Του Απόστολου Τομαρά
Απρόβλεπτες διαστάσεις προσλαμβάνει η διαμάχη που έχει ξεσπάσει από την περασμένη άνοιξη, αναφορικά με ένα τμήμα του πολυδιαφημισμένου ενεργειακού έργου κοινού ενδιαφέροντος της Ε.Ε. αυτού της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας.
Η διαμάχη μεταξύ του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Α.Ε. της Ελλάδας και του φορέα υλοποίησης του έργου, Euroasia Interconnector ltd από την μία και της Κομισιόν από της άλλη για το κομμάτι της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα για το σύνολο του έργου, και συνάμα έντονους προβληματισμούς για ευρύτερα ζητήματα πολιτικής της Ε.Ε που αφορούν την ενεργειακή απομόνωση κρατών μελών, ανάμεσά σε αυτά και της Κύπρου.
Η διαμάχη έχει να κάνει με το ποιος είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου που αφορά το τμήμα από την Κρήτη έως της Αττική. Το όλο θέμα πήρε απροσδιόριστες διαστάσεις τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν ο ΑΔΜΗΕ, όπως είχε γράψει η «Κ» πήρε το πράσινο φως από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Ελλάδας να προχωρήσει με τις διαδικασίες υλοποίησης του έργου από την Κρήτη στην Αττική.
Απόφαση που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, μιας και από πλευράς Ε.Ε, όπως υποστηρίζεται, φορέας υλοποίησης του ηλεκτρικού καλωδίου από το Ισραήλ έως και την Αττική έχει ορισθεί η εταιρεία Euroasia Interconnector ltd. Το όλο ζήτημα πήρε διαστάσεις προκαλώντας πολιτικές παρεμβάσεις με πιο χαρακτηριστική περίπτωση την επιστολή Λακκοτρύπη προς τον Έλληνα ομόλογό του, στην οποία το βασικό σημείο ήταν ο κίνδυνος να παραμείνει ενεργειακά απομονωμένη η Κύπρος.
Στα μαχαίρια με Κομισιόν
Το τελευταίο διάστημα εμπλοκή σημειώθηκε και από πλευράς Κομισιόν η οποία επικρίνεται από τον ΑΔΜΗΕ, κύκλοι του οποίου όπως μεταδίδεται από την Ελληνική πρωτεύουσα, βλέπουν μεθοδεύσεις πίσω από τη στάση που τηρείται σε ένα ζήτημα καθαρά εμπορικό, όπως λέγεται.
Στην Αθήνα εκφράζονται ερωτηματικά για το χειρισμό του όλου θέματος από τις Βρυξέλλες, μιας και όπως υποστηρίζεται η Κομισιόν υπαναχωρεί πλέον από τις βασικές παραδοχές που είχαν ενσωματωθεί στον οδικό χάρτη που είχε επί της αρχής συμφωνηθεί στις Βρυξέλλες. Το όλο θέμα περιπλέκεται με την εμπλοκή ευρωβουλευτών του κυβερνώντος κόμματος στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα ο Στέλιος Κούλογλου με ερώτησή του, προς τον αρμόδιο Επίτροπο Ενέργειας Μιγκελ Αριας Κανιέτε αφήνει αιχμές για την Euroasia Interconnector αλλά και για στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τη στάση που κρατούν για το έργο του καλωδίου Κρήτης – Αττικής.
Η στάση της Ε.Ε
Η σπίθα που διεύρυνε το χάσμα που υπήρχε ήταν η θέση της Ε.Ε πως το έργο του ηλεκτρικού καλωδίου Ισραήλ – Κύπρου -Ελλάδας είναι ενιαίο και ως τέτοιο θα υλοποιηθεί. Θέση που εκλήφθηκε ως υπαναχώρηση μετά την απόφαση της ΡΑΕ Ελλάδας να ανάψει το πράσινο φως στον ΑΔΜΗΕ για το κομμάτι Κρήτης – Αττικής. Αυτό πού φαίνεται ότι έχει προκαλέσει εκνευρισμό στην Αθήνα είναι πρώτον συγχρηματοδότηση του έργου θα υπάρξει μόνο εάν υλοποιηθεί ως ενιαίο, και δεύτερον η μη αποδοχή του βασικού επιχειρήματος από ελληνικής πλευράς ότι επείγει η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης με τα ηπειρωτικά δίκτυα έργο που θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2020.
Η επιστολή Λακκοτρύπη
Πρίν πάρει διαστάσεις το όλο θέμα ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης με επιστολή του, προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη έβαλε στο τραπέζι τους ορατούς κινδύνους η διαμάχη που υπάρχει να διαιωνίσει την απομόνωση της κυπριακής αγοράς με της ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού. Το όλο θέμα όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες έφθασε μέχρι το επίπεδο ηγετών των δυο χωρών. Από κυπριακής πλευράς αυτό το οποίο ζητήθηκε ήταν η πολιτική παρέμβαση προκειμένου να προχωρήσει η χρηματοδότηση της εταιρείας Euroasia Interconnector από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη» των τμημάτων του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος που αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου.
Καλώδιο συνολικού μήκους 1.518 χιλιομέτρων
Η ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών είναι χαρακτηρισμένο στο πλαίσιο του Κανονισμού 347/2013 της Ε.Ε. ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ). Τον Οκτώβριο του 2014 στο πλαίσιο του Κανονισμού της ΕΕ «Συνδέοντας την Ευρώπη», το έργο εγκρίθηκε για χρηματοδότηση €1.325.000 που αφορά τον τεχνικό σχεδιασμό, την αναγνωριστική μελέτη και τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Φορέας υλοποίησης είναι ο EuroAsia Interconnector και το συνολικό έργο αποτελείται από μια ομάδα τριών ΕΚΕ.
-Ηλεκτρική Διασύνδεση Χαδέρας (Hadera Ισραήλ) και Κοφίνου (Κύπρος)
-Ηλεκτρική Διασύνδεση Κοφίνου (Κύπρος) και Κορακιάς (Κρήτη, Ελλάδα)
-Εσωτερική ηλεκτρική γραμμή Κορακιάς (Κρήτη) και περιοχή Αττικής.
Με βάση τα χρονοδιαγράμματα οι ημερομηνίες λειτουργίας των επιμέρους φάσεων του έργου είναι:
-Πρώτη φάση: Κύπρος -Ισραήλ, Δεκέμβριος 2019 (εκτιμώμενο κόστος €1,5 δισ.).
-Δεύτερη φάση: Κρήτη -Αττική, Δεκέμβριος 2020 (εκτιμώμενο κόστος €1,5 δισ.).
-Τρίτη φάση: Κύπρος -Κρήτη, Δεκέμβριος 2022.
Το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι συνολικού μήκους 1.518 χιλιομέτρων και η δυναμικότητά του θα είναι της τάξης των 2.000 MW. Το πρώτο τμήμα Ισραήλ – Κύπρος θα είναι μήκους 329 χιλιομέτρων, το δεύτερο τμήμα προς Ελλάδα (Κρήτη) 879 χιλιομέτρων και το τρίτο από Κρήτη προς Αττική 310 χιλιομέτρων.
