Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η δουλειά «Ένας ελέφαντας στο δωμάτιο» της θεατρικής ομάδας enacttheatre, σε συνεργασία με το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ, που ανέβηκε στο Θέατρο Δέντρο της Λευκωσίας για δύο μόνο παραστάσεις ήταν ένα μικρό θεατρικό θαύμα, τουλάχιστον εγώ έτσι το αντιλήφθηκα.
Οι πέντε ηθοποιοί επί σκηνής (Ανδρέας Δανιήλ, Έλενα Καλλινίκου, Ανδρέας Μακρής, Μαρίνα Μακρή, Λουκία Πιερίδου) έδειξαν ότι έχουν υποκριτικές αντοχές και έμπνευση για να φέρουν νέα πράγματα στο θεατρικό τοπίο της χώρας. Καμία υπερπροσπάθεια, κανένα αχρείαστο σημείο καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης και σε χρόνο μετρημένο, σωστά ζυγισμένο, γιατί γνωρίζουν ότι δεν έχουμε και πολύ χρόνο για να σπαταλούμε σε ατέρμονες, βαριές συζητήσεις και σε πολλές φιλοσοφίες.
Το εξαιρετικό κείμενο που έγραψαν δεν μπορεί, φυσικά, σε καμία περίπτωση να περάσει απαρατήρητο, η ροή του, οι λέξεις και η σόλοικη λεξιπλασία έδιναν έναν τόνο μουσικό και ευθύβολο, παράλογο μέσα σε ένα γλωσσικό πλαίσιο που πρέπει να είναι κανονισμένο. Μέσα από το κείμενο όχι μόνο ξεδιπλώθηκαν οι υπαρξιακές ανησυχίες του καθένα από εμάς, αλλά οπωσδήποτε βρήκαν τον κοινό παρονομαστή για να παραμείνουν οι πέντε ηθοποιοί συνδεδεμένοι με τα λόγια τους, ακόμα και αν αυτά που έλεγαν ακουγόντουσαν παράλογα ή έπεα πτερόεντα.
Η σημειολογία του ανθρωποπουλιού, μιας και ανέφερα τα πτηνά, έδενε απόλυτα με την ιδέα του θανάτου και της ματαιότητας, που τόσο όμορφα έβγαινε από το κείμενο. Το ανθρωποπούλι είναι συνδεδεμένο με την έννοια του θανάτου στη λαϊκή συλλογική συνείδηση, και βρίσκω εξαιρετική την ιδέα να το φέρουν στο παράθυρό μας, στην πόρτα, στον εξώστη, στο θέατρο, οποιοδήποτε άλλο έμβιο ον δεν θα κατάφερνε να με εισαγάγει στο δωμάτιο. Οι πέντε ηθοποιοί κάλυπταν λεκτικά την απόσταση μεταξύ τους, ως να ήταν ένα πρόσωπο, που συνομιλούσε με τις ενδόμυχες σκέψεις του, προσπαθούσε να αντιμετωπίσει και εν τέλει να αποδιώξει τον φόβο για να έχει να ελπίζει, για να μπορεί να ζει, για να δει το φως, έστω και επί ποινή προστίμου. Μα η απόσταση καλύφθηκε ακόμα και μεταξύ πέντε διαφορετικών ανθρώπων που δεν γνωρίζουν ο ένας τον άλλο, που ενώ έχουν κοινούς φόβους και ανησυχίες, νιώθουν ότι είναι μόνοι τους. Αυτή η απόσταση καλύφθηκε και ως θεατής κλήθηκα εκών άκων να την περπατήσω κι εγώ.
Το «Ενας ελέφαντας στο δωμάτιο» αφουγκράστηκε τόσο έξυπνα την κατάσταση του εγκλεισμού, τον παραλογισμό των σκέψεων που κάνει ο άνθρωπος, όταν βρίσκεται σε περιορισμό. Το παράλογο του κειμένου μού θύμισε Μπέκετ, Ιονέσκο –χωρίς, φυσικά, να το εξυψώνω στα επίπεδα εκείνων– και το σημειώνω γιατί πιστεύω ότι αυτό δείχνει τη σκευή των ανθρώπων της Enacttheatre και του Μίτου. Ο «Ρινόκερος» του Ιονέσκο τα βάζει με κάθε υστερία, που δείχνει πώς το έλλογο και ομιλούν ον μεταμορφώνεται σε άγριο ζώο. Ο Ελέφαντας της Enacttheatre μάς οδήγησε στη δική του στέπα, όπου βρίσκεται η υπομονή, μα και η απροβλεπτότητά του.
Οι πέντε ηθοποιοί άγγιξαν ευαίσθητες χορδές, άγγιξαν την ψυχική υγεία και ακούμπησαν τόσο απαλά την έννοια του memento mori και ταυτόχρονα την έννοια της γιορτής και της σχόλης… χωρίς να λένε τίποτα περιττό ούτε για το ένα ούτε για το άλλο. Εξαιρετική δουλειά έγινε και στο ηχητικό τοπίο της παράστασης, ήταν απαλό, σκοτεινό και μελωδικό, σκέπαζε τις λέξεις με την αχλή της σημασίας τους, έντυνε τους ηθοποιούς τόσο ζεστά, όπως τότε που ήταν όλοι τους στη μήτρα της μάνας τους.
Ολόκληρη η ομάδα που δούλεψε για την παράσταση «Ενας ελέφαντας στο δωμάτιο» έστησαν εαυτούς και όσους την παρακολούθησαν ενώπιον του καθημερινού παραλογισμού που ζούμε και ενώπιον όλων των υπαρξιακών αδιεξόδων της εποχής μας.
Κανείς ελέφαντας στο δωμάτιο του Θεάτρου Δέντρο στη Λευκωσία δεν υπήρχε, καμία αναφορά στο παχύδερμο αυτό ζώο αγέλης, αλλά νιώθω ότι όσοι και όσες παρακολούθησαν την παράσταση θα τον αισθάνθηκαν βαρύ.
Οι συντελεστές
Iδέα/σκηνοθεσία: enacttheatre
Κείμενο: enacttheatre (με τη συμβολή των ηθοποιών)
Καλλιτεχνικός συνεργάτης: Κωνσταντίνα Peter
Ηχητικό τοπίο: Μαριάννα Μιχαήλ
Καλλιτεχνική επιμέλεια:Αλέξης Θεμιστοκλέους
Ηθοποιοί: Ανδρέας Δανιήλ, Έλενα Καλλινίκου, Ανδρέας Μακρής, Μαρίνα Μακρή, Λουκία Πιερίδου.
Φωτογραφία: Στέλιος Καλλινίκου
