Του Απόστολου Τομαρά
Βαθιές τομές στο πλαίσιο που διέπει τους σχεδιασμούς της Δημοκρατίας, στο κομμάτι των εξοπλιστικών αναγκών της Εθνικής Φρουράς προετοιμάζεται να πραγματοποιήσει η κυβέρνηση, δίνοντας έτσι νέα διάσταση τόσο στο πνεύμα όσο στον τρόπο υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Οι αλλαγές που βρίσκονται στο στάδιο της εκκόλαψης, όπως σημειώνουν πηγές με γνώση, δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από προσαρμογή της Δημοκρατίας στο δόγμα Ιωάννη Κασουλίδη ότι: «Η Κύπρος αποτελεί το εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε. και του δυτικού κόσμου στην περιοχή με ό,τι αυτό συνεπάγεται». Δεύτερος καθοριστικός παράγοντας για τη στροφή που παρατηρείται, είναι οι νέες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στα εξοπλιστικά, στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας αλλά και της αυξανόμενης τουρκικής κινητικότητας. Παράγοντες που έχουν δημιουργήσει δεδομένα τα οποία, όπως πιστεύεται, προκαλούν πιεστικές τάσεις για αλλαγές στη νοοτροπία που διέπει την προμήθεια αλλά και τον εκσυγχρονισμό των οπλικών συστημάτων της Εθνικής Φρουράς.
Ένα παράδειγμα το οποίο παρατίθεται και είναι χαρακτηριστικό του νέου τρόπου σκέψης, σε επίπεδο σχεδιασμών, είναι ότι αφήνεται πίσω η ξεπερασμένη, όπως χαρακτηρίζεται, λογική και πρακτική προμήθειας στρατιωτικού υλικού μέσα από διαδικασίες οι οποίες ουσιαστικά δεν λαμβάνουν υπόψη τον παράγοντα γεωστρατηγικών συμφερόντων και συμμαχιών της Δημοκρατίας. Η στροφή που παρατηρείται την παρούσα χρονική στιγμή δεν φαίνεται να είναι άσχετη με την αναζωπύρωση των προσπαθειών για άρση του αμερικανικού εμπάργκο προς την Κύπρο, προσπάθειες που ξεκινούν από την Ουάσιγκτον και συνεπικουρούνται από τη Λευκωσία.
Με δυτική ρότα
Η δυτικόστροφη αλλαγή πλεύσης της Κύπρου κατέστη επιτακτική από την εποχή που ο δυτικός συνασπισμός ξεκίνησε τον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους και τους πρώτους βομβαρδισμούς στη Συρία και εντάθηκε, όταν η Δημοκρατία άρχισε να ξεδιπλώνει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α Μεσογείου. Δύο παράγοντες που έβαλαν πάνω σε νέα βάση τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, με την Ουάσιγκτον να θεωρεί την Κύπρο ένα σημαντικό κομμάτι των ευρύτερων δυτικών σχεδιασμών (στρατηγικό εταίρο) στην περιοχή, παρέχοντας συνάμα στήριξη στις ενεργειακές φιλοδοξίες της Λευκωσίας.
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα συντελούνται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής αυτό το οποίο επισημαίνεται, σε διπλωματικό και πολιτικό επίπεδο είναι πως η Κύπρος αποτελεί για τη Δύση ένα σημαντικό κομμάτι των σχεδιασμών που γίνονται στην περιοχή, και του δυτικού «τόξου» από τα Β.Α. του Αιγαίου μέχρι Ν.Α. της Μεσογείου. Με αυτά τα δεδομένα, όπως σημειώνεται από πολιτικούς αναλυτές, ήταν πολύ φυσικό να αναδυθεί η ανάγκη άρσης του αμερικανικού εμπάργκο πρώτα και κύρια, όπως υποστηρίζεται, ως θέμα αρχής. «Από τις χώρες στην περιοχή η Κύπρος λαμβάνει πλέον στήριξη και θα έχουμε εξελίξεις σε αυτό το επίπεδο, της ασφάλειας και της άμυνας, και από ευρωπαϊκής και αμερικανικής πλευράς από τον επόμενο μήνα και μετά», τόνισαν πηγές στην εφημερίδα.
Εξοπλιστικά ΕΦ
Στη Λευκωσία τα βήματα που ετοιμάζονται να γίνουν στα εξοπλιστικά είναι απολύτως συνυφασμένα με τη νέα λογική της κυβέρνησης και κυρίως αλληλένδετα με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Δημοκρατίας. Στο πνεύμα αυτό οι σχεδιασμοί που έχουν γίνει πραγματοποιούν βαθιές τομές, πρώτα και κύρια στη διαδικασία εκπόνησης και υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Στο κομμάτι αυτό η Κύπρο, ουσιαστικά εναρμονίζεται με τη δυτική πρακτική ότι τα εξοπλιστικά αποτελούν ισχυρό εργαλείο ενίσχυσης περιφερειακών συμμαχιών. Ως παράδειγμα δίνεται η διαδικασία προμήθειας του πρώτου πλοίου ανοικτής θαλάσσης, που δεν προέκυψε μέσα από την πεπατημένη δημόσια διαδικασία αλλά με διακρατική συμφωνία με το Ισραήλ.
Μια πρακτική που, όπως λέγεται στο κυβερνητικό στρατόπεδο, ενίσχυσε τον άξονα Λευκωσίας-Τέλ Αβίβ, κάλυψε εν μέρει τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα επεκταθεί και στα υπό εκκόλαψη εξοπλιστικά του Σώματος. Στο μοτίβο αυτό θεωρείται βέβαιο ότι η Λευκωσία θα πραγματοποιήσει στροφή 180 μοιρών, πρώτα και κύρια στην προμήθεια των άλλων δύο πλοίων ανοικτής θαλάσσης που η προμήθειά τους έχει αποφασισθεί. Αντί του δημόσιου διαγωνισμού θα ακολουθηθεί η πρακτική της διακρατικής συμφωνίας με χώρες που εξυπηρετούν ή συνταυτίζονται με τα συμφέροντα της Κύπρου στην περιοχή.
Τα νέα όπλα
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ληφθούν καθοριστικές αποφάσεις για τα εξοπλιστικά της Εθνικής Φρουράς. Ήδη, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, στην κυβέρνηση εξετάζονται ενδελεχώς τα οικονομικά περιθώρια που υπάρχουν προκειμένου να εκπονηθεί το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Για το 2018 στο κομμάτι άμυνα έχουν προϋπολογιστεί €352 εκατ. (1,9% επί του ΑΕΠ) από τα οποία μόνο τα €61,9 εκατ. προορίζονται για το Ταμείο Αμυντικής Θωράκισης (προμήθεια, εκσυγχρονισμός, συντήρηση οπλικών συστημάτων, εκτέλεση έργων που αφορούν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις).
Σε κυβερνητικό επίπεδο το καθαρό ποσό (€61,9 εκατ.) που αφορά τα εξοπλιστικά, θεωρείται ότι δεν καλύπτει τις υφιστάμενες ανάγκες και ως άμεσος στόχος τίθεται η αύξησή του στα €100 εκατ. Στο κομμάτι προμήθειας μέσων για το Ναυτικό, φαίνεται να πραγματοποιείται στροφή στην ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία με τη Γαλλία να αποτελεί το φαβορί για τη ναυπήγηση των άλλων δύο πλοίων ανοικτής θαλάσσης. Τεράστιες ανάγκες εντοπίζονται στο κομμάτι της αεράμυνας και θεωρείται βέβαιο ότι στο επόμενο πρόγραμμα εξοπλιστικών θα περιλαμβάνεται η προμήθεια ενός νέου αντιαεροπορικού συστήματος, που θα συμπληρώνει τα ρωσικά συστήματα, TOR M1 και Buk M1-2.
Η προσοχή στρέφεται πρώτα στην ισραηλινή αγορά και δευτερευόντως στην ευρωπαϊκή και δυτική πολεμική βιομηχανία. Για τον στρατό ξηράς, οι ανάγκες που εντοπίζονται αφορούν κυρίως αντιαρματικά όπλα. Για την αεροπορία ο προσανατολισμός επί του παρόντος είναι όπως τα υφιστάμενα μέσα (επιθετικά ελικόπτερα MI 35) να είναι σε επιχειρησιακή ετοιμότητα.
