ΚΥΠΕ
Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, στενοί σύμμαχοι και κράτη-δορυφόροι της Τουρκίας να προχωρήσουν σε αναγνώριση του ψευδοκράτους μετά από παρότρυνση της Άγκυρας, μια τέτοια κίνηση, ωστόσο, θα αποτελεί παραβίαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και του κανόνα του γενικού διεθνούς δικαίου, λέει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Αριστοτέλης Κωνσταντινίδης. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να προχωρήσει με αντίμετρα, καθώς και να αξιοποιήσει την ιδιότητα του κράτους μέλους και την άσκηση επιρροής εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέρει.
Μιλώντας στο ΚΥΠΕ σε σχέση με το ενδεχόμενο αναγνώρισης του ψευδοκράτους από χώρες που διάκεινται φιλικά στην Τουρκία, ο κ. Κωνσταντινίδης είπε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία νομικά είναι επαρκώς θωρακισμένη και σε διάφορα επίπεδα». Όπως εξήγησε, υπάρχουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως το 541 του 1983, αλλά και οι κανόνες του γενικού διεθνούς δικαίου που παρέχουν ισχυρή νομική θωράκιση. «Υπάρχει η υποχρέωση για όλα τα κράτη να μην αναγνωρίζουν οντότητες, οι οποίες έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα σοβαρής παραβίασης κανόνων του αναγκαστικού διεθνούς δικαίου» όπως είναι η απαγόρευση χρήσης βίας, κανόνας που παραβιάστηκε στην περίπτωση της τουρκικής εισβολής του 1974, σημείωσε.
«Το ψευδοκράτος ανακηρύχθηκε επί τους εδάφους που κατεχόταν παράνομα από την Τουρκία, ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής» είπε, σημειώνοντας ότι η υποχρέωση όλων των κρατών της διεθνούς κοινότητας είναι να μην αναγνωρίζουν τέτοιες καταστάσεις. Αυτή η υποχρέωση, συνέχισε, απορρέει από το γενικό διεθνές δίκαιο, «έρχονται όμως και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας πολύ πιο εύγλωττα, πανηγυρικά και ξεκάθαρα να επιβάλλουν αντίστοιχη υποχρέωση».
Όπως παρατηρεί ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, ο κανόνας αυτός γενικά τηρείται από τα κράτη της διεθνούς κοινότητας, όχι μόνο στην περίπτωση της Κύπρου, αλλά και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις, όπως την Αμπχαζία, τη Νότια Οσετία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ. «Την Αμπχαζία την έχουν αναγνωρίσει πέντε κράτη», μεταξύ αυτών η Νικαράγουα, το Ναουρού και η Συρία, ωστόσο πρόκειται για περιπτώσεις αποσχισθεισών περιοχών που «μετράνε αναγνωρίσεις» συμπλήρωσε.
Τα κράτη που αναγνωρίζουν τέτοιες καταστάσεις ή οντότητες παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να αντιδράσει με διάφορους τρόπους έναντι αυτών των χωρών, ανέφερε ο κ. Κωνσταντινίδης. Πέρα από το διμερές επίπεδο ή τον συντονισμό που θα μπορούσε να γίνει με την Ελλάδα, υπέδειξε και την αντίδραση στο πλαίσιο της ΕΕ, λέγοντας ότι η άσκηση πίεσης σε αυτό το επίπεδο θα μπορούσε να λάβει πολλές μορφές, οικονομικής ή διπλωματικής φύσεως.
Ο κ. Κωνσταντινίδης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο «κράτη που είναι δορυφόροι τη Τουρκίας, πιθανόν να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να κάνουν αυτή την κίνηση» αναγνωρίζοντας το ψευδοκράτος. Υπέδειξε, ωστόσο, πως τυχόν αναγνώριση του ψευδοκράτους από το Αζερμπαϊτζάν θα αποδυνάμωνε τη νομική του θέση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αν και όπως είπε, το Μπακού έχει ισχυροποιηθεί στρατιωτικά μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στο Νότιο Καύκασο, με τη συμβολή και της Τουρκίας. Για την περίπτωση της Λιβύης είπε ότι υπάρχει μια διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση από τον ΟΗΕ, ωστόσο «υπάρχει έντονο το στοιχείο της προσωρινότητας» λόγω των εξελίξεων στη χώρα.
Η Λευκωσία έχει περιθώρια για κινητοποίηση και σε διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι η Κοινοπολιτεία, στην οποία μετέχει το Πακιστάν, αλλά και ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ). Στην τελευταία περίπτωση, ο κ. Κωνσταντινίδης υπενθύμισε την ηγετική θέση που έχει η Αίγυπτος, αλλά και την πρόσφατη βελτίωση των σχέσεων της Κύπρου με σημαντικές χώρες του ΟΙΔ, όπως η Σαουδική Αραβία.
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου αναφέρθηκε τέλος και στη δυνατότητα της Λευκωσίας να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο, εφόσον χώρες που προβαίνουν στην αναγνώριση έχουν αποδεχτεί τη δικαιοδοσία του, ενώ όσον αφορά την αντίδραση του Συμβουλίου Ασφαλείας είπε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια δήλωση ή αναφορά για επιβεβαίωση των ψηφισμάτων, όπως έγινε πρόσφατα και με την περίπτωση της Αμμοχώστου.
