπαστικών πρωτοβουλιών», τονίζει ο κ. Μποράταβ, ο οποίος θεωρεί ότι αυτός ο δρόμος θα μπορούσε να ανοίξει μόνο με την απομάκρυνση του ΑΚΡ από την εξουσία και την αντικατάστασή του στο τιμόνι της χώρας από μια μεγάλη λαϊκή συμμαχία.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η Τουρκία θα μπορούσε να εστιάσει την προσοχή της σε μέτρα όπως την μείωση και τη στάση πληρωμής των ξένων χρεών, τον αυστηρό έλεγχο των κινήσεων του κεφαλαίου και ενδεχομένως την μετατροπή των λογαριασμών που διατηρούνται σε ξένα νομίσματα σε λογαριασμούς που θα διατηρούνται σε Τουρκική Λίρα. Παράλληλα, όπως αναφέρει ο κ. Μποράταβ, θα μπορούσαν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα να περιοριστούν οι ξέφρενοι ρυθμοί του καταναλωτισμού στην τουρκική αγορά.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X