Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ
Προστατευτική μάσκα για να μπούμε στα μουσεία; Ναι, όταν έρθει η στιγμή να ανοίξουν, θα το έχουμε υπόψη μας. Αλλά μια μάσκα ανάμεσα στα διαδικτυακά εκθέματα; Και ένα ζευγάρι πλαστικά γάντια; Και πολλές από αυτές τις επιγραφές που έγραψαν οι ιδιοκτήτες των εστιατορίων και καταστημάτων κάθε είδους για να ενημερώσουν ότι θα είναι κλειστά λόγω της πανδημίας; Και όμως. Oταν το Μουσείο Victoria & Albert ανακοίνωσε ότι συγκεντρώνει «Αντικείμενα της πανδημίας», λίγοι ξαφνιάστηκαν.
Το περίφημο βρετανικό μουσείο «τέχνης και ντιζάιν» έχει προ πολλού υπερβεί τη στενή αντίληψη γύρω από τους στόχους του. Επειτα από μια έκθεση για τον σουρεαλισμό ή το ρωσικό πρωτοποριακό θέατρο των αρχών του 20ού αιώνα, ανακοινώνει, ιδίως τα τελευταία χρόνια, μια άλλη για τον Κριστιάν Ντιόρ ή τον Αλεξάντερ Μακ Κουίν, για τον Ντέιβιντ Μπόουι ή τους Πινκ Φλόιντ, για το ντιζάιν στα υπερωκεάνια ή την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Και μαντέψτε ποιες από αυτές σπάνε ταμεία… Αλλωστε, αν δεν είχε ξεσπάσει η πανδημία, τώρα θα συνεχιζόταν η έκθεση για τα κιμονό, ενώ τον Σεπτέμβριο θα ανοίξει εκείνη για τις γυναικείες τσάντες.
Πριν από χρόνια, το V&A είχε διοργανώσει μια έκθεση για τα «Αντικείμενα της ανυπακοής», εκείνα, δηλαδή, που έχουν παίξει ρόλο στα κοινωνικά κινήματα και τις πολιτικές αλλαγές. Και να που ήρθε η στιγμή να παρουσιάσει, έστω, στην ιστοσελίδα του προς το παρόν, αυτά που θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει αντικείμενα της υπακοής. Αυτή τη φορά για το καλό μας. Εδώ και λίγες μέρες, συνεργάτες του μουσείου γράφουν, με πιο προσωπικό τρόπο, για αντικείμενα και δραστηριότητες που ήρθαν στο προσκήνιο στη διάρκεια της καραντίνας.
Για παράδειγμα η Τζέσικα Εντι, πρώην ολυμπιονίκης της κωπηλασίας και βοηθός επιμελήτρια εκθέσεων του V&A, γράφει για τα πλαστικά γάντια από την πλευρά του δικού της επαγγέλματος. Αν εμείς τα χρησιμοποιούσαμε τις μέρες της έξαρσης της πανδημίας, εκείνη, γράφει, ότι χρησιμοποιεί τρία και τέσσερα ζευγάρια καθημερινά, καθώς έρχεται σε επαφή με ευαίσθητα εκθέματα. Οχι μόνο για να τα προστατεύσει από τη φθορά, αλλά και για να προστατευθεί η ίδια από επιβλαβή υλικά όπως αμίαντος, ο υδράργυρος ή και ραδιενεργά αντικείμενα. Τι απογίνονται όλα αυτά τα πεταμένα γάντια; Η Εντι ενημερώνει ότι όσον αφορά το μουσείο, τα ανακυκλώνει μια εταιρεία που κατασκευάζει από αυτά έπιπλα κήπου.
Υπάρχουν, όμως, και τα γάντια που δεν πετάς, σαν εκείνα που συμπεριλαμβάνονται στα εκθέματα του μουσείου. Τα γάντια ως προστατευτικά αντικείμενα χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα, ενώ από τον 13ο αιώνα έγιναν και αξεσουάρ της μόδας. Στον 19ο αιώνα έγιναν αναπόσπαστο μέρος της αξιοπρεπούς γυναικείας ένδυσης.
Οι ευκατάστατες γυναίκες είχαν πολλά διαφορετικά ζευγάρια που ταίριαζαν με τα ρούχα τους. Οι φτωχές ένα ή δύο ζευγάρια που λερώνονταν εύκολα και έτσι τα γάντια άρχισαν να προδίδουν την κοινωνική και οικονομική κατάσταση εκείνης που τα φορούσε.
Αλλη συνάδελφός της γράφει για τα χαρτόκουτα που έσπευσαν να αντικαταστήσουν τις πλαστικές σακούλες από τη στιγμή που το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ανακοίνωσε ότι ο κορωνοϊός επιβιώνει πολύ περισσότερο σε πλαστικές και μεταλλικές επιφάνειες. Ανατρέχοντας στην ιστορία του ταπεινού χαρτόκουτου, που ξεκίνησε το 1870, επισημαίνει ότι έφτασε να δοξαστεί σε έργα του Γιόζεφ Μπόις ή στις «Κιθάρες» του Πάμπλο Πικάσο.
Η Κάθριν Φλόιντ, συγγραφέας και επιμελήτρια εκθέσεων, γράφει για τη χρήσιμη μόδα του να φτιάχνεις το δικό σου ψωμί, που απλώθηκε στη Βρετανία της καραντίνας, ενώ άλλη επιμελήτρια εστιάζει στα εικονικά ταξίδια μέσω Google Street View, επίσης μόδα της βρετανικής καραντίνας. Οταν, το 1298, ο Μάρκο Πόλο φυλακίστηκε από τους Γενοβέζους, θυμίζει η Ελα Κίλγκαλον, υπαγόρευσε την ιστορία των ταξιδιών του σε έναν συγγραφέα που ήταν συγκρατούμενός του. Στη διάρκεια της δικής μας απομόνωσης, ο Αμερικανός Ρέιφ Λάρσεν, έγραψε άρθρο στους New York Times για το εικονικό ταξίδι που έκανε μέσω της δημοφιλούς ιστοσελίδας της Google. Σύντομα, χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο άρχισαν να «ταξιδεύουν» μέσα από τον υπολογιστή τους.
Αυτό, όμως, που έκαναν μόνον οι Βρετανοί πολίτες, ήταν να ανταποκριθούν στην πρόσκληση της λονδρέζικης φίρμας αθλητικών ρούχων Sports Banger να επέμβουν εικαστικά πάνω στην επιστολή που τους είχε στείλει ο Μπόρις Τζόνσον και αναφερόταν στην πανδημία. «Αν λάβατε ένα γράμμα, σχεδιάστε ένα πόστερ» ήταν το σύνθημα της πρόσκλησης της εταιρείας, που είχε δύο προϋποθέσεις: οι συμμετέχοντες να είναι κάτω των 16 ετών και να γράψουν ή να ζωγραφίσουν απευθείας πάνω στην τυπωμένη επιστολή του πρωθυπουργού και όχι ψηφιακά. Χιλιάδες ανταποκρίθηκαν και το V&A συνέλεξε τις, πολύ συχνά ευφάνταστες, επιδόσεις τους.
Αλλα ηλεκτρονικά «εκθέματα» είναι ραπτομηχανές, χερούλια, και πολλές παιδικές ζωγραφιές ουράνιων τόξων που ήταν κολλημένες στα παράθυρα των σπιτιών για το βλέμμα των λιγοστών περαστικών.
