Του Απόστολου Τομαρά
Δυο διαφορετικές όψεις για τον Συνεργατισμό πριν το κράτος καταστεί ο κύριος μέτοχος της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας , έδωσαν οι δυο τελευταίοι μάρτυρες της πρώτης δεκάδας των προσώπων που κλήθηκαν από την Ερευνητική Επιτροπή Αρέστη.
Ευθύμιος Πανταζής και Παύλος Θεοδότου με πολύχρονη παρουσία στα του Συνεργατισμού κινήθηκαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατούσε στον Συνεργατισμό κυρίως πριν το 2013. Ο κ. Πανταζής, ο οποίος ξεκίνησε από το Λογιστήριο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας το 1997 φθάνοντας στο πόστο του Διευθυντή του Τμήματος Έγκρισης Πιστωτικών Διευκολύνσεων το 2016, εστίασε στα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια του Συνεργατισμού τον οποίο χώρισε σε τρείς περιόδους: Η πρώτη περίοδος προ του 2008 η δεύτερη από το 2008 έως το 2013 και η τελευταία από το 2013 και μετά.
Ο Ευθύμιος Πανταζής, Διευθυντής Τμήματος Έγκρισης Πιστωτικών Διευκολύνσεων της ΣΚΤ το 2016
Τα όσα υποστήριξε ο κ. Πανταζής για το θέμα των ΜΕΔ ουσιαστικά ενισχύουν τις απόψεις που έχουν εκφρασθεί και από άλλα πρόσωπα που πέρασαν από την Επιτροπή και που θέλουν τα προβληματικά δανειακά χαρτοφυλάκια να δημιουργήθηκαν πριν τα μποφόρ που έπληξαν το εγχώριο τραπεζικό σύστημα το 2013. Από την άλλη, ο Παύλος Θεοδότου με πολλά χρόνια στον Συνεργατισμό, απέδωσε το πρόβλημα με τα ΜΕΔ στην απουσία ελέγχου από τις εποπτικές αρχές επιρρίπτοντας ευθύνες σε συγκεκριμένο Κεντρικό Τραπεζίτη.
Η «χρυσή» εποχή
Για το κομμάτι των ΜΕΔ οι απόψεις που έχουν εκφρασθεί ενώπιον της Επιτροπής λίγο πολύ έχουν σχηματοποιήσει εικόνα. Ωστόσο η κατάθεση του Ευθύμιου Πανταζή αναμφίβολα έδωσε το υπόβαθρο δράσης του Συνεργατισμού στα δανειακά χαρτοφυλάκια. «Πριν το Νοέμβριο του 2014 το θέμα διαχείρισης μη εξυπηρετήσεων χορηγήσεων ήταν άγνωστη έννοια για τον Συνεργατισμό. Μετά το 2014 που δημιουργήθηκε τμήμα διαχείρισης μη εξυπηρετήσεων χορηγήσεων τα προβλήματα ήταν πολλά λόγω έλλειψη εμπειρίας. Ξεκίνησε από το μηδέν με τη στελέχωση και εκπαίδευση του προσωπικού, εγκατάσταση μηχανογραφικού συστήματος και το κυριότερο, αξιολόγηση των δανείων».
Οι διαπιστώσεις του μάρτυρα δεν σταματούν εδώ. Πριν από το 2013 δεν υπήρχε συστηματική παρακολούθηση των ΜΕΔ. Η δε παραχώρησε των δανείων βασιζόταν σε αυτό που ήταν κοινό μυστικό. «Τα δάνεια πριν το 2013 βασιζόντουσαν στην εξασφάλιση και όχι στην ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη» απαντά ο κ. Πανταζής σε ερώτηση του Γιώργου Γεωργίου μέλους της Επιτροπής. «Η πρώτη διαπίστωση ήταν ότι το 45% των δανείων που είχαν δοθεί προ του 2013 δεν θα έπρεπε να είχαν δοθεί εξαρχής και δεν μπορούσαν να εισπραχτούν». Οι πρώτες προσπάθειες διόρθωσης των στρεβλώσεων που υπήρχαν όπως ειπώθηκε συνάντησαν αντίσταση. «Είχαμε έντονες πιέσεις από εξωτερικούς παράγοντες που δυσκόλευαν στο έργο μας (Σύνδεσμός Δανειοληπτών)». Ο μέσος όρος των κόκκινων δανείων στο Συνεργατισμό ήταν περίπου 100 χιλιάδες ευρώ».
Ο Παύλος Θεοδότου, πρώην Μέλος Επιτροπείας της ΣΚΤ
Πυρά κατά Ορφανίδη
Ο Παύλος Θεοδότου στην εμφάνισή του ενώπιον της Επιτροπής προσπάθησε να αναστρέψει το αρνητικό κλίμα που δημιουργείται για τα «Εν Οίκω» του Συνεργατισμού φθάνοντας στο σημείο να υποστηρίξει πως ακόμα και στις περιπτώσεις ύπαρξης ατασθαλιών αυτές δεν ήταν σκόπιμες. Ο μάρτυρας τις απέδωσε σε λάθη ή σε κακή εισήγηση γραμματέων του Συνεργατισμού. Την μεγαλύτερη όμως ευθύνη ο κ. Θεοδότου την επέρριψε στην εποπτική αρχή των τραπεζών. «Η Κεντρική Τράπεζα για «το κατάντημα» του Συνεργατισμού έχει μεγάλη ευθύνη αναφέρει. Παρά τα όσα λέγονται ο Συνεργατισμός ελεγχόταν από τις εποπτικές αρχές. Ο κ. Ορφανίδης έχει μεγάλη ευθύνη για τον πιστωτικό τομέα του Συνεργατισμού». Ο κ. Θεοδότου παρά τις υποδείξεις του προέδρου της Ερευνητικής Επιτροπής σε συγκεκριμένα σκάνδαλα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας επιμένει πως τα δάνεια ήταν εξασφαλισμένα ή αδυναμία που υπήρχε ήταν στην αποπληρωμή. «Η ΚτΚ που έχει εποπτικό ρόλο έπρεπε να ελέγχει τον Συνεργατισμό και να επανέρχεται να ελέγχει αν τα ΣΠΙ είχαν συμμορφωθεί με τις όποιες υποδείξεις της».
Σπατάλη
Ο κ. Θεοδότου εκεί που εντόπισε πρόβλημα ήταν στο κομμάτι των λειτουργικών εξόδων. Είπε πως παλιά η αμοιβή των μελών της Επιτροπείας ήταν γύρω στις 75 λίρες εν αντιθέσει με σήμερα που ανέρχεται σε μερικές χιλιάδες ευρώ. Σπατάλες εντόπισε και στα ποσά για διαφήμιση που από 200 χιλιάδες ευρώ που ήταν οι προϋπολογισμένες δαπάνες ξεπερνούσαν το ένα με δυο εκατ. ευρώ. Επίσης, στο κομμάτι της κακοδιαχείρισης επικαλέσθηκε και την πώληση του ποσοστού που κατείχε ο Συνεργατισμός στη «Δήμητρα» σε συγκεκριμένο πρόσωπο που δεν κατονόμασε, το οποίο όπως είπε έλαβε δάνειο από το Συνεργατισμό για την αγορά των μετοχών.
Παρεμβάσεις
Και οι δυο μάρτυρες ρωτήθηκαν από τα μέλη της Επιτροπής για έξωθεν παρεμβάσεις. Ο κ. Πανταζής δεν διέψευσε πως στις εκλογές των ΣΠΙ η σύνθεση της Επιτροπείας είχε πολιτικό άρωμα, ανάλογα με τη δύναμη των κομμάτων στην κάθε περιοχή. Καταφατική ήταν η απάντηση του μάρτυρα και στο ερώτημα αν τα μεγάλα δάνεια και για πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα πήγαιναν στην Επιτροπεία του Συνεργατισμού. «Δίνονταν δάνεια χαριστικά σε πολιτικά και κομματικά πρόσωπα» ρωτά ο Γιώργος Χαραλάμπους τον Παύλο Θεοδότου ο οποίος αρνείται να απαντήσει με το αιτιολογικό ότι δεν γνωρίζει. Η Ερευνητική Επιτροπή θα διακόψει τις εργασίες της μέχρι τις 20 Αυγούστου λόγω θερινών διακοπών. Οι εργασίες της Επιτροπής θα επαναληφθούν στις 23 Αυγούστου με καλεσμένους τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας και τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο.
