ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το δίλημμα του τελικού «ν»

Κατά καιρούς έχουν προταθεί πολλές απόψεις για τον κανόνα που το αφορά

Kathimerini.com.cy

info@kathimerini.com.cy

*Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Να μπει το «ν» ή να μην μπει; Ιδού η απορία. Μία εύλογη απορία που γεννάται στο μυαλό κάθε φυσικού – και όχι μόνο – ομιλητή της ελληνικής σε σχέση με τη χρησιμοποίηση ή όχι του τελικού «ν» στον γραπτό λόγο.

Κατά καιρούς έχουν προταθεί πολλές απόψεις για τον κανόνα που αφορά στο τελικό «ν». Θα καταπιαστούμε με την πρόταση που υποστηρίζει η πλειοψηφία των ερευνητών και η οποία υιοθετείται και από τις επίσημες σχολικές γραμματικές. Σύμφωνα με την επίσημη Γραμματική Γυμνασίου του Σ. Χατζησαββίδη και της Α. Χατζησαββίδου, ο κανόνας περιλαμβάνει τη διατήρηση του τελικού «ν» στην αιτιατική ενικού στα οριστικά άρθρα και τις προσωπικές αντωνυμίες ονομάτων αρσενικού γένους, με κύριο επιχείρημα τον διαχωρισμό τους από αυτά του ουδετέρου γένους.

Για τα θηλυκά ονόματα, ο κανόνας υποστηρίζει τη διατήρηση του τελικού «ν» στον γραπτό λόγο, μόνο στην αιτιατική ενικού των οριστικών άρθρων και των προσωπικών αντωνυμιών, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από τα σύμφωνα ή τους συνδυασμούς συμφώνων: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ. Για τα αρνητικά μόρια «δεν» και «μην», ο κανόνας που ισχύει είναι ίδιος με αυτόν των θηλυκών.

Προσπαθώντας να διεισδύσουμε στη «λογική» του κανόνα, τουλάχιστον όσον αφορά στο τελικό «ν» για το θηλυκό γένος, αφού για το αρσενικό το σκηνικό είναι πιο ξεκάθαρο, μία άποψη για τη θέσπιση του προαναφερθέντος κανόνα είναι η όσο το δυνατό καλύτερη αποτύπωση της προφοράς στον γραπτό λόγο. Δηλαδή, το γεγονός ότι το τελικό «ν» «ακούγεται» κάπως (ελαφριά προερρινοποίηση) μετά από φθόγγους όπως «κ» ή «π», π.χ. την κόρη, την πάσα ενώ μετά από άλλους φθόγγους όπως «β» ή «γ» δεν «ακούγεται», π.χ. τη βουλή, τη γριά, συνέτεινε σημαντικά στο να εισαχθεί ο συγκεκριμένος κανόνας από τους ρυθμιστές. Το παραπάνω επιχείρημα κρίνεται τουλάχιστον ανεδαφικό, μιας και όπως είναι γνωστό δεν υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία γραπτού και προφορικού λόγου στα ελληνικά, δεν αποδίδει, δηλαδή, πάντοτε την ακριβή προφορά ο γραπτός λόγος. Εάν την απέδιδε, θα γράφαμε – πιο σωστά – «τη (ν)γκόρη» (την κόρη) ή σε άλλες περιπτώσεις «αφτοκίνητο» ή «εξυχρονισμός». Άλλο προφορικός και άλλο γραπτός λόγος, επομένως, το επιχείρημα περί αντιστοιχίας προφορικού και γραπτού λόγου στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν είναι επαρκές για τη μεταγραφή του τελικού «ν».

Το ζήτημα είναι γιατί να δυσκολεύουμε τους μαθητές, τους φοιτητές μας ή τους ξενόγλωσσους που μαθαίνουν τα ελληνικά με τη χρησιμοποίηση ενός παρωχημένου κανόνα ο οποίος στην ουσία δεν έχει λειτουργική βάση (είτε γράψω «τη βουλή», είτε «την βουλή», είναι το ίδιο). Κατ’ αναλογία της χρήσης του τελικού «ν» στα άρθρα και τις αντωνυμίες αρσενικού γένους αλλά και της χρήσης του στη γενική πληθυντικού (των), θα ήταν προτιμότερο να εισάγεται παντού. Να σταθεροποιηθεί, δηλαδή, ένα άρθρο «την» που δεν θα υπόκειται σε μεταλλαγές βάσει κανόνα. Αυτό, θα συνιστούσε ίσως μία ορθολογική λύση, ώστε να μη χρειάζεται ο γράφων ή η γράφουσα να υποβάλλει τον εαυτό του/της σε αλίευση ενός «δύσκολου» και μη ορθολογιστικού κανόνα, προτού γράψει. Επίσης, είναι φρόνιμο να αποβληθεί η αυστηρά διδασκαλική και λαθοθηρική προσέγγιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, το οποίο εξακολουθεί να στιγματίζει λάθη, ακολουθώντας πιστά τις επιταγές της νόρμας. Εξάλλου, στη γλώσσα μας έχουμε πιο σημαντικά θέματα να λύσουμε παρά να ασχολούμαστε με «νίχες» (παράβλεπε «τρίχες»).

*Σημείωση: το άρθρο ακολουθεί τον «κανόνα» του τελικού «ν», εφόσον αποτελεί άρθρο δημοσιευμένης εφημερίδας που ακολουθεί γραμματικούς κανόνες της νόρμας.

*Υποψήφιος Διδάκτορας Αναλ. Προγραμμάτων και Συγκρ. Παιδαγωγικής (Εκπαίδευση, Γλώσσα), Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
georgiou.georgos@ucy.ac.cy
Ακολουθήστε μας στο Facebook: Γλωσσο-Συναντήσεις

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Πολιτισμός: Τελευταία Ενημέρωση

X