Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΜΑΡΩΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥΣ
Ο Καραϊσκάκης, έφιππος στο κέντρο της σύνθεσης, μοιάζει με τον Αγιο Γεώργιο των αυτοδίδακτων λαϊκών αγιογράφων. Στον πίνακα ο ήρωας καταδιώκει τον Κιουταχή πασά κατά την πολιορκία της Ακρόπολης το 1826 και στα πόδια του αλόγου του ο ηττημένος εχθρός προαναγγέλλει βέβαιη νίκη.
Το έργο του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ με τίτλο «Ο Καραϊσκάκης καταδιώκων τον Κιουταχή», χρονολογημένο το 1911, πρόκειται να δημοπρατηθεί τον προσεχή Μάιο στο Greek Sale του οίκου Bonhams στο Παρίσι. Εντάσσεται στην ενότητα των έργων με ηρωικά θέματα, που συμπεριλαμβάνει πορτρέτα ηρώων και πολεμικές σκηνές. «Ο ζωγράφος αντλεί τα θέματά του από προηγούμενα έντυπα πρότυπα (χρωμολιθογραφίες και επιστολικά δελτάρια) και καταπιάνεται με τη θεματική του 1821 σε όλη τη διάρκεια του καλλιτεχνικού του βίου», μας λέει η ιστορικός τέχνης Μαρία Μόσχου. «Συχνά επαναλαμβάνει το ίδιο θέμα σε διαφορετικά υλικά και για την απεικόνιση των ηρώων βασίζεται σε ήδη διαμορφωμένους εικονογραφικούς τύπους».
Ο «Καραϊσκάκης» παρέμενε αφανής για δεκαετίες, ενταγμένος σε ιδιωτική συλλογή. «Το έργο απέκτησε ο τωρινός κάτοχός του από τη Συλλογή Εμπειρίκου», σχολιάζει η Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, διευθύντρια της Art Expertise και υπεύθυνη της δημοπρασίας, και εξηγεί: «Οπως ανέφερε ο συλλέκτης, το έργο βρίσκεται στην κατοχή της οικογένειάς του για περισσότερο από 50 χρόνια. Το απέκτησε ο πατέρας του απευθείας από τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο, ο οποίος ήταν ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες του Θεόφιλου. Την εποχή εκείνη, κατά τη δεκαετία του ’60, οι συλλέκτες βρίσκονταν στις ίδιες συντροφιές με τους ποιητές, τους καλλιτέχνες και τους διανοουμένους και πολλές φορές τα έργα τέχνης αντάλλασσαν χέρια κατά τη διάρκεια φιλολογικών βραδιών, με αναγνώσεις ποιημάτων και αισθητικές αναλύσεις που διαρκούσαν έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Ο τωρινός κάτοχος του πίνακα, μαθητής του γυμνασίου τότε, θυμάται πολλές τέτοιες αξέχαστες βραδιές στο σπίτι του με τη συντροφιά ανθρώπων της τέχνης και των γραμμάτων που σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή», αναφέρει η υπεύθυνη της δημοπρασίας.
Και συνεχίζει η κ. Αγγελοπούλου: «Ο Τσαρούχης, μάλιστα, ήταν εκείνος που σχεδίασε και χρωμάτισε την κορνίζα του πίνακα, δείχνοντας έμπρακτα πόσο σημαντικό τον θεωρούσε». Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό κατά την Εκθεση του Βρετανικού Συμβουλίου (Μάιος 1947). Η έκθεση, που πραγματοποιήθηκε χάρη στην πρωτοβουλία του Γιώργου Σεφέρη, του Γιώργου Κατσίμπαλη και του Αγγελου Κατακουζηνού, ήταν αφιερωμένη στο έργο του Θεόφιλου. Το ενδιαφέρον για την τέχνη του, την οποία ο Tériade ανακάλυψε και υποστήριξε ήδη από τον Μεσοπόλεμο, ανανεώθηκε από την αποκαλούμενη «γενιά του ’30», χάρη στην οποία ουσιαστικά καθιερώθηκε ως «εθνικός ζωγράφος».
Τα έργα του Θεόφιλου είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία από το 1976 και δεν μπορούν να βγουν από τη χώρα, ενώ στο ΥΠΠΟ έχει ξεκινήσει διαδικασία εντοπισμού και χαρακτηρισμού τους. Ο «Καραϊσκάκης» εκτιμάται από τον οίκο Bonhams μεταξύ 80.000 και 120.000 ευρώ, ενώ μέχρι τώρα την υψηλότερη τιμή σε δημοπρασία του –350.000 ευρώ– έχει λάβει το έργο «Ο Κατσαντώνης στο ρέμα των 5 πηγαδιών» (αποτοίχιση).
