ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η πλατεία Ελευθερίας περιτριγυρισμένη από αγαλματάκια

Με αφορμή τα εγκαίνιά της, η «Κ» έκανε μια βόλτα κατά μήκος της, βλέποντας τα υπόλοιπα πλέον ιστορικά μνημεία

Το τελευταίο έργο της Ζαχά Χαντίτ και του Κύπριου αρχιτέκτονα - συνεταίρου της κ. Πασιά, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλους κήπους, δεκάδες σιντριβάνια σε πολύπλοκα μαρμάρινα σχήματα αλλά και εντυπωσιακούς διαδρόμους για περιπάτους, άνοιξε τις πόρτες του, σε μια δύσκολη εποχή, στον 7ο χρόνο της προσπάθειας ολοκλήρωσης του μεγαλεπήβολου έργου της ανάπλασης της πλατείας Ελευθερίας και της ενοποίησης των χώρων της τάφρου με τα τείχη της πρωτεύουσας. Με αφορμή, λοιπόν, του ανοίγματος μέρους της νέας πλατείας Ελευθερίας, η «Κ» έκανε μια βόλτα κατά μήκος της, σε μια πρώτη προσπάθεια οπτικής ένταξής της στον περιβάλλοντα χώρο, ξεκινώντας, από τον κυκλικό κόμβο της Πύλης Πάφου και καταλήγοντας στο Μνημείο της Ελευθερίας, λίγο πριν από την Πύλη Αμμοχώστου. Κάνοντας αυτή τη βόλτα και συγκρίνοντας την αίσθηση που δίνουν τα γλυπτά σε σχέση με την ανανεωμένη πλατεία Ελευθερίας προέκυψαν σκέψεις αλλά και προβληματισμοί. Μία πρώτη εντύπωση που μου προκάλεσε αίσθηση είναι το μέγεθος των μνημείων/γλυπτών. Σε σύγκριση με τον χώρο όπου βρίσκονται τοποθετημένα δεν φαίνεται ότι υπάρχει ισορροπία και ο περιπατητής δύσκολα μπορεί να τα βρει και να τα δει. Εάν εξαιρέσουμε το μνημείο της Ελευθερίας και τον «Ποιητή» του Βαρώτσου, τα υπόλοιπα είναι φτιαγμένα σε τόσο μικρή κλίμακα έτσι κάνουν την παρουσία τους στον χώρο να φαίνεται εκτός κλίμακας. Ο Δήμος φρόντισε να έχει συνεργείο καθαρισμού για να παραμένει η πλατεία καθαρή. Επίσης, υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένοι κάλαθοι απορριμμάτων που έχουν τοποθετηθεί στην πάνω και την κάτω πτέρυγα της πλατείας. Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση παρατηρώντας τα υπόλοιπα μνημεία και γλυπτά κατά μήκος της πλατείας. Σκονισμένα, ταλαιπωρημένα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν δέχτηκαν προσφάτως κάποια συντήρηση. Αυτό που μου έκανε περισσότερη εντύπωση είναι τα σκουπίδια πέριξ του μνημείου της Ελευθερίας.

Φωτογραφία από το Μνημείο Ελευθερίας με τα σκουπίδια επάνω

Χαμένη περηφάνια

Η «Κ» μίλησε με δύο καταξιωμένους εικαστικούς και γνώστες του ζητήματος της δημοσίας τέχνης. Ο εικαστικός Θεόδουλος Γρηγορίου ερωτήθηκα αν η καινούργια πλατεία Ελευθερίας μπορεί να θεωρηθεί ως ένα έργο τέχνης, λέγοντας: «Η Αρχιτεκτονική είναι από μόνη της μια από τις Τέχνες, δυστυχώς σπάνια, και αυτό επιτυγχάνεται όταν πραγματεύεται ως ποιητική του χώρου. Στο έργο διαχέεται αυτό το πνεύμα και ας το δεχτούμε σαν ιστορική στιγμή στην ανάπτυξη του συγχρόνου πολιτισμού στον τόπο μας. Είναι ένα ενιαίο έργο που χαρακτηρίζεται από τρία μέρη. Την πλατεία, το σύστημα στήριξης, και τοπιοτέχνησης της τάφρου. Ενδιαφέρον είναι ο διάλογος των νέων εντάσεων που επιτυγχάνει ο σχεδιασμός, με το ιστορικό μνημείο του μεσαιωνικού τείχους, επαναλαμβάνοντας και αποκολλώντας με δεξιοτεχνία τις νέες κατασκευές από το τόξο του προμαχώνα. Η αντίθεση των υλικών και κατασκευαστικών μέσων διαφοροποιείται έντονα από το ιστορικό μνημείο. Η στήριξη της πλατείας στις γλυπτικές κολώνες γίνεται επιδέξια με καμπυλόγραμμους γλυκασμούς στην κάτω επιφάνεια της πλάκας που αναιρούν το βάρος και δίνουν τη δυνατότητα στο φως αναδείξει τις ανάγλυφες επιφάνειες. Στην τάφρο το πεδίο αναπτύσσεται με διαδρομές με υπερτροφικά στιλιζαρισμένα φυτικά αραβουργήματα, που κορυφώνονται με γλυπτικά – διακοσμητικά, σε μικρογραφία στοιχεία που συναντούμε σε άλλα κτηριακά συμπλέγματα της δημιουργού του. Ο σχεδιασμός επιτρέπει στο πράσινο εξίσου στιλιζαρισμένο να εισχωρήσει στις επιδαπέδιες σκληρές επιφάνειες. Ο χώρος στάθμευσης απομονώνεται κρατώντας ουδέτερη αισθητική εμπλοκή στον υπόλοιπο σχεδιασμό. Ο τρισδιάστατος ψηφιακός σχεδιασμός οδηγεί σε ακρίβεια τις ρομποτικές επεξεργασίες του μάρμαρου και εμφυσούν τον χρωστήρα της ψηφιακής μας εποχής».

Η πλατεία Ελευθερίας είναι ένα φλύαρο και άχαρο έργο, ίσως το μοναδικό αποτυχημένο έργο της Ζάχα Χαντίτ» τόνισε ο κ. Νίκος Κουρούσιης

Επίσης, ο εικαστικός δήλωσε για τα μνημεία που περιβάλλουν την Πλατεία, «Η κάθε στιγμή της ιστορίας όχι μόνο πρέπει να μείνει αναλλοίωτη αλλά πρέπει να συντηρείται, να προστατεύεται και να αναδεικνύεται σαν πολιτισμός που αφορά και ανήκει σε όλους τους πολίτες του τόπου. Η προβολή και ανάδειξή τους, η συνεχής προσθήκη νέων έργων θα δημιουργήσει κάποια παιδεία στο κοινό ώστε να τα θεωρεί μέρος του δικού του πολιτισμού, της δίκης του χαμένης περηφάνιας. Δεν αποκαθηλώνουμε κάτι που διαφωνούμε, ή έστω και αν μας πλήγωσε σε μια φάση της ιστορίας. Είναι η δική μας αλήθεια… Τα ανυλοποίητα έργα είναι επίσης μέρος του ανασταλτικού πνεύματος που μας διέπει. Δράττομαι της ευκαιρίας να υπενθυμίσω ότι η πλατεία Ελευθερίας είναι έργο του αείμνηστου δήμαρχου Μ. Ζαμπέλα. Την ίδια περίοδο το 2006 προκήρυξε ένα διαγωνισμό γλυπτικής και τοπιοτέχνησης για το Πάρκο Ευρώπης δίπλα από το Χίλτον που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ήταν ίσως μια θυσία λόγω κόστους της πλατείας, αλλά μάλλον θύμα της ανασταλτικότητας…».
Πρόσθετα με τα υπόλοιπα, ο κ. Γρηγορίου εισηγήθηκε κάποιες προτάσεις για καλύτερη λειτουργία της περιοχής, «Τώρα που ολοκληρώνεται η πλατεία Ελευθερίας αναδεικνύει τη φτωχή εικόνα του υπολοίπου περιβλήματος του τείχους και των εισόδων προς την παλιά πόλη και δίνει κατευθυντήριες γραμμές για την ολοκλήρωση συνολικού σχεδιασμού. Επιβάλλεται μακροχρόνιος προγραμματισμός. Η τάφρος μπορεί να αναπτυχθεί σαν ενιαίο πάρκο πολιτισμού, μουσικών εκδηλώσεων, ένα ανοικτό υπαίθριο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που μακροχρόνια να τεκμηριώνει την εξέλιξη των εικαστικών τεχνών στον τόπο. Δηλαδή να οργανωθεί το περιβάλλον των πολιτιστικών δράσεων που σήμερα γίνονται στα…χωράφια της τάφρου

«Τώρα που ολοκληρώνεται η πλατεία Ελευθερίας αναδεικνύει τη φτωχή εικόνα του υπόλοιπου περιβλήματος του τείχους και των εισόδων προς την παλιά πόλη», δήλωσε ο εικαστικός Θεόδουλος Γρηγορίου

Μεγάλη φλυαρία

Ο καλλιτέχνης Νίκος Κουρούσιης είπε στην «Κ» ότι η Πλατεία Ελευθερίας είναι ένα φλύαρο και άχαρο έργο, ίσως το μοναδικό αποτυχημένο έργο της Ζάχα Χαντίτ. «Το έργο δεν μπόρεσε να συνδέσει με μέτρο την Παλιά Πόλη με τη νέα, και παράλληλα να εκφράσει την εποχή του. Η μεγάλη φλυαρία των διάσπαρτων διακοσμητικών σχημάτων κυριαρχεί αχρείαστα παντού. Τα ελάχιστα θετικά στοιχεία του έργου αναιρούνται από τα υπόλοιπα». Ο κ. Κουρούσιης έκανε έκκληση στον δήμαρχο μέσω της «Κ» να επαναφέρει την ιδέα και την υλοποίηση για το Πάρκο Γλυπτικής, λέγοντας, «Όσον αφορά τα έργα τέχνης κατά μήκος του τείχους όλα έχουν μια διαφορετική ιστορία, ας μην τα ενοχλήσουμε. Μοναδική περίπτωση το Πάρκο Σύγχρονης Τέχνης στην Πύλη Αμμοχώστου, μια τολμηρή πρωτοβουλία του Δήμου το 1984. Τα έργα του Αγγέλου Μακρίδη, της Μαρίας Λοϊζίδου, του Θεόδουλου Γρηγορίου, της Τερέζας Λανίτου και του Νίκου Κουρούσιη, είχαν επιλεγεί από την ιστορικό και τεχνοκριτικό Έφη Στρούζα για να αποτελέσουν την αρχή ενός εξελισσόμενου σύγχρονου Πάρκου Γλυπτικής. Δυστυχώς, η ιδέα του Πάρκου εγκαταλείφθηκε πολύ σύντομα και τα έργα έχουν υποστεί κατά καιρούς ανεπανόρθωτους βανδαλισμούς. Έκκληση στον δήμαρχο να αποκαταστήσει και να προστατεύσει όλα τα έργα, και να υλοποίηση το αρχικό όραμα του προκατόχου του».
Η πλατεία Ελευθερίας –που είτε σε κάποιους αρέσει είτε όχι– είναι πλέον μια πραγματικότητα στον αστικό ιστό της Λευκωσίας, και νομίζω πως θα πρέπει να την καταστήσουμε τόπο συνάθροισης και κοινωνικής συναναστροφής. Επίσης, με την ευκαιρία της νέας πλατείας θα πρέπει νομίζω ο Δήμος Λευκωσίας να ασχοληθεί με την εικόνα που παρουσιάζουν τα μνημεία και τα γλυπτά που κοσμούν την πόλη. Η ιδέα ενός πάρκου Γλυπτικής ή Σύγχρονης Τέχνης υπάρχει και είναι μια καλή ευκαιρία για την Πολιτεία και τον Δήμο Λευκωσίας να βάλει στον δημόσιο χώρο την τέχνη, με τη βοήθεια Κύπριων καλλιτεχνών και όχι μόνο.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Εικαστικά: Τελευταία Ενημέρωση

Στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στα Πλατανίσκια θα παρουσιαστούν χαρακτικές εικονογραφήσεις μιας περιόδου 46 χρόνων, από το ...
Του Απόστολου Κουρουπάκη
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Το κοινό προσκαλείται να παρακολουθήσει τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη από τις 28 Φεβρουαρίου, ενώ η μεγάλη τελετή ...
Kathimerini.com.cy
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
X