ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Παπαδημούλης: Ανοικτός ο δρόμος για πολιτική επίλυση του Κυπριακού

Η χειρότερη λύση θα ήταν η οριστικοποίηση της διχοτόμησης, λέει σε συνέντευξη ο κ. Παπαδημούλης

ΚΥΠΕ

Τη θέση πως κυπριακός λαός και ηγεσία πρέπει να κρατήσουν ανοικτό το δρόμο για την πολιτική επίλυση του Κυπριακού, με βάση μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, εξέφρασε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης, επισημαίνοντας πως "η χειρότερη λύση θα ήταν η οριστικοποίηση της διχοτόμησης".

Παράλληλα, ο κ. Παπαδημούλης σημείωσε ότι η όξυνση των ευρωτουρκικών σχέσεων «παγώνει» τις σχέσεις αυτές, αλλά δεν τις καταργεί επισήμως. Επίσης αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, στις αναγκαίες αλλαγές δομών και πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στο πώς θα προχωρήσει η Ελλάδα μετά το τέλος του προγράμματος στήριξης.

Εξάλλου, λίγες μόνο μέρες πριν την εκλογή του νέου επικεφαλής του Eurogroup, ο κ. Παπαδημούλης έκανε έναν απολογισμό της θητείας Ντάισελμπλουμ και υπογράμμισε την ανάγκη για θεσμικό έλεγχο του οργάνου.

Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης του κ. Παπαδημούλη:

Ερ: Πρόσφατα υπογράψατε ένα κείμενο, με άλλους Eυρωβουλευτές, για την Καταλονία. Οι εξελίξεις τρέχουν στην Ισπανία ενώ βρισκόμαστε εν αναμονή και των εκλογών. Πόσο ανησυχεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με το καταλανικό ζήτημα;

Απ: Η κρίση που σοβεί στην Ισπανία και την Καταλονία είναι μια καθαρή πολιτική κρίση. Δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνο με διάλογο. Τα πολιτικά προβλήματα απαιτούν πολιτικές λύσεις. Δεν μπορούν να λυθούν ούτε με τις πλαστικές σφαίρες ούτε με τις δικαστικές αποφάσεις. Και την άποψη που υποστήριξα εξαρχής, και εγώ προσωπικά και η ευρωομάδα της Αριστεράς, για διάλογο, για έναν συμβιβασμό μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης, όχι με μονομερή ανεξαρτησία, αλλά με διευρυμένη αυτονομία της Καταλονίας, στο πλαίσιο μιας ενωμένης δημοκρατικής Ισπανίας, υποστήριξε και η πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου, όταν έγινε η σχετική συζήτηση στην ολομέλεια.

Δυστυχώς, η ευρωπαϊκή ηγεσία, και στην Κομισιόν και στο Συμβούλιο, δεν υποστήριξε τη λογική του διαλόγου, αλλά ταυτίστηκε με την πλευρά Ραχόι, ο οποίος «έριξε λάδι στη φωτιά» με τις επιλογές του, παίζοντας το «χαρτί» του ισπανικού εθνικισμού, αλλά τροφοδοτώντας και εκείνο του καταλανικού εθνικισμού, το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο. Οι δυνάμεις της Αριστεράς και στην Καταλονία και στην Ισπανία είναι οι μόνες, ίσως, που αποφεύγουν αυτό το αδιέξοδο της ανατροφοδότησης των εθνικισμών, προτείνοντας τον δύσκολο αλλά μοναδικό ρεαλιστικό δρόμο του πολιτικού διαλόγου για την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης.

Η πραγματικότητα στην Καταλονία σήμερα είναι ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων εκεί θέλουν να είναι και Καταλανοί, και Ισπανοί και Ευρωπαίοι. Οι πολιτικές ηγεσίες αντί να παίζουν πολιτικά παιχνίδια στις πλάτες των ανθρώπων, πρέπει να βρουν ένα τρόπο αυτό το αίσθημα να εκφραστεί. Όσον αφορά την Ευρώπη, είναι παράλογο, είναι απαράδεκτο να κουνά το δάκτυλο για παραβιάσεις δημοκρατικών δικαιωμάτων παντού στον κόσμο εκτός της Ευρώπης, αλλά να κλείνει τα μάτια όταν συμβαίνουν ωμές ενέργειες βίας και παραβίασης βασικών ανθρωπίνων και δημοκρατικών δικαιωμάτων εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ερ: Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο θέμα που είναι το Brexit, και συγκεκριμένα τη διαχείριση των συνεπειών που θα επιφέρει η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας. Φαίνεται ότι οι διαπραγματεύσεις δεν πηγαίνουν πολύ καλά και ότι είναι πιθανό να οδηγηθούμε στο λεγόμενο «σκληρό Brexit». Στις Βρυξέλλες υπάρχει προβληματισμός και κάποιος συγκεκριμένος σχεδιασμός για τη διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος;

Απ: Η ασάφεια και οι καθυστερήσεις στη διαδικασία «έκδοσης του διαζυγίου» και υλοποίησης του Brexit είναι επιζήμιες. Κάνουν ζημιά και στις δυο πλευρές, μεγαλύτερη στο Ηνωμένο Βασίλειο, μικρότερη – αλλά υπαρκτή και σημαντική – στις 27 χώρες της ΕΕ. Αυτές οι καθυστερήσεις οφείλονται, κατά τη γνώμη μου, κυρίως στο γεγονός ότι οι οπαδοί του Brexit – και πιο συγκεκριμένα η Κυβέρνηση των Συντηρητικών, η Κυβέρνηση Μέι – πελαγοδρομούν λόγω των εσωτερικών αντιπαραθέσεων που υπάρχουν στις γραμμές των Τόρις, γύρω από το πώς θα υλοποιηθεί η επιλογή τους. Θέλω να πιστεύω ότι το επόμενο διάστημα τα πράγματα θα επανέλθουν σε τροχιά, διότι το σενάριο του «σκληρού Brexit» θα μεγαλώσει το κόστος και για τις δυο πλευρές, και κυρίως για τη Βρετανία και τον βρετανικό λαό.

Ήδη οι αρνητικές συνέπειες αυτού του «διαζυγίου» φαίνονται, και νομίζω ότι θα ενταθούν. Όσο καθυστερεί αυτή η διαδικασία, τόσο το κόστος θα μεγαλώνει. Κατά τα άλλα, επειδή ουδέν κακόν αμιγές καλού, νομίζω ότι η ενεργοποίηση του Brexit υποχρεώνει τους 27 να παραμείνουν ενωμένοι, άρα διευκολύνει την Ελλάδα στον στόχο της να βγει από το μνημόνιο, ενώ επίσης ακυρώνει πλήρως και πετάει στον κάλαθο των αχρήστων τα σενάρια περί Grexit. Υποχρεώνει, κυρίως, την Ευρώπη των 27 να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να δει τί είναι αυτό που δεν αρέσει, με αποτέλεσμα όπου στήνονται κάλπες οι πολίτες να «μαυρίζουν» την Ευρώπη. Έτσι, η εξέλιξη του Brexit διευκολύνει και τροφοδοτεί το διάλογο για τις αλλαγές που χρειάζεται η ίδια η Ευρώπη.

Υποχρεώνει, επίσης, τους Γερμανούς, μόλις σχηματίσουν Κυβέρνηση, να αναζητήσουν έναν συμβιβασμό με τους Γάλλους και με τον ευρωπαϊκό νότο για τις αναγκαίες αλλαγές. Και εκλείπει το άλλοθι του μινιμαλισμού και του «δεν κάνουμε τίποτα» που υιοθέτησαν οι Γερμανοί στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Νομίζω ότι οι 27 είναι υποχρεωμένοι να προετοιμάσουν το έδαφος για να δρομολογηθεί με ταχύτερους ρυθμούς και η διεύρυνση της ΕΕ με Σερβία και Μαυροβούνιο, έτσι ώστε τον Μάρτιο του 2019, που θα ανακοινωθεί η έκδοση του «διαζυγίου», να είναι σε θέση να ανακοινώσουν την επιτάχυνση των διαδικασιών για την ένταξη δύο νέων κρατών-μελών.

Ερ: Μπορεί η ΕΕ να είναι τότε σε θέση να ανακοινώσει και άλλα πράγματα, όπως την ενίσχυση της νομισματικής Ένωσης ή κοινό Ευρωπαίο Υπουργό Οικονομικών, για παράδειγμα;

Απ: Νομίζω ότι είναι απαραίτητη η ενίσχυση της πολιτικής ενοποίησης, η εμβάθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης, και κυρίως η ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας και της διαφάνειας εντός της ΕΕ. Έχουν κατατεθεί προτάσεις και από τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν, και από τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, και από άλλες πλευρές. Έχει ξεκινήσει ένας διάλογος, ο οποίος θα πάρει μορφή και θα επιταχυνθεί, μόλις αποκτήσει Κυβέρνηση και η Γερμανία, όμως σίγουρα η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε κάποιες αλλαγές. Αλλαγές και στην πολιτική κατεύθυνση και στην αρχιτεκτονική της. Στην πολιτική κατεύθυνση για να ενισχύσει την ανάπτυξη, σε αντίθεση με την κλασική δογματική λογική της νεοφιλελεύθερης λιτότητας, και για να τροφοδοτηθούν κάποιες πολιτικές συνοχής με αυξημένα τα κονδύλια, γιατί στα χρόνια της κρίσης έχουμε μια εκρηκτική αύξηση των ανισοτήτων.

Επίσης, πιστεύω ότι χρειάζεται περισσότερη Ευρώπη για την αντιμετώπιση κάποιων μεγάλων προκλήσεων. Η μεγάλη φοροδιαφυγή, που αποκαλύπτουν τα Paradise Papers, απαιτεί φορολογική εναρμόνιση και κοινά εργαλεία για την αντιμετώπιση των λεγόμενων φορολογικών παραδείσων. Η προσφυγική κρίση απαιτεί εναρμόνιση των διαδικασιών ασύλου.

Οι πολιτικές προκλήσεις της επένδυσης στην έρευνα, την καινοτομία, της αντιμετώπισης της δημογραφικής γήρανσης, της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, απαιτούν να ενισχυθεί και το Κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο, με πρόσθετους πόρους. Διότι το κλασικό νεοφιλελεύθερο, γερμανικής κοπής, δόγμα «η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα, αλλά με λιγότερα λεφτά» ακούγεται φενάκη.

Ερ: Όσον αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, η οποία φαίνεται να μην προχωρά και από τις δυο πλευρές, πώς θεωρείτε ότι επηρεάζει αυτή η εξέλιξη την κατάσταση στην περιοχή και πώς διαφοροποιεί τη στρατηγική της Ελλάδας στο συγκεκριμένο ζήτημα; Δεδομένου ότι η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια, είχε βασιστεί, σε μεγάλο βαθμό, στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.

Απ: Η όξυνση των ευρωτουρκικών σχέσεων «παγώνει» αλλά δεν καταργεί επισήμως τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Αυτό που προκύπτει από αυτή την εξέλιξη – που είναι όξυνση των τριβών, αλλά όχι κλείσιμο όλων των οδών επικοινωνίας – αυξάνει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας και αυξάνει τις προκλήσεις και για τον κυπριακό πολιτικό κόσμο.

Η Ελλάδα αποκτά αυξημένη βαρύτητα ως το νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, αλλά και επειδή η οικονομία της μπαίνει σε μια πορεία ανάκαμψης, επειδή ενισχύεται η πολιτική σταθερότητα και επειδή αρχίζει να γίνεται ένας πόλος προσέλκυσης επενδύσεων. Αρκετοί Ευρωπαίοι καταλαβαίνουν ότι είναι αποτελεσματικότερο, αντί να γκρινιάζουν για τις αυξημένες επενδύσεις των Κινέζων στην Ελλάδα, να αξιοποιήσουν κι εκείνοι τη δυνατότητα να επενδύσουν στην Ελλάδα.

Για την Κύπρο νομίζω ότι είναι υποχρεωτικό ο κυπριακός λαός και η κυπριακή ηγεσία να κρατήσουν ανοικτό το δρόμο για την πολιτική επίλυση του Κυπριακού, με βάση μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η χειρότερη λύση θα ήταν η οριστικοποίηση της διχοτόμησης. Υπάρχουν δυσκολίες, που σε τελική ανάλυση λέγονται «παράγοντας Ερντογάν», για τη λύση του Κυπριακού, για τις ομαλές ελληνοτουρκικές σχέσεις και για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.

Αλλά, σε αυτή τη δύσκολη εξίσωση, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την άλλη μισή Τουρκία, που θέλει δημοκρατία, ελεύθερη έκφραση των απόψεων, ευρωπαϊκό προσανατολισμό, και η οποία περιμένει από εμάς –είτε είμαστε Έλληνες, είτε είμαστε Ελληνοκύπριοι, είτε εκπροσωπούμε την ΕΕ– την άσκηση μιας πίεσης, έτσι ώστε να κερδίσει έδαφος η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ανεπτυγμένες οικονομικές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, καθώς επίσης και τα 3 εκατομμύρια των προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία, υποχρεώνουν και τις δυο πλευρές να μην κόψουν πλήρως τις γέφυρες επικοινωνίας, παρά την ένταση και την όξυνση της ρητορικής. Νομίζω ότι σωστά πράττει η Ελλάδα, μέσω της Κυβέρνησης Τσίπρα, που δεν είναι στο στρατόπεδο αυτών που θέλουν την πλήρη διακοπή των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Ερ: Καλώς εχόντων των πραγμάτων, τον Αύγουστο του 2018, ολοκληρώνεται το ελληνικό πρόγραμμα. Κατά την εκτίμησή σας, θα περάσουμε σε μια μετά-μνημονιακή Ελλάδα ή σε μια κατάσταση, η οποία θα μοιάζει με μνημόνιο, με σκληρές δεσμεύσεις, μέτρα και μεταρρυθμίσεις, με τη διαφορά ότι δεν θα ονομάζεται μνημόνιο;

Απ: Η έξοδος από τα μνημόνια, με τον καθαρότερο δυνατό τρόπο, χωρίς την πιστοληπτική γραμμή αξιολόγησης, αλλά με το «μαξιλάρι» που συμφωνήθηκε στο Eurogroup του Ιουνίου του 2015, είναι κάτι που δεν πρέπει να υποτιμούμε. Γιατί αυξάνει τους βαθμούς δημοκρατικής, πολιτικής και οικονομικής ελευθερίας για κάθε χώρα που βγαίνει από τα μνημόνια. Αυτό δεν σημαίνει «ξεσάλωμα». Σημαίνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τους Κανονισμούς 472 και 473 για τις χώρες που εξέρχονται από τα μνημόνια, όπως είναι η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος.

Το ζητούμενο πια είναι πώς εμείς θέλουμε και σχεδιάζουμε να φτιάξουμε τη μεταμνημονιακή Ελλάδα. Εκεί, το κλειδί είναι πρώτον να εξασφαλίσουμε τους όρους μιας βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης, που σημαίνει να παράγουμε περισσότερο πλούτο, με σεβασμό στο περιβάλλον, και να τον μοιράζουμε δικαιότερα. Και δεύτερον, να θεραπεύσουμε τις παθογένειες που οδήγησαν στα μνημόνια, και εδώ αναφέρομαι στο πελατειακό κράτος, τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, την προχειρότητα στη διοίκηση. Η πρόκληση για την ελληνική Κυβέρνηση, και ιδιαίτερα για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι μεγάλη.

Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ μας έβαλαν στα μνημόνια, εμείς θα οδηγήσουμε τη χώρα εκτός μνημονίων. Και πιστεύω ότι από τώρα πρέπει να ξεκινήσει ένας διάλογος, πρώτον, για το πώς θα εξασφαλίσουμε με τους καλύτερους όρους την πιο καθαρή, δυνατή έξοδο από τα μνημόνια, και δεύτερον πώς θέλουμε να οικοδομήσουμε την μεταμνημονιακή Ελλάδα, τα επόμενα χρόνια. Αυτό θα είναι το βασικό διακύβευμα των εκλογών που θα γίνουν το 2019. Θεωρώ ότι σε εκείνες τις εκλογές, που θα είναι ένα σκληρό «ντέρμπι» μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, το οποίο θα συμπιέσει τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσέλθει με έναν θετικό απολογισμό και με ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι του βασικού μας πολιτικού αντιπάλου, που είναι η ΝΔ.

Ερ: Στις 4 Δεκεμβρίου θα έχουμε νέο επικεφαλής του Eurogroup. Ποιος είναι ο απολογισμός της θητείας του Γερούν Ντάισελμπλουμ, για την Ελλάδα και την Ευρώπη;

Απ: Ο Ντάισελμπλουμ προς το τέλος της θητείας του, και αφού το κόμμα του αποδυναμώθηκε σοβαρά στις εκλογές, ενώ ο ίδιος δεν κατάφερε να εκλεγεί βουλευτής, είπε μερικές αλήθειες, όπως ότι τα μνημόνια σχεδιάστηκαν για να σώσουν τις τράπεζες και όχι τους λαούς. Θα προτιμούσα να είχε κάνει αυτές τις παραδοχές στην αρχή της θητείας του, όταν ήταν δυνατός, και όχι τώρα που τελειώνει η θητεία του και απλώς θα οριστεί σύμβουλος στον ESM. Ο απολογισμός της θητείας του Ντάισελμπλουμ τον καταγράφει ως έναν πολιτικό πολύ κοντά στις απόψεις του Σόιμπλε.

Πέραν των προσώπων, όμως, το μεγάλο πρόβλημα με το Eurogroup είναι ότι έχει μια τεράστια δύναμη, χωρίς να έχει θεσμική υπόσταση. Συνεδριάζει και αποφασίζει πίσω από κλειστές πόρτες, δεν είναι υποχρεωμένο να λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά μόνο οι Υπουργοί Οικονομικών στα εθνικά τους Κοινοβούλια. Αυτό το σκανδαλώδες έλλειμμα διαφάνειας και δημοκρατικής λογοδοσίας πρέπει να τελειώσει. Και πιστεύω ότι μέσα στο πακέτο των αλλαγών της Ευρώπης πρέπει να ενταχθεί και η «κοινοτικοποίηση» των θεσμών τύπου Eurogroup, με σαφές θεσμικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει διαφάνεια και δημοκρατική λογοδοσία απέναντι σε ένα ισχυρότερο Ευρωκοινοβούλιο.

Στις πλάτες των Ελλήνων, των Κυπρίων και άλλων λαών του ευρωπαϊκού Νότου, εφαρμόστηκαν άγριες συνταγές επιβολής μιας μονομερούς λιτότητας, χωρίς την υποχρέωση της στοιχειώδους λογοδοσίας και του στοιχειώδους απολογισμού. Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο άσκησε δριμεία κριτική στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι δεν τους έδωσε καν τα στοιχεία που της ζητήθηκαν για την αξιολόγηση των ελληνικών μνημονίων. Μια Ευρώπη που απεχθάνεται τη διαφάνεια, και σε τελική ανάλυση τη δημοκρατία, δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά. Αυτά είναι τα θέματα που πρέπει να τεθούν επί τάπητος από την Αριστερά και τις ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις, στη συζήτηση περί αλλαγών στην Ευρώπη, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

ΚΥΠΕ

Πολιτική: Τελευταία Ενημέρωση

X