Του Απόστολου Κουρουπάκη
H νέα ποιητική συλλογή του Κυριάκου Χαραλαμπίδη με τίτλο «Ηλίου και Σελήνης Άλως» Ίκαρος 2016, φτάνει από τη γη στον ουρανό, όπως μου λέει ο ποιητής, εξηγώντας μου πώς οι λέξεις του τίτλου σχετίζονται με τα τρία επίπεδα της συλλογής, «συνδυάζονται ο ήλιος και η σελήνη, αλλά και ο μαστός με το ανθρώπινο, το μεσοδιάστημα που καλύπτεται από τη σελήνη που είναι ετερόφωτη και από τον ήλιο που είναι αυτόφωτος, και θεολογώντας ο ποιητής λέει ότι και οι άγιοι είναι αυτόφωτοι, και έχουν τον φωτοστέφανο, την άλω. Από τα φοιτητικά μου χρόνια μου είχε εντυπωθεί ο μύθος των γάμων της Σελήνης με τον Ήλιο, που συμβολίζουν τον άντρα και τη γυναίκα, ο άντρας συμβολίζει το θεϊκό στοιχείο, και η γυναίκα το γήινο. Ενώνεται το γήινο με το ουράνιο, βασικά και από αυτή την ένωση προέρχεται και η ζωή η ίδια με όλες της τις διαστάσεις τις πνευματικές. Το απαύγασμα της συλλογής «Ηλίου και Σελήνης Άλως» του Κυριάκου Χαραλαμπίδη είναι η ίδια η ζωή, που δηλώνεται ακόμα διά μέσου του θανάτου, καμβάς του ποιητή, πάνω στις οποίες ζωγραφίζει τις λέξεις του, οι έννοιες, Αφροδίτη, μυθολογία και θεολογία.
Τρισυπόστατη συλλογή
Η όλη συλλογή προσδιορίζεται από τρεις ενότητες, και καθεμία εμπλέκεται στην άλλη, σε αντίθεση με τις προηγούμενες δουλειές του ποιητή, στις οποίες μία ιδέα διέτρεχε όλο το έργο. Εδώ, μου λέει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης ότι τα ποιήματα είναι σαν τις κλωστές του υφαντού, η μία μπλέκει με την άλλη, χωρίς να ξεχωρίζει η μία με την άλλη. Η μία ενότητα είναι τα «Αφροδισιακά» ποιήματα, η άλλη τα ποιήματα με τη θεολογική θέση και αντίκριση του ίδιου του ποιητή, και η τρίτη είναι τα γενικότερα στοιχεία του μυθολογικού πλέγματος που πάντοτε τον απασχολεί.
Τα ποιήματα που σχετίζονται με την Αφροδίτη, (είκοσι τον αριθμό) και με αυτά τα ποιήματα ο ποιητής χρησιμοποιεί την Αφροδίτη ως περσόνα, όπως παλαιοτέρα ο Ριμάκος. Στη νέα συλλογή του η θεά Αφροδίτη είναι φθαρτή, έχει αίσθηση της φθοράς του σώματος, αλλά και της ψυχής, θλίψη πολλή, συμπάσχει με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που τους ξεβράζει το κύμα, και την ίδια άλλωστε την ξέβρασε το κύμα, η Αφροδίτη του Κυριάκου Χαραλαμπίδη στη συλλογή «Ηλίου και Σελήνης άλως» είναι ανθρώπινη, και φυσικά η Αφροδίτη του έχει και πολιτική διάσταση με την πλατύτερη διάσταση, παίρνει θέση μέσα στον κόσμο και αντιμετωπίζει την καθημερινότητα από την πλευρά της ζωής και του θανάτου και όλων των άλλων στοιχειών που απαρτίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, μια ύπαρξη που δονείται και κλυδωνίζεται από χίλιες δυο καταστάσεις του σώματος και της ψυχής. Η Πάφια Αφροδίτη του Κυριάκου Χαραλαμπίδη επιστρέφει και βλέπει τους κήπους της αλλαγμένους, και μονολογεί και κρίνει, είναι μια μοναξιασμένη κόρη: «Δεν ξέρω πόσα κρίματα έχω κάνει, ποιον Άδωνι έχω χάσει και ποια μοίρα διέστρεψε τους μυροβόλους Κήπους σε απλανή τεμάχια οικοπέδων» και ρωτά τον ξένο «Τώρα εσύ, ξένε, κρίνε απ’ όσα βλέπεις.», μας καλεί ο ποιητής να πάρουμε θέση για όσα βλέπουμε.
Στα θεολογικά ποιήματα του ο ποιητής ακολουθεί τη δική του γραμμή, θεολογεί πέραν της επίσημης ρητορικής των από άμβωνος θεολόγων. Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, αν θεολογεί και όπως θεολογεί, ο οποίος είναι ανατρεπτικός, όπως επισημαίνει. Η θεολογική διάσταση του Χαραλαμπίδη καλύπτει με ποιητικό τρόπο ψήγματα θεολογικά, είναι ανατρεπτικά, δίνεται μία ευρύτερη έννοια. Ποια είναι η σύζυγος του Ιησού; Σίγουρα δεν είναι, όπως τονίζει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, εκείνη η γυναίκα που λένε οι υποστηρικτές του Κώδικα Ντα Βίντσι, αλλά όχι, διαβάζοντας το ποίημα της συλλογής «Η γυναίκα του Ιησού» καταλήγει ότι όλος ο κόσμος είναι η γυναίκα του Χριστού, ο ουρανός ολάκερος. Το τρίτο είναι το μυθολογικό πλέγμα, μέσα από μυθικά πρόσωπα ο ποιητής προσπαθεί να κατανοήσει γιατί συνέβησαν κάποια πράγματα, πώς αυτά τα πρόσωπα μπορούν να μας διδάξουν. Μυθολογικά και άλλα στοιχεία είναι το υλικό που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να αναδομήσει και να αναπροσδιορίσει την έννοια θεός, μυστήριο, Απόλλων, και αρχίζει να εισάγει στοιχεία της δικής του μυθολογία.
Η γλώσσα είναι οικοδομικό υλικό
Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης γράφει τα ποιήματά του στο πολυτονικό γιατί, όπως μου λέει, αυτό του δημιουργεί μία άλλου είδους ζεστασιά, το πολυτονικό υπογραμμίζει τη σχέση μου με τη γλώσσα. Ο δικός μου φιλολογικός οπλισμός με βοηθάει να κατέρχομαι στις διάφορες επιστρώσεις της γλώσσας, μου επισημαίνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ξεκινώντας από την ομηρική εποχή και φτάνοντας ως τις μέρες μας, περνώντας από τα διάφορα στάδια της γλώσσας (αρχαία, βυζαντινή, διάλεκτος, καθομιλουμένη). Σε ολόκληρη την ποιητική του διαδρομή ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης με αυτά τα στοιχεία έχει οικοδομήσει το έργο του, θεωρεί τη γλώσσα οικοδομικό υλικό, με τα διάφορα στοιχεία της καταφέρνει να φτιάξει στίχους όπως «Ξημέρωνε η αυγή γιομάτη ροδοστέφανα για τους νεκρούς που εμελλέτο να στολιδίσουνε τον κάμπο». Το ότι ο ποιητής δεν εγκλωβίζεται από τη γλώσσα είναι πια καλά γνωστό, δεν τον περιορίζει η γλώσσα, αλλά τον απελευθερώνει, και όπως λέει «ελευθερώνει τις λέξεις», κατά το λεχθέν του φιλόσοφου Λούντβιχ Βιτγκενστάιν για τις ελευθερώτριες λέξεις. Ο ποιητής δεν περιορίζεται ιδεοληπτικά στο θέμα γλώσσας και μου τονίζει ότι στη γλώσσα δεν χωράει πολιτικός εντοπισμός.
