ΚΥΠΕ
Οι αναπτυξιακές δαπάνες του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων για την επόμενη τριετία ξεπερνούν €433,7 εκατομμύρια, χωρίς να υπολογίζονται οποιεσδήποτε συγχρηματοδοτήσεις θα έρθουν μέσω του Ταμείου Συνοχής και του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης της ΕΕ, δήλωσε ο Υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος.
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Μεταφορών είπε ότι «αν δεν υπάρχει εγκεκριμένος προϋπολογισμός δεν μπορούμε να προκηρύξουμε κανένα έργο, ενώ θα υπάρξει θέμα με την υπογραφή του συμβολαίου για το δρόμο Πόλης Χρυσοχούς – Πάφου».
Μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, η οποία εξέτασε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Μεταφορών για το 2021 που ανέρχεται στα €367,35 εκατομμύρια, ο κ. Καρούσος είπε ότι είναι μειωμένα τα προϋπολογιζόμενα έσοδα του Υπουργείου για το 2021 τα οποία ανέρχονται στα €268,5 εκ. λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, ενώ σε σχέση με το ποσοστό υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών το 2020, ανέφερε ότι προβλέπεται να ανέλθει στο 73%, σε σύγκριση με 66% το 2019.
«Χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται σημαντικά το αναπτυξιακό κομμάτι του προϋπολογισμού», ανέφερε και πρόσθεσε ότι το 2020 είχαμε αύξηση κατά 27% στον δείκτη αναπτυξιακών δαπανών σε σχέση με τις συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού του Υπουργείου και «θα φθάσουμε το 2023 σε αύξηση 39%» του σχετικού δείκτη.
Σημείωσε ότι η αύξηση των αναπτυξιακών δαπανών την περίοδο 2020 – 2023 θα ανέλθει στο 81,52%, από €90,4 εκ. το 2020 σε €164,2 εκ. το 2023.
Ενδεικτικά, ο Υπουργός ανέφερε ότι το 2020 έχουν διατεθεί για αναπτυξιακά έργα €91 εκ., για το 2021 οι αναπτυξιακές δαπάνες θα ανέλθουν στα €116 εκ., το 2022 στα €154 εκ. και το 2023 στα €164 εκ.
«Έχουμε φροντίσει και διασφαλίσει όπως όλα τα αναπτυξιακά έργα που έχουν αρχίσει ή βρίσκονται σε τροχιά ωρίμανσης και εκκίνησης τους, να προχωρήσουν πάραυτα», διαβεβαίωσε ο κ. Καρούσος.
Ανέφερε ότι τα έργα που θα προκηρυχθούν και η υλοποίηση τους θα αρχίσει το 2021 είναι μεταξύ άλλων το νέο κυπριακό μουσείο ύψους €111,7 εκ., ο δρόμος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς ύψους €86,8 εκ., ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη - Ευρύχου ύψους €83,3 εκ., ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Παλαιχωρίου (τμήμα Ανάγιας – Αγροκηπιάς) ύψους €72,6 εκ., ο κόμβος Σταυρού στην είσοδο της Λευκωσίας ύψους €30 εκ. και η 3η φάση του περιμετρικού της Λευκωσίας ύψους €25,8 εκ.
Ειδικότερα, για τον δρόμο Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς, ο κ. Καρούσος είπε ότι γίνεται επανεξέταση του θέματος και πριν το τέλος του χρόνου, όπως είπε, «θα υπάρχει απόφαση για το πως προχωρούμε και με ποιον προσφοροδότη», ενώ εξέφρασε την ελπίδα ότι εντός Ιανουαρίου θα μπορέσει να υπογραφεί το συμβόλαιο.
Σε σχέση με τα έργα που έχουν υλοποιηθεί το 2020, ο κ. Καρούσος είπε ότι αυτά αφορούν μεταξύ άλλων την επέκταση του νοσοκομείου Λάρνακας, τον πυροσβεστικό σταθμό Λεμεσού, την αστυνομική διεύθυνση Μόρφου και Ευρύχου, την αποκατάσταση της περιοχής χώρου απόθεσης φωσφογύψου στην περιοχή Βασιλικού, την Λεωφόρο Καλλιπόλεως στη Λευκωσία και την κατασκευή τμήματος της Λεωφόρου 1ης Απριλίου στο Παραλίμνι.
Ανέφερε επίσης ότι στον προϋπολογισμό του Υπουργείου έχουν συμπεριληφθεί πρόνοιες για ετοιμασία 5ετούς Σχεδίου Κινήτρων για την ηλεκτροκίνηση, ετοιμασία Σχεδίου Απόσυρσης Ρυπογόνων Οχημάτων, αγορά 220 ηλεκτρικών μοτοσυκλετών για ταχυδρομικούς διανομείς, αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων για το στόλο της Κυβέρνησης, δημιουργία υποδομών σταθμών φόρτισης στους αυτοκινητόδρομους και δημόσιους χώρους στάθμευσης, ενίσχυση της χρήσης του ποδηλάτου, ενίσχυση της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας – Αναβάθμιση Δημόσιων Μεταφορών, σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Αστικής Κυκλοφορίας (Έξυπνα Φώτα) και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.
Αναφορικά με πρωτοβουλίες για εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη, ο κ. Καρούσος είπε μεταξύ άλλων ότι αυτές αφορούν τα έργα σε σχέση με την ενιαία ανάπτυξη του λιμένα και της μαρίνας Λάρνακας, το νέο σχέδιο δράσης αεροδρομίων και πτήσεων, την επέκταση του σχεδίου κινήτρων προς αεροπορικές εταιρείες, τη δημιουργία βάσης ευρωπαϊκής αεροπορικής εταιρείας και την αναβάθμιση των μουσείων με την δωρεά είσοδο και επέκτασης ωραρίου λειτουργίας.
Επιπρόσθετα, ο Υπουργός Μεταφορών είπε ότι προχωρεί με την υλοποίηση διαφόρων μεταρρυθμίσεων και καινοτόμων λύσεων οι οποίες θα αμβλύνουν, όπως ανέφερε, το κυκλοφοριακό πρόβλημα και πρόσθεσε ότι μεταξύ αυτών, «θα εγκατασταθούν έξυπνα φώτα διαχείρισης της τροχαίας κίνησης στη Λευκωσία και στη Λεμεσό, θα ενισχυθούν τα εναλλακτικά μέσα μεταφοράς όπως η χρήση του ποδηλάτου και του λεωφορείου, και θα προχωρήσουμε στη μελέτη κατασκευής λεωφορειολωρίδων».
Επιπλέον, ανέφερε ότι «θα εξετάσουμε το συσχετισμό που υπάρχει μεταξύ του κυκλοφοριακού προβλήματος με τα ωράρια εργασίας» και ανακοίνωσε πως «κατόπιν σχετικής διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους και εκπόνησης μελέτης θα θέσουμε την πιθανότητα αλλαγής στα ωράρια εργασίας».
Αναφορικά με τα έξυπνα φώτα, ο κ. Καρούσος είπε ότι θα βρίσκονται σε «σχεδόν όλα τα σημεία που υπάρχουν φώτα τροχαίας στους δήμους Λευκωσίας και Λεμεσού, προσθέτοντας ότι είναι μία προσφορά που θα προκηρυχθεί τον Απρίλιο και θα υπάρχουν και περιβαλλοντικά οφέλη καθώς «μειώνεται ο χρόνος οδήγησης κατά 23 ώρες ανά έτος».
Σημείωσε ότι στον κόμβο της Αγίας Φύλλας έχει κατακυρωθεί ο διαγωνισμός και προχωρεί η εγκατάσταση και η προσομείωση έχει δείξει βελτίωση στο κυκλοφοριακό κατά 57%.
Το σύστημα με τεχνική νοημοσύνη «θα αποφασίζει πότε θα δώσει προτεραιότητα και για πόσο χρόνο» και θα αναγνωρίζει λεωφορεία και ασθενοφόρα για να τους δίνει προτεραιότητα, πρόσθεσε.
Σε σχέση με το σύστημα φωτοεπισήμανσης, ο κ. Καρούσος είπε ότι αναμένεται από την εταιρεία να παρουσιάσει εντός των ημερών όλα τα σχετικά έγγραφα για να προχωρήσει η υπογραφή και η υλοποίηση αυτού του σημαντικού έργου.
Ηλεκτρικά οχήματα
Ο κ. Καρούσος ενημέρωσε επίσης ότι ετοιμάζεται αυτή την περίοδο ένα σχέδιο κινήτρων για ηλεκτρικά οχήματα και αν θα γίνεται, όπως είπε, ταυτόχρονα και απόσυρση παλαιού οχήματος θα υπάρχει επιπλέον κίνητρο.
Επαναπατρισμός Κυπρίων λόγω covid-19
Ο κ. Καρούσος είπε ότι το Υπουργείο Μεταφορών επαναπάτρισε με την έναρξη της πανδημίας συνολικά 12.300 Κύπριους μέσω 126 πτήσεων από τις 16 Μαρτίου μέχρι 11 Ιουνίου του 2020 και τους μετέφερε σε χώρους απομόνωσης σε συνεργασία με το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ).
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι είναι ιδιαίτερη ικανοποίηση του ΔΗΣΥ «για την συμπερίληψη αρκετών αναπτυξιακών έργων σε ολόκληρη την Κύπρο καθώς και την αύξηση των συνολικών αναπτυξιακών δαπανών», ενώ την ίδια στιγμή, όπως είπε, «είναι δεδηλωμένη η πολιτική βούληση για επιτάχυνση όλων αυτών των έργων που χωρίς καμία αμφιβολία θα έχουν μεγάλη σημασία για την οικονομία μας αλλά και για την καθημερινότητα των πολιτών».
Ανέφερε ωστόσο ότι «μεγάλα οδικά έργα όπως ο δρόμος Αστρομερίτη – Τροόδους, ο νέος δρόμος Πάφου – Πόλης, ο νέος περιμετρικός δρόμος Λευκωσίας, ο δρόμος Σωτήρας – Δερύνειας, ο δρόμος Λάρνακας – Δεκέλειας και πολλά άλλα που προγραμματίζονται να υπογραφούν συμβόλαια ή να προκηρυχθούν προσφορές θα μείνουν στον αέρα αν δεν ψηφιστεί ο κρατικός προϋπολογισμός».
Ο κ. Κουλλά είπε ακόμη ότι στον αέρα θα μείνει και το σχέδιο που ανέλυσε ο Υπουργός για στήριξη αεροπορικών εταιρειών και το οποίο «δίνει προοπτική στον τουρισμό μας και στις τουριστικές μας επιχειρήσεις».
«Είναι για αυτό που καλούμε σε σύνεση και λογική μακριά από πειραματισμούς που αντί να μας βγάλουν από τα αδιέξοδα, θα μας οδηγήσουν σε νέες περιπέτειες», κατέληξε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρέας Φακοντής είπε ότι το ποσοστό υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολογισμού με βάση στοιχεία του ίδιου του Υπουργείου Μεταφορών για το Νοέμβριο του 2020 ήταν «μόλις στο 50%, μόλις και φθάνει την βάση», προσθέτοντας ότι «εδώ και χρόνια προκηρύσσονται έργα που μένουν στα χαρτιά και μεταφέρονται από χρόνο σε χρόνο».
«Την ώρα που μετά από παρέλευση ετών ετοιμάζεται και δημοσιεύεται με τις όποιες αδυναμίες του ένα σχέδιο απόσυρσης παλαιών οχημάτων αλλά λίγους μήνες μετά ακυρώνεται και αποσύρεται με άγνωστο το πότε θα επαναπροκηρυχθεί», ανέφερε και πρόσθεσε πως δεύτερη στρατηγική επιδίωξη του Υπουργείου είναι οι σύγχρονες, ασφαλείς και βιώσιμες αερομεταφορές και η βελτίωση της συνδεσιμότητας της Κύπρου «την στιγμή που ακόμη αναμένουμε την εφαρμογή της νομοθεσίας που ψηφίστηκε το 2019 για σύσταση και λειτουργίας κρατικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας».
Κι αυτά, σύμφωνα με τον κ. Φακοντή, την ώρα που η Κυβέρνηση Αναστασιάδη, ΔΗΣΥ, «ξεπούλησε τις Κυπριακές Αερογραμμές και όλη η Κύπρος γνωρίζει ότι οι δικηγόροι του οικογενειακού δικηγορικού γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας χρησιμοποιώντας ψεύτικα ονόματα εκπροσωπούσαν την Ryanair στην προσπάθεια εξαγοράς των Κυπριακών Αερογραμμών».
Ανέφερε επίσης μεταξύ άλλων ότι η τρίτη στρατηγική επιδίωξη του Υπουργείου είναι η αξιοποίηση του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας την ώρα που οι κυβερνώντες υποκύπτουν, όπως είπε, «στις απαιτήσεις της Αρχιεπισκοπής αποχαρακτηρίζοντας τεμάχια από αρχαία μνημεία Β΄ και θάβοντας σημαντικές αρχαιότητες μας στον βωμό της εξυπηρέτησης των όποιων συμφερόντων», ενώ προτίθενται να μεταφέρουν το Τμήμα Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο Πολιτισμού υποβαθμίζοντας το ρόλο του.
Ο κ. Φακοντής είπε ότι εδώ και χρόνια αναμένουμε την εγκατάσταση του συστήματος φωτοεπισήμανσης, ενώ δεν υπήρξαν ούτε και μέτρα καλλιέργειας οδικής συνείδησης.
Απαντώντας σε ερώτηση για τυχόν καταψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού, ο κ. Φακοντής είπε ότι στην περίπτωση αυτή υπάρχει στους πρώτους δύο μήνες η δυνατότητα των δωδεκατημορίων και «από εκεί και πέρα η Κυβέρνηση θα αποφασίσει τι θα πράξει».
O Bουλευτής του ΔΗΚΟ Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης, ανέφερε ότι είχε την ευκαιρία να αναδείξει τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η πόλη και επαρχία της Πάφου, λόγω μη εκτέλεσης σημαντικών έργων υποδομής όπως ο δρόμος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς, ο δρόμος από την Κάτω Πάφο προς το αεροδρόμιο, ο δρόμος από τους τάφους των βασιλέων προς τον Κόλπο των Κοραλλίων καθώς και η καθυστέρηση στην ανέγερση νέας νεφρολογικής μονάδας στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου.
Ειδικά για τον δρόμο από τους τάφους των βασιλέων προς τον Κόλπο των Κοραλλίων ανέφερε ότι έχει «γίνει μπαλάκι του πινγκ-πονγκ» μεταξύ του Τμήματος Πολεοδομίας και του Τμήματος Δημοσίων Έργων και κάλεσε τον Υπουργό να ληφθούν αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο ώστε να υλοποιηθεί το έργο.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους είπε ότι «το 2020 η υλοποίηση του προϋπολογισμού ήταν πάρα πολύ χαμηλή και ένα στοιχείο ήταν και το πρόβλημα της πανδημίας», προσθέτοντας ότι «βλέπουμε πως υπάρχουν αναπτυξιακά έργα τα οποία εδώ και χρόνια καθυστερούν να υλοποιηθούν».
Ανέφερε πως «το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν έργα σε υποβαθμισμένες περιοχές τα οποία θα έπρεπε να υλοποιηθούν και δεν βλέπουμε να υπάρχει οποιοδήποτε φως» και πρόσθεσε ότι είναι θετική η αναφορά του Υπουργού Μεταφορών ότι αρκετά οδικά έργα μπαίνουν σε τροχιά σχεδιασμού και υλοποίησης» και ότι «ο δρόμος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς προχωρεί προς υλοποίηση για υπογραφή των προσφορών».
Είπε ακόμη ότι υπάρχουν αρκετά κυκλοφοριακά προβλήματα τα οποία δεν λύνονται από τη μια μέρα στην άλλη και πρόσθεσε πως η ΕΔΕΚ έχει θίξει τα ζητήματα που αφορούν την κυκλοφοριακή αγωγή και την δημιουργία πάρκων αγωγής αλλά και την κατασκευή κυματοθραυστών.
Ερωτηθείς για την θέση της ΕΔΕΚ σε σχέση με τον κρατικό προϋπολογισμό, ο κ. Μυριάνθους είπε ότι «υπάρχουν κοινωνικοοικονομικές διαφορές» και πρόσθεσε ότι «διαχρονικά υπήρχε μια διαφορετική στάση της ΕΔΕΚ σε ό,τι αφορά την ψήφιση του προϋπολογισμού».
Ο κ. Μυριάνθους κάλεσε την Κυβέρνηση να αναφέρει κατά πόσον «είναι έτοιμη πριν από την ψήφιση του προϋπολογισμού να έρθει να αναθεωρήσει νομοθεσίες οι οποίες έχουν δώσει το πάνω χέρι στις τράπεζες να εκποιούν περιουσίες και την πρώτη κατοικία» και πρόσθεσε ότι «αφού αναθεωρήσουν αυτή την στάση τους και δώσουν το δικαίωμα στον Κύπριο πολίτη να μπορέσει να έχει εργαλεία να αντιμετωπίσει τις τράπεζες ουσιαστικά τότε θα επανεξετάσουμε και εμείς την στάση μας».
Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου είπε ότι το Κίνημα είναι εξαιρετικά απογοητευμένο για το γεγονός ότι έχουν περιληφθεί μέσα στους προϋπολογισμούς του Υπουργείου τα λεφτά για να περάσει δρόμος μέσα από το πάρκο της Ακαδημίας, ένα θέμα, όπως είπε, «που ακούσαμε υποσχέσεις ότι αυτό θα σταματούσε».
Ανέφερε επίσης ότι «έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ για τις δημόσιες συγκοινωνίες, για το γεγονός ότι έπρεπε να έχουμε πιο συχνά λεωφορεία, μικρότερα, περισσότερες διαδρομές» και πρόσθεσε ότι «έχουμε μείνει πίσω στις ενεργειακές αναβαθμίσεις που είχαμε νομική υποχρέωση από την ΕΕ από το 2014», ενώ έπρεπε να προωθήσουμε μέτρα για τα ποδήλατα, το περπάτημα, τα πεζοδρόμια και τις διασταυρώσεις.
«Όλα αυτά τα θέματα που έπρεπε να γίνουν εδώ και 10 και πλέον χρόνια από το καιρό που πήραμε τα πρώτα λεφτά που πήραμε από την ΕΕ, και παρόλα ταύτα είμαστε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα», πρόσθεσε.
Ο κ. Θεοπέμπτου είπε ακόμη μεταξύ άλλων ότι οι νέοι δρόμοι πρέπει να έχουν πρόνοιες για το γεγονός ότι θα έχουμε σταθμούς λεωφορείων, ξεκούρασης, φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και σημεία για να σταθμεύει η Αστυνομία και διαβάσεις για την άγρια ζωή.
Ανέφερε επίσης ότι δεν έχουμε πάρει για φέτος τον στόχο μας για 10% Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στις μεταφορές και πρόσθεσε ότι «είναι ένα θέμα που θα πληρώνει ο Κύπριος φορολογούμενος με ένα τρομακτικό ποσό πολλών εκατομμυρίων κάθε χρόνο».
Ερωτηθείς για τη θέση του Κινήματος έναντι του κρατικού προϋπολογισμού, ο κ. Θεοπέμπτου είπε ότι το Κίνημα θα εξετάσει με λεπτομέρεια όλους τους προϋπολογισμούς «και θα πάρουμε την τελική μας απόφαση» και πρόσθεσε «οποιοδήποτε Υπουργείο ζητούσε την θετική τοποθέτηση οποιουδήποτε κόμματος θα μπορούσε να έρθει και να κάνει συζητήσεις με τα κόμματα και να δει τις ευαισθησίες και ανησυχίες» των κομμάτων.
Ο Βουλευτής της Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων Άγγελος Βότσης είπε ότι «ενώ οι προϋπολογισμοί φαίνονται να κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση με αυξημένα τα αναπτυξιακά έργα, το κρίσιμο ερώτημα είναι ο βαθμός υλοποίησης» και πρόσθεσε ότι πιέζουν ώστε και να υλοποιηθούν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό αυτά τα έργα αλλά ταυτόχρονα να γίνουν το συντομότερο δυνατό για να μπορέσουν και οι υπόλοιπες θετικές συνέπειες για την οικονομία να λειτουργήσουν παράλληλα».
Ο κ. Βότσης εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι το πρώτο εγχείρημα σε σχέση με τα έξυπνα φώτα τροχαίας «θα γίνει στον κόμβο της Αγίας Φύλαξης όπου υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα» και πρόσθεσε ότι αν και δεν θα λύσει το πρόβλημα καθώς χρειάζονται πιο δραστικές κινήσεις, είναι μια πρώτη κίνηση προς την σωστή κατεύθυνση.
Ανέφερε επίσης σε σχέση με το οδικό δίκτυο που αφορά το νέο γήπεδο Λεμεσού, ότι «είναι κρίμα να τελειώσει το γήπεδο και να μην υπάρχει το αντίστοιχο οδικό δίκτυο».