ΚΥΠΕ
Στο «μικροσκόπιο» της Ελεγκτικής Υπηρεσίας θα τεθούν τα νέα στοιχεία που προκύπτουν από τις δημόσιες καταγγελίες του Δημάρχου Πάφου Φαίδωνα Φαίδωνος για την κακοδιαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών.
Η τελευταία ετήσια έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το 2015 περιλαμβάνει αρκετά ευρήματα σε σχέση με υποθέσεις παραχώρησης τ/κ γης σε πρόσωπα που δεν πληρούν τις εκ του Νόμου προϋποθέσεις, μίσθωσης τ/κ περιουσίας κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας και κανονισμών και αγοραπωλησιών τ/κ τεμαχίων οι οποίες δεν έγιναν με «καλή πίστη», όπως αναφέρεται.
Αυθαίρετη υπενοικίαση υποστατικών στο Μακένζυ
Η έκθεση αναφέρεται σε τ/κ τεμάχιο στην περιοχή ΜΑΚΕΝΖΥ στη Λάρνακα μέρος του οποίου είχε διαχωριστεί σε 17 οικόπεδα, 14 από τα οποία παραχωρήθηκαν από το Δήμο Λάρνακας σε δικαιούχους εκτοπισθέντες, οι οποίοι κατά το 1987 ανήγειραν κέντρα αναψυχής και τρία οικόπεδα παραχωρήθηκαν μεταγενέστερα στους εστιάτορες τα υποστατικά των οποίων επηρεάστηκαν από την ανάπλαση/βελτίωση της οδού Πιαλέ Πασιά στη Λάρνακα.
Σύμφωνα με την έκθεση, αριθμός από αρχικούς μισθωτές των κέντρων αναψυχής, είχαν υπενοικιάσει τα υποστατικά αυθαίρετα και κατά παράβαση των όρων της σύμβασής τους με το Δήμο Λάρνακας, σε τρίτα μη δικαιούχα πρόσωπα, εισπράττοντας κάθε μήνα ποσά σημαντικά μεγαλύτερα του ενοικίου που όφειλαν να καταβάλλουν στον Δήμο Λάρνακας.
Η Υπηρεσία διαπιστώνει επίσης ότι οι πλείστοι από τους αρχικούς μισθωτές, οι οποίοι δανειοδοτήθηκαν από το Ταμείο Δημοσίων Δανείων, με μεγάλα ποσά για την ανέγερση των εστιατορίων τους, δεν εξόφλησαν τα οφειλόμενα χρέη τους και οποιαδήποτε διατάγματα εκδόθηκαν από τα αρμόδια Δικαστήρια εναντίον των οφειλετών, παρέμειναν ανεκτέλεστα.
Οι αδυναμίες που διαπιστώθηκαν με το θέμα της διαχείρισης των κέντρων αναψυχής στην παραλία Μακένζυ στη Λάρνακα είχαν οι περισσότερες υποδειχθεί σε Εκθέσεις της Υπηρεσίας από το 2003, όπως αναφέρεται στην έκθεση η οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι τα κέντρα αναψυχής υπενοικιάστηκαν ή πωλήθηκαν από τους αρχικούς πρόσφυγες μισθωτές σε άλλα πρόσωπα (φυσικά ή νομικά), σε ορισμένες περιπτώσεις σε μη πρόσφυγες, σε αντίθεση με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας.
Διαπιστώνεται επίσης ότι στη Σύμβαση Μίσθωσης που υπέγραψε ο Κηδεμόνας (Εκμισθωτής) με τον Δήμο Λάρνακας (Μισθωτής), εντοπίστηκαν αδυναμίες και παραλήψεις που δεν διασφάλιζαν τις πρόνοιες της νομοθεσίας και των σχετικών κανονισμών, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία αναφορικά με όλα τα εισοδήματα που προέρχονται από την υπενοικίαση ή πώληση του δικαιώματος χρήσης των κέντρων αναψυχής από τους αρχικούς πρόσφυγες μισθωτές σε άλλα πρόσωπα.
Υπάλληλος στη διαχείριση τουρκοκυπριακών βόλευε τους δικούς του
Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι κατόπιν γραπτής καταγγελίας η Υπηρεσία προχώρησε σε έρευνα που αφορούσε πρόσωπα που μισθώνουν τ/κ περιουσίες, Τ/Κ καταγωγής, που δεν εγκατέλειψαν τις ελεύθερες περιοχές κατά ή μετά την τουρκική εισβολή το 1974, με την συνήθη διαμονή τους να είναι στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.
Στην καταγγελία αναφέρεται ονομαστικά δημόσιος υπάλληλος που απασχολείται σε επαρχιακό Κλάδο Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, όπου σύμφωνα με ισχυρισμούς του καταγγέλλοντα, εκμεταλλευόμενος τη θέση του, εξασφάλισε την ενοικίαση, τόσο στον ίδιο όσο και σε άλλους συγγενείς του, τ/κ περιουσίες (γεωργική γη, κατοικίες για ιδιοκατοίκηση, εξοχικές κατοικίες, αποθηκευτικούς χώρους, χώρους για ανέγερση επαγγελματικού υποστατικού).
Ο Κηδεμόνας Τ/Κ Περιουσιών, σύμφωνα με επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 15.4.2016, αποφάσισε τη μείωση της γεωργικής γης συνολικής έκτασης 1.825.447 τ.μ., που εκμισθώνετο σε ένα από τα άτομα που έχουν καταγγελθεί, σε 884.622 τ.μ. Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει στην έκθεση της ότι παρά τη μείωση της γεωργικής γης που εκμισθώνεται , παραμένει το γεγονός ότι ο εκμισθωτής δεν πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που θέτουν οι υφιστάμενοι Νόμοι και Κανονισμοί για παραχώρηση τ/κ περιουσίας από τον Κηδεμόνα.
Κατά τη διάρκεια της πιο πάνω έρευνάς μας, σύμφωνα με την έκθεση διαπιστώθηκαν επίσης σοβαρές αδυναμίες τόσο στις συμβάσεις μίσθωσης όσο και στο μηχανογραφικό σύστημα της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, η επίλυση των οποίων φαίνεται να εκκρεμεί από την ημερομηνία εγκατάστασης του συστήματος το 2009.
Αυθαιρεσίες σε τεμάχια στην Πόλη Χρυσοχούς
Στην έκθεση αναφέρεται ακόμη ότι συγκεκριμένη εταιρεία, επιπρόσθετα από το αίτημα της για ανταλλαγή ορισμένων Τ/Κ τεμαχίων που ήταν περίκλειστα σε προτεινόμενη ανάπτυξη γηπέδων γκολφ και συναφών εγκαταστάσεων στην Πόλη Χρυσοχούς, με άλλα ιδιόκτητα τεμάχια της ίδιας ζήτησε μακροχρόνια άδεια χρήσης/ μίσθωσης 22 Τ/Κ τεμαχίων στις παρυφές προτεινόμενης ανάπτυξης στην Πόλη Χρυσοχούς, για σκοπούς εξωραϊσμού.
Στις 22.6.2012 υπογράφηκε η πρώτη σύμβαση μίσθωσης, που αφορούσε σε 20 τ/κ τεμάχια γης συνολικής έκτασης 272.447 τ.μ. για περίοδο 15 χρόνων με ετήσιο μίσθωμα ύψους €2.085. Στις 8.8.2014, υπογράφηκε δεύτερη σύμβαση μίσθωσης που αφορούσε ένα τ/κ τεμάχιο συνολικής έκτασης 16.389 τ.μ. για περίοδο 13 χρόνων με ετήσιο μίσθωμα ύψους €215. Σχετικά αναφέρεται ότι ο υπολογισμός του ετήσιου αγοραίου ενοικίου στις πιο πάνω συμβάσεις, έγινε από το ΤΚΧ, ως εάν τα τεμάχια εκμισθώνονταν ως «γεωργική γη», γεγονός που δεν αντικατοπτρίζει τον πραγματικό σκοπό των μισθώσεων.
Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία η μίσθωση τ/κ περιουσίας σε νομικά πρόσωπα επιτρέπεται νοούμενου ότι ο έλεγχος ή το εταιρικό κεφάλαιο ανήκει σε πρόσφυγες. Η έκθεση αναφέρει ότι οι πιο πάνω μισθώσεις έχουν γίνει κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας και κανονισμών, χωρίς να έχει εντοπιστεί νομική γνωμάτευση που να τις επιτρέπει.
Τα ετήσια μισθώματα για τις πρώτες δύο συμβάσεις υπολογίστηκαν από το ΤΚΧ, ως εάν να αφορούν σε αγοραία ενοίκια για «γεωργική γη», ενώ, όπως αναφέρεται στις συμβάσεις, τα τεμάχια θα χρησιμοποιηθούν ως χώροι πρασίνου /πάρκα. Ο υπολογισμός του αγοραίου ενοικίου για τα ίδια τεμάχια, με βάση την αναθεωρημένη αξία των τεμαχίων κατά την 1.1.2013, δεδομένου ότι θα χρησιμοποιηθούν ως υποβοηθητικοί χώροι για κύριες τουριστικές εγκαταστάσεις, χρησιμοποιώντας το ίδιο ποσοστό που χρησιμοποίησε ο κτηματολόγος στην τρίτη σύμβαση, αυξάνεται από €2.300 σε €66.482, σύμφωνα με την έκθεση.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία κάνει επίσης λόγο για αγοραπωλησίες τ/κ τεμαχίων οι οποίες δεν φαίνεται να έγιναν με «καλή πίστη» εφόσον το τίμημα πώλησης ήταν πολύ πιο χαμηλό από την αγοραία αξία της περιουσίας και οι αγοραστές προέβηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε πώλησή της σε πολύ πιο ψηλές τιμές, ενώ παράλληλα αφορούν σε σημαντικής έκτασης και αξίας περιουσίες.
