ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Νέα, βαθιά ποιητική «Καταδίκη του Φάουστ» του Μπερλιόζ

­Αμηχανία προκαλεί συχνά ο Μπερλιόζ, καθώς ξεφεύγει από τα στερεότυπα και δύσκολα ταξινομείται

Kathimerini.gr

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ Α. ΔΟΝΤΑ

Αμηχανία προκαλεί συχνά ο Μπερλιόζ, καθώς ξεφεύγει από τα στερεότυπα και δύσκολα ταξινομείται. Αρκετά έργα του δεν ανήκουν ξεκάθαρα σε κάποια από τις κατηγορίες στις οποίες έχουμε μάθει να χωρίζουμε τις μουσικές συνθέσεις. Τυπικό παράδειγμα είναι η «Καταδίκη του Φάουστ», την οποία ο ίδιος αρχικά χαρακτήρισε «συναυλιακή όπερα» και τελικά «δραματικό θρύλο». Σε τέσσερα μέρη για σολίστες, χορωδία, παιδική χορωδία και μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, προκαλεί μέχρι σήμερα αμηχανία. Παρότι ο συνθέτης παρέχει σκηνικές οδηγίες, το έργο δύσκολα μπορεί να σταθεί σε λυρικό θέατρο, καθώς αφενός διαθέτει χαρακτήρα ορατορίου, αφετέρου κάθε μία από τις περισσότερες από είκοσι σκηνές του διαδραματίζεται σε διαφορετικό τόπο. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια συναυλιακής απόδοσης, ο ακροατής μπορεί να εστιάσει σε κείμενο και μουσική και να φανταστεί ο ίδιος τα υπόλοιπα. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι η «Καταδίκη του Φάουστ» παραστάθηκε σκηνικά από την Εθνική Λυρική Σκηνή με τόλμη το 1975 στο Ηρώδειο, σε μουσική διεύθυνση Δημήτρη Χωραφά, σκηνικά και κουστούμια του ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου και με τον διάσημο Γάλλο τενόρο Γκι Σοβέ στον κεντρικό ρόλο.

Η δυσκολία ενός σκηνικού έργου βασισμένου στον «Φάουστ» του Γκαίτε ξεκινά από το ιδιαίτερα σύνθετο πρωτότυπο. Παρότι δεν απομακρύνεται από αυτό, ο Μπερλιόζ παρακάμπτει το τέλος, αφού στον Γκαίτε ο Φάουστ σώζεται. Ο συνθέτης πρωτοδιάβασε τον «Φάουστ» στη μετάφραση του Ζεράρ ντε Νερβάλ στα 25 του και φαίνεται πως εντυπωσιάστηκε βαθιά. Αρχικά εμπνεύστηκε τις «Οκτώ σκηνές από τον Φάουστ», ακόμα ένα έργο του, το οποίο δύσκολα εντάσσεται σε κάποια κατηγορία και που κατά ενδιαφέροντα τρόπο ο συνθέτης προβλέπει ρόλο για τη Μαργαρίτα και τον Μεφιστοφελή, αλλά όχι για τον Φάουστ. Λίγα χρόνια αργότερα η οργιαστική «Βαλπούργια νύχτα» βρήκε τη θέση της στο διασημότερο έργο του Μπερλιόζ, τη «Φανταστική συμφωνία».

Ο Αμερικανός αρχιμουσικός Τζον Νέλσον έχει επί χρόνια ασχοληθεί με τη μουσική του Μπερλιόζ. Μετά τη σχετικά πρόσφατη (2017) εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίαση και ηχογράφηση της μνημειώδους μεγαλόπρεπης όπερας «Οι Τρώες», προχώρησε στην παρουσίαση και ηχογράφηση της «Καταδίκης του Φάουστ» (2019) με περίπου τις ίδιες μουσικές δυνάμεις: τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Στρασβούργου, τη Χορωδία «Γκουλμπεκιάν» και παιδικές χορωδίες από το Στρασβούργο. Διαθέτοντας οικειότητα με τον μουσικό κόσμο του Μπερλιόζ αφήνει τη μουσική να αναπνεύσει, αξιοποιώντας και αναδεικνύοντας την ευρηματική ενορχήστρωση, απελευθερώνοντας τον αισθησιασμό όσο και το δαιμονικό στοιχείο, επιτυγχάνοντας ένα ιδιαίτερα ποιητικό, ατμοσφαιρικό αποτέλεσμα. Ο Μάικλ Σπάιρς διαθέτει μεστή λυρική φωνή, ικανή όμως και για τις ηρωικές σελίδες του Φάουστ. Η Τζόις ντι Ντονάτο είναι τρυφερή ως Μαργαρίτα ενώ ο μπασοβαρύτονος Νικολά Κουρζάλ συμβάλλει με ένα κλασικό, μετρημένο πορτρέτο του Μεφιστοφελή, χωρίς εκφραστικές υπερβολές. Αν μια ηχογράφηση συνιστά το πλησιέστερο υποκατάστατο μιας συναυλίας, η συγκεκριμένη μοιάζει με εξαιρετική σύγχρονη πρόταση (Warner 0190295417352).

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Μουσική: Τελευταία Ενημέρωση

X