Του Γιάννη Ιωάννου
Ουδέν νεώτερον για το Κυπριακό από το... Λήδρα Πάλλας και το κοκτέιλ-δεξίωση που παρέθεσαν τα Ηνωμένα Έθνη στη Κύπρο στους δύο ηγέτες. Λίγο ο βροχερός καιρός, λίγο η πανδημία του Covid-19 –που εξ ορισμού περιόρισε και τον αριθμό των προσκλήσεων- αλλά και η δήλωση του νέου Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ, Κόλιν Στιούαρτ, για το άτυπο της συνάντησης συνηγόρησαν στο γεγονός πως η δεξίωση δεν θα βγάλει σπουδαίες ειδήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι με τις συνομιλίες. Ο κ. Στιούαρτ είχε εξαρχής δηλώσει εξάλλου πως πρόκειται «για ένα ανεπίσημο κοινωνικό γεγονός χωρίς ατζέντα» δίνοντας έτσι και τον τόνο της συνάντησης –που ωστόσο πέραν του άτυπου χαρακτήρα έδωσε την ευκαιρία για ένα γεγονός και μια πρακτική σημειολογία: Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συναντήθηκε, μετά από την Νέα Υόρκη, με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, η πρώτη δηλαδή συνάντησή των μετά από την πάροδο τριών μηνών ενώ και ο άρτι αφιχθείς Ειδικός Αντιπρόσωπος, κ. Στιούαρτ, είχε την ευκαιρία να δει τους δύο ηγέτες να αλληλεπιδρούν μετά τις πρώτες συναντήσεις γνωριμίας, που είχε μαζί τους, την Παρασκευή. Πράγμα που εξέφρασε εξάλλου τονίζοντας, την περασμένη εβδομάδα, πως «θα είναι άλλη μια ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα με τους ηγέτες, να τους επιτρέψουμε ακόμη να έχουν λίγο χρόνο μεταξύ τους και ελπίζω να έχουμε μια καλή αρχή» -με ένα τόνο αισιοδοξίας.
Η συνάντηση
Λίγο μετά τις 7μμ οι δύο ηγέτες αφίχθησαν στον χώρο του Λήδρα Πάλλας στη Νεκρή Ζώνη για να γίνουν δεκτοί από τον κ. Στιούαρτ. Τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Τ/κ ηγέτη συνόδευαν οι κκ Αντρέας Μαυρογιάννης και Εργκιούν Ολγκούν εκ μέρους των διαπραγματευτικών ομάδων των δύο κοινοτήτων ενώ παρόντες στην δεξίωση ήταν και οι συμπρόεδροι των Τεχνικών Επιτροπών. Ο κ. Στιούαρτ στην εναρκτήρια δήλωσή του αναφέρθηκε στην πάγια αντίληψη του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, περί της εξεύρεσης τρόπου προκειμένου να συνεχιστεί η διαδικασία των συνομιλιών στο Κυπριακό τονίζοντας τον δικό του ρόλο ως προς την διευκόλυνση αυτού του στόχου. Ο κ. Στιούαρτ δεν παρέλειψε μάλιστα να αποδώσει τα εύσημα στο έργο των Τεχνικών Επιτροπών και ειδικά, λόγω της πανδημίας, στην επιτροπή για θέματα Υγείας καθώς και στις τεχνικές επιτροπές για τις Επικοινωνίες (κοινή κάλυψη του δικτύου 5G) και την Πολιτιστική Κληρονομία. Η συνάντηση, σε άτυπο μεν τόνο, κινήθηκε σε καλό κλίμα σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» με τους δύο ηγέτες να ανταλλάσουν αρκετά λεπτά συνομιλιών, σε πηγαδάκια, τόσο μεταξύ τους όσο και με τον κ. Στιούαρτ. Αξίζει να σημειωθεί πως στο event προσκλήθηκαν εκ μέρους των ΗΕ στη Κύπρο και οι πρέσβεις των πέντε μόνιμων μελών του ΣΑ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, ΗΒ και Γαλλία).
Τετραγωνισμός του κύκλου
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό από την άτυπη δεξίωση των ΗΕ στη Κύπρο δεν προκύπτουν, επ' ουδενί, οι προϋποθέσεις για άμεση επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Ωστόσο, η προσπάθεια του ΓΓ του ΟΗΕ να... τετραγωνίσει τον κύκλο –όπως ο ίδιος ανέφερε στο παρελθόν με τόσο χαρακτηριστικό τρόπο- δείχνει να περνάει στο επόμενο διάστημα μέσα από την λογική τέτοιων άτυπων συναντήσεων την αρχή των οποίων έκανε ο ίδιος ο Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη στο πλαίσιο της άτυπης τριμερούς τον περασμένο Σεπτέμβριο. Μπορεί στο βάθος να διαφαίνεται πως μια συσχέτιση μεταξύ του όλου ζητήματος των κυρώσεων προς την Τουρκία και των ΜΟΕ που πρότεινε ο Αναστασιάδης σε σχέση με το λιμάνι της Αμμοχώστου να επιχειρείται από πλευράς Λευκωσίας, ωστόσο στην παρούσα φάση οι συνομιλίες δείχνουν να μην έχουν σοβαρές προοπτικές επανέναρξης για τρεις κυρίως λόγους:
• O προεκλογικός τόσο στην Κύπρο, που έχει ήδη ξεκινήσει, όσο και η ατμόσφαιρα σε σχέση με την Τουρκία και τις εξελίξεις στο εσωτερικό της (οικονομία, εκλογές του 2023 ή νωρίτερα, κοκ) δείχνουν να μεταθέτουν τις όποιες προοπτικές στον χρονικό ορίζοντα του 2023.
• Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο (επάνοδος Exxon, πιθανολογούμενη άμεση αντίδραση Τουρκίας κοκ) σε συνδυασμό με το signalling της ίδιας της ΕΕ για ΜΟΕ στο κομμάτι της ενέργειας δείχνουν να περιχαρακώνουν τις δύο πλευρές στις κόκκινες γραμμές τους το πρώτο εξάμηνο του 2022, στο οποίο θα υπάρξει και κινητικότητα στη θαλάσσια περιοχή πέριξ της Κύπρου και
• Η επιμονή τόσο της Άγκυρας (σ.σ. χαρακτηριστικές οι δηλώσεις Τσαβούσογλου για τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και το Κραν Μοντανά) όσο και του Τ/κ ηγέτη στο αφήγημα των δύο κρατών δείχνουν να προβάλλουν ανυπέρβλητα εμπόδια στο άμεσα προσεχές διάστημα προκειμένου να υπάρξει κάποια επανέναρξη με την προοπτική της κορύφωσης της διαδικασίας των συνομιλιών.
