ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ο «ψηφιακός αφανισμός» της ελληνικής γλώσσας

ΓΛΩΣΣΟ-ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ*

Οι κινδυνολογίες που αφορούν στην εξαφάνιση του ελληνικού προφορικού και γραπτού λόγου μπορεί να μην υφίστανται και να είναι ουσιαστικά ανυπόστατες, ωστόσο, δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί το ίδιο και για την ψηφιακή αντιπροσώπευση της ελληνικής γλώσσας (κυρίως της γραπτής της μορφής) στο διαδίκτυο. Οι έγκυρες επιστημονικές πηγές στην ελληνική γλώσσα ολοένα και συρρικνώνονται οδηγώντας τη γλώσσα μας στον «ψηφιακό αφανισμό».

Με τον όρο «ψηφιακός αφανισμός» μιας γλώσσας εννοούμε την περιθωριοποίηση της χρήσης ενός γλωσσικού κώδικα από τα τεχνολογικά μέσα και κυρίως από το διαδίκτυο, το οποίο αποτελεί πηγή μεγάλου αριθμού πληροφοριών. Για παράδειγμα, πολύ περισσότερες (επιστημονικές) πηγές μπορεί να συναντήσει κάποιος στο διαδίκτυο γραμμένες στην αγγλική γλώσσα σε σχέση με τις αντίστοιχες πηγές στην ελληνική γλώσσα. Ακόμα κι αν γίνει αναζήτηση ενός λήμματος στην ανοικτή εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια», η οποία δεν θεωρείται ένας αξιόπιστος χώρος εύρεσης επιστημονικών πληροφοριών, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι τα λήμματα στην αγγλική είναι πιο μακροσκελή και ενέχουν περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με αυτά της ελληνικής, η οποία μπορεί να μην αντιπροσωπεύεται καν σε ορισμένα λήμματα.

Παρ’ όλα αυτά, η διαδικτυακή γλωσσική ανισότητα δεν πρέπει να αποδίδεται σε προσπάθειες σκόπιμης φαλκίδευσης της ελληνικής ή οποιασδήποτε άλλης γλώσσας. Δίνεται, όπως είναι φυσικό, περισσότερη έμφαση στην αγγλική γλώσσα που λειτουργεί ως «γλώσσα-όχημα» για την παγκόσμια επικοινωνία. Ακόμα και οι συντάκτες των επιστημονικών πηγών προτιμούν να γράφουν στην «παγκόσμια γλώσσα» παρά στη μητρική τους (εάν αυτή δεν είναι η αγγλική) για να υπάρχει αυξημένη αναγνωσιμότητα και για να προσφέρει τυχόν σε αυτούς παγκόσμια αναγνώριση. Επιπρόσθετα, η συντριπτική χρησιμοποίηση αγγλικών πηγών κινείται στη σφαίρα του οικονομικού συμφέροντος. Η αγγλική είναι η γλώσσα των τεχνολογικών κολοσσών και αποτελεί τη φυσική ή και τη δεύτερη γλώσσα μιας μεγάλης μερίδας χρηστών του διαδικτύου. Άλλα τόσα εκατομμύρια κόσμου μπορεί να τη χρησιμοποιεί πολύ καλά ως ξένη γλώσσα. Επομένως, οι πηγές αυτές εύλογα θα αποκτήσουν περισσότερους αναγνώστες, κάτι που συνεπάγεται με περισσότερα οικονομικά οφέλη εφόσον οι πηγές είναι γραμμένες σε μία γλώσσα που μπορούν να τη διαβάσουν εκατοντάδες εκατομμύρια αναγνώστες σε σχέση με τα δέκα εκατομμύρια που μπορούν να διαβάσουν, για παράδειγμα, την ελληνική.

Ο «ψηφιακός αφανισμός» της ελληνικής συνεπάγεται με τον αποκλεισμό από τη χρήση του διαδικτύου, ως πηγή επιστημονικών πληροφοριών, μιας μερίδας ατόμων που δεν γνωρίζει επαρκώς μια ξένη γλώσσα και συγκεκριμένα την αγγλική. Έτσι, τα άτομα αυτά οδηγούνται προς την «τεχνολογική απομόνωση» εφόσον το διαδίκτυο δεν υποστηρίζει τη μητρική τους γλώσσα. Ασφαλώς, δεν είναι εφικτό να υπάρχει ίσος αριθμός επιστημονικών πηγών ανάμεσα σε μία γλώσσα που ομιλείται από μεγάλο αριθμό ατόμων και σε μία άλλη με λιγότερους ομιλητές, ωστόσο μπορεί να γίνει προσπάθεια στήριξης των «μικρών» γλωσσών του διαδικτύου με περισσότερες πηγές, αφού δοθούν κίνητρα προς τους συγγραφείς από τα κράτη για συγγραφή στις μητρικές τους γλώσσες. Επίσης, μπορούν να επιστρατευθούν μεταφραστές οι οποίοι θα μεταφέρουν και σε άλλες γλώσσες πηγές που πρωτοτύπως είναι γραμμένες στα αγγλικά.
Το ζήτημα δεν είναι εθνοκεντρικό αλλά καθαρά πρακτικό. Ο κάθε χρήστης του διαδικτύου διατηρεί αναφαίρετο δικαίωμα της εύρεσης επιστημονικών πληροφοριών στη μητρική του γλώσσα, όσους φυσικούς ομιλητές κι αν αριθμεί αυτή. Άλλωστε, πώς περιμένουμε να αυξηθεί η γραπτή γλωσσική επάρκεια των μαθητών και σπουδαστών μας στα ελληνικά, εάν αναζητώντας πηγές στο διαδίκτυο δεν έρχονται σε επαφή με γλωσσικές πηγές στα ελληνικά;

*Υποψήφιος Διδάκτορας Αναλ. Προγραμμάτων και Συγκρ. Παιδαγωγικής (Εκπαίδευση, Γλώσσα), Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
georgiou.georgos@ucy.ac.cy  
Facebook: Γλωσσο-Συναντήσεις 

Πολιτισμός: Τελευταία Ενημέρωση

X