Το ότι σήμερα Τετάρτη από νωρίς το πρωί στις Βρυξέλλες θα συνεδριάζουν τα εναπομείναντα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, περνάει από το φαντασιακό της ιστορίας στο ρεαλιστικό της πολιτικής. Η χθεσινή μέρα, θα μείνει χαραγμένη στην ενοποιημένη Ευρώπη, εφόσον ήταν εκείνη στην οποία σηματοδοτήθηκε η τελευταία παρουσία της Βρετανίας στα έδρανα.
Το κλίμα, εδώ στις Βρυξέλλες από όπου και η ανταπόκριση της «Κ», ήταν συγκινησιακά φορτισμένο από νωρίς το πρωί της Τρίτης. Στα λαμπερά καφέ της πλατείας Lux, στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, στις τηλεοπτικές συζητήσεις και στις κουβέντες ανάμεσα σε δημοσιογράφους με αξιωματούχους των Βρυξελλών, το τι αναμενόταν να γίνει στη συνεδρίαση των 28 κρατών μελών της Ευρώπης, μετά την απόφαση για Brexit, στο σχετικό δημοψήφισμα. Η δε παρουσία του Φαράζ σε κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης και η πρώτη βόλτα με τα πόδια μέχρι το κτίριο του κοινοβουλίου, έδωσε το έναυσμα για να ειπωθούν μέχρι και τα πιο ακραία σενάρια.
Ήταν ενδεικτικό και το φωτογραφικό στιγμιότυπο αλλά και η ατάκα του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, όταν προσπαθούσε να σταματήσει έναν φωτογράφο από το να «κλειδώσει» τη φωτογραφία του Φαράζ με την ερώτηση προς τον τελευταίο αλλά και την κοινοβουλευτική του ομάδα (UKIP) «τι γυρεύεις εσύ εδώ»; Η ατάκα κυκλοφόρησε αστραπιαία μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ ανάλογη ήταν και η δεύτερη ατάκα του Προέδρου της Κομισιόν, αναφορικά με την υγεία του, όταν τελείωσε αυτή η επεισοδιακή συνεδρίαση: Δεν έχω κουραστεί, δεν είμαι κουρασμένος, μέχρι την τελευταία μου ανάσα θα πολεμώ για μία ενωμένη Ευρώπη.
Επεισοδιακή διότι μέσα στην αίθουσα, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σκωτσέζου Ευρωβουλευτή Alyn Smith, ο οποίος τόνισε επανειλημμένα ότι η Σκωτία ψήφισε στο βρετανικό δημοψήφισμα για να είναι και να παραμείνει διεθνής χώρα, και πως θέλει να παραμείνει στην ΕΕ. «Είμαι υπερήφανος που είμαι από τη Σκωτία, είμαι υπερήφανος που είμαι Ευρωπαίος». Το παρατεταμένο χειροκρότημα που ακολούθησε από όλη την αίθουσα, έδωσε τον τόνο και κράτησε στα πόδια τους τους ευρωβουλευτές για πάνω από τρία λεπτά.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Νάιτζελ Φαράζ, με την ατμόσφαιρα να αλλάζει άρδην. Δεν έλειψαν τα γιουχαΐσματα και ευθείες αποδοκιμασίες προς το πρόσωπο του Βρετανού βουλευτή, ο οποίος όπως είχε η «Κ» τη δυνατότητα να συνομιλήσει μαζί του, ήρθε στην πρωτεύουσα του Βελγίου για να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις αναφορικά με το πώς θα γίνει η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ. Σημειώνεται δε, πως η άφιξή του ήταν ήδη γνωστή και τα αρμόδια όργανα έδωσαν το μήνυμα πως αφενός μεν δεν θα συμμετάσχει ο ίδιος σε καμιά ανάλογη επιτροπή διαπραγμάτευσης αλλά και αφετέρου πως έχει περιέλθει σε αδράνεια μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ο Νάιτζελ Φάραζ, στη δική του ομιλία, έκανε λόγο για μια παρωχημένη Ευρώπη, της οποίας το νόμισμα βουλιάζει όπως είπε και η οποία θα πρέπει να εξηγήσει στις μελλοντικές γενιές γιατί επήλθε αυτή η πτώση. Επί της ουσίας, του απάντησαν όλοι σχεδόν οι ομιλητές της συνεδρίασης αλλά το νέο τέμπο το έδωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, αναφορικά με το έτερο μεγάλο θέμα που προκύπτει από το Brexit και που δεν είναι άλλο από την ενεργοποίηση του άρθρου 50. «Ο Φάραζ ζει στον δικό του κόσμο. Νομίζει ότι η Βρετανία είναι ακόμη μια παγκόσμια αυτοκρατορία και ότι μπορεί να υπαγορεύει τα πάντα, αλλά δεν πρόκειται να συμβεί αυτό», τόνισε, μιλώντας στην ολλανδική τηλεόραση RTL ο πρόεδρος του Eurogroup και υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας.
Η ενεργοποίηση του άρθρου 50
Η χθεσινή μέρα συνεχίστηκε με τη συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής αργά το απόγευμα. Μεσολάβησε η Σύνοδος του EPP, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στο οποίο παραβρέθηκε η «Κ», καταγράφοντας από κοντά το κλίμα που επικρατούσε και που κινούνταν από τα συγχαρητήρια προς τον κ. Ραχόι για τη νίκη του στις ισπανικές εκλογές πριν τρεις μέρες, στον προβληματισμό για τη διαχείριση της ενότητας της ΕΕ, την επόμενη μέρα. Όλοι οι προσκείμενοι στην ευρωπαϊκή Δεξιά ευρωπαίοι ηγέτες που παραβρέθηκαν, ρωτήθηκαν για το Brexit και ποια είναι τα επόμενα βήματα. Κοινή συνισταμένη, από τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μητσοτάκη, στoν Αντιπρόεδρο της Κομισιον Γίρκι Κατάινεν, στάθηκαν στις προκλήσεις που έχει μπροστά της η Ευρώπη και η οποία «πρέπει να μείνει μακριά από τις μικροπολιτικές αυτή την ώρα και ενωμένοι να κάνουμε τη δουλειά που πρέπει για να συνεχίσει στον δρόμο της προόδου η Ευρώπη».
Η Ανγκελα Μέρκελ έφτασε τελευταία, όπως άλλωστε συνηθίζει να κάνει στη Σύνοδο του EPP, μια Σύνοδος που τελείωσε το απόγευμα και πριν τη Συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής. Εκεί, δημοσιογραφικές πηγές αλλά και αξιωματούχοι των Βρυξελλών με τους οποίους είχε διαρκή επικοινωνία η «Κ», έριχναν όλα τα φώτα στον Βρετανό Πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον και στις δικές του αντιδράσεις. Πράγματι, δεν έλειψαν κατά την άφιξή του στη Σύνοδο και στιγμές αμηχανίας αλλά και συγκίνησης, όπως ήταν στο τετ α τετ του με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίγκα Μογκερίνι.
Όλοι οι αρχηγοί των κρατών μελών της ΕΕ των 28, κατά την άφιξή τους, μεταξύ αυτών και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, τόνισαν αφενός την ανάγκη να γίνει σεβαστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Βρετανίας, αλλά και να κυριαρχήσει εφεξής και το συμφέρον των υπολοίπων 27 πια κρατών μελών. Κάτι που κλήθηκε να απαντήσει και ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης για το πώς θα χειριστεί η Κύπρος το θέμα του Brexit στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος απάντησε: «Υπάρχει η απόφαση του Βρετανικού λαού η οποία, αν και είναι κάτι το οποίο δεν επιθυμούσαμε, είναι ξεκάθαρη και είναι απόλυτα σεβαστή. Από εκεί και πέρα κατά τη διάρκεια του αποψινού (χθεσινού) δείπνου, οι αρχηγοί των κρατών αναμένουν να ακούσουν από τον κ. Κάμερον πώς θα προχωρήσει με την υλοποίηση της απόφασης του βρετανικού λαού.
Πρέπει να υπάρχει σαφήνεια, δεν πρέπει να υπάρχει το οποιοδήποτε νομικό κενό, έτσι ώστε να δούμε πως προχωρούμε. Από εκεί και πέρα, η ΕΕ συνεχίζει την πορεία της και θεωρώ ότι και οι δύο πλευρές, η Βρετανία και η ΕΕ, επιθυμούν να έχουν μια στενότατη σχέση. Αυτό φυσικά θα διαφανεί μέσα από τη μετεξέλιξη της ιδιότητας της Βρετανίας από κράτος-μέλος στη νέα σχέση που θα δημιουργηθεί. Η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας εντάσσεται σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο. Ότι δηλαδή, πρέπει να υπάρξει απόλυτη σαφήνεια, να είναι ξεκάθαρη η κατάσταση πραγμάτων και να αποφασίσουμε πως προχωρούμε στα επόμενα βήματα», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Πάντως δεν εξέλιπαν μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι παραινέσεις να κινητοποιηθεί η διαδικασία ενεργοποιησης του άρθρου 50 της Συνθήκης της ΕΕ ώστε την αμέσως επόμενη μέρα να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση εξόδου της Βρετανίας, κάτι όμως που όπως είναι σε θέση ήδη από την Δευτέρα να γνωρίζει η «Κ», ο Βρετανός Πρωθυπουργός δεν είχε σκοπό να κάνει, με αποτέλεσμα να εντείνεται η νευρικότητα. Πάντως, ερχόμενη στη Σύνοδο η Άγκελα Μέρκελ, κράτησε το χαμηλό προφίλ των προηγούμενων ημερών (στη σύνοδο του ΕΛΚ δεν έκανε καμία δήλωση) ξεκαθαρίζοντας ότι ούτε άτυπες ούτε επίσημες διαβουλεύσεις πρόκειται να υπάρξουν πριν το βρετανικό αίτημα αποχώρησης από την Ε.Ε. «Πρέπει να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και πρέπει να χτίσουμε μια στενή σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, ως εταίρο», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Τι μέλει γενέσθαι
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» μέχρι και αργά το βράδυ της Τρίτης, δεν είχε καταστεί σαφές το χρονοδιάγραμμα εξόδου. Τα βήματα πάντως είναι δεδομένα αν και χωρίς νομική φόρμουλα, με την ενεργοποίηση του 50. «Είναι σαν την έξοδο μιας χώρας από την Ευρωζώνη ως προς το τυπικό/νομικό κομμάτι. Όπως δεν υπήρχε εκεί φόρμουλα δεν υπάρχει και στην περίπτωση αποχώρησης μιας χώρας από την ΕΕ. Και αυτό από μόνο του σημαίνει πως δεν πρόκειται να ξεκινήσει αύριο κάτι», τόνισε στην «Κ» αρμόδια πηγή.
Παρασκηνιακά πάντως, είναι έκδηλη η ανησυχία για πιθανό ντόμινο αποχώρησης και άλλων χωρών, κάτι που πιέζει την ΕΕ ως προς το να δείξει πως ότι οι 27 χώρες μέλη παραμένουν ενωμένες και πως η μπάλα είναι στην πλευρά της Βρετανίας. «Ο χρόνος δεν κυλάει υπέρ της. Στην Ευρώπη, θα βρεθεί τρόπος αλλά εκεί θα είναι δύσκολο για όλους και από οικονομικής άποψης» τόνισε στην «Κ» έτερη πηγή.
Σε αυτό το πλαίσιο, νωρίτερα και ο Μάρτιν Σουλτς ως Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, είχε τονίσει πως το γεγονός ότι η Βρετανία έχασε την ΑΑΑ αξιολόγηση δείχνει πως θα είναι τα δεδομένα δύσκολα από εδώ και πέρα για τη χώρα. Οι 27 συνεδριάζουν χωρίς την παρουσία της Αγγλίας σήμερα, και η τελευταία αναμνηστική, οικογενειακή φωτογραφία του Βρετανού Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, θα μείνει στην ιστορία.
