Του Απόστολου Τομαρά
Η μελέτη του πορίσματος της Επιτροπής Νικολάτου, για τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις από το ποινικό τμήμα της Νομικής Υπηρεσίας, ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για εμπλοκή ποινικών ανακριτών οι οποίοι καλούνται να εντοπίσουν τις περιπτώσεις εκείνες όπου υπάρχει το συστατικό στοιχείο προκειμένου να οδηγηθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης. Στην ουσία η εξέλιξη αυτή παραπέμπει σε έναρξη ποινικών ανακρίσεων στη βάση των ευρημάτων της Επιτροπής Νικολάτου αλλά και των ερευνών που θα γίνουν από την Αστυνομία. Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας Γιώργος Σαββίδης, μετά την παραλαβή του πορίσματος της Ερευνητικής Επιτροπής για το σφαγείο Cypra αποκάλυψε πως η μελέτη του πορίσματος για της πολιτογραφήσεις βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κάτι που σημαίνει ότι το πρώτο βήμα που ήταν η μελέτη του από τη Νομική Υπηρεσία έχει ολοκληρωθεί.
Υψηλού κινδύνου
Με βάση τα όσα αναφέρονται στο πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής, το ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων εντοπίζεται στις περιπτώσεις εκείνες που χαρακτηρίστηκαν από της Επιτροπή ως υψηλού κινδύνου. Πρόκειται κυρίως για παρόχους ιδιώτες που πρόσφεραν υπηρεσίες στις αιτήσεις επενδυτών για πολιτογράφηση. Στο πόρισμα Νικολάτου γίνεται λόγος για 597 πολιτογραφήσεις υψηλού κινδύνου που αντιστοιχούν περίπου στο 8.8% του συνόλου των πολιτογραφήσεων που καλύπτουν την περίοδο 2007 έως και 17/08/2020. Επίσης από την εξέταση του συνόλου των συγκεκριμένων φακέλων (280) ο αριθμός των πάροχων υπηρεσιών που είχαν προωθήσει επενδυτές υψηλού κίνδυνου ήταν 61. Ανάμεσα στις περιπτώσεις αυτές, με βάση τα συμπεράσματα του πορίσματος, βρίσκονται κάποια δικηγορικά γραφεία, ελεγκτικά γραφεία, αλλά και επιχειρηματίες ανάπτυξης γης. Στο πόρισμα αναφέρεται επίσης πως «ορισμένοι πάροχοι υπηρεσιών, που ήταν συνδεδεμένοι και με πολιτικά πρόσωπα, φαίνεται ότι κάποιες φορές χρησιμοποιούσαν τη σχέση αυτή, προκειμένου να πιέσουν και να επηρεάσουν τα υπουργεία Εσωτερικών/Οικονομικών, ακόμη και το Προεδρικό, είτε ως προς την επίσπευση εξέτασης των αιτήσεων τους είτε ακόμα και ως προς την έγκριση αιτήσεων πολιτογράφησης, παρεκκλίνοντας από τα εν ισχύει κριτήρια.
Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις πάροχοι φαίνεται ότι είτε δεν εφάρμοζαν τη δέουσα επιμέλεια σε σχέση με τις πρόνοιες του περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου είτε απέκρυπταν σημαντικές πληροφορίες για το Ποιόν του επενδυτή. Η πρακτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή αιτήσεων πολιτογράφησης ατόμων αμφιβόλου χαρακτήρα ενίοτε, δυσφημίζοντας τη χώρα διεθνώς». Στο κεφάλαιο των παρόχων η Ερευνητική διαπιστώνει πως κάποιοι επαγγελματίες, στην προσπάθεια τους να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των πελατών τους, ενδεχομένως να διέπραξαν και ποινικά ή διοικητικά αδικήματα, τα οποία πρέπει να διερευνηθούν από τις διωκτικές αρχές.
Πειθαρχικές – Ανακλήσεις
Το θέμα των ανακλήσεων διαβατηρίων για περιπτώσεις που υπάρχουν στοιχεία ότι ήταν προβληματικές είναι μια άλλη πτυχή του προπαρασκευαστικού έργου που γίνεται στη Νομική Υπηρεσία. Το θέμα αυτό όπως και άλλα, όπως ενδεχόμενες πειθαρχικές ευθύνες, τέθηκαν σε σύσκεψη που έγινε πρόσφατα. Το ενδεχόμενο ανακλήσεων είναι από τα σοβαρά ζητήματα για το οποίο υπάρχουν πιέσεις και από πλευράς Βρυξελλών. Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, η επόμενη πτυχή αφορά στην αξιολόγηση των περιπτώσεων για τις οποίες η Επιτροπή εισηγείται ανάκληση υπηκοοτήτων. «Και εκεί θα σταλεί στα αρμόδια όργανα για να μπορέσει να μπει σε λειτουργία η διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο για την εξέταση της πιθανότητας της αποστέρησης υπηκοοτήτων», είπε.
Οι εισηγήσεις
Η Ερευνητική Επιτροπή στο πόρισμά της θεωρεί πως προκύπτουν στοιχεία ή γεγονότα τα οποία δικαιολογούν την πιθανή έναρξη της διαδικασίας εξέτασης αποστέρησης της κυπριακής υπηκοότητας, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Συγκεκριμένα αναφέρεται σε 81 πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν ως διευθυντικά στελέχη, δηλαδή συμπεραίνει, ήταν εκτός νομικού πλαισίου και επομένως είχαν πολιτογραφηθεί παράνομα. Για 53 επενδυτές, αναφέρεται στο πόρισμα, να εξεταστεί το ενδεχόμενο αποστέρησης, με βάση το άρθρο 113 του Περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου. Για τρεις επενδυτές εισηγείται αποστέρηση της υπηκοότητας λόγω μη τήρησης των όρων και προϋποθέσεων της πολιτογράφησης τους. Για άλλους 29 επενδυτές εισηγείται να εξεταστεί το ενδεχόμενο αποστέρησης της πολιτογράφησης τους στο πλαίσιο άσκησης εγγενούς εξουσίας ή/και για λόγους προάσπισης των συμφερόντων της Δημοκρατίας ή/και του δημοσίου συμφέροντος, καθώς και τη συνεχή παρακολούθηση τους από το Υπουργείο Εσωτερικών. Για 16 επενδυτές συστήνεται η παρακολούθηση και περαιτέρω διερεύνηση τους.
