ΚΥΠΕ
Το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) και το υψηλό επίπεδο του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους, εξακολουθούν να αποτελούν τα πιο σημαντικά ευάλωτα σημεία της οικονομίας, παρά τη βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, τονίζει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) σε έκθεση Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας για το 2017.
Συνεπώς, τονίζει η ΚΤΚ, «η μείωση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, σε συνάρτηση με την αποκλιμάκωση των ΜΕΧ, αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και την εμπέδωση συνθηκών χρηματοοικονομικής σταθερότητας».
Ειδικότερα, για τον τραπεζικό τομέα, η ΚΤΚ υπογραμμίζει ότι ο ρυθμός των αναδιαρθρώσεων χρειάζεται να επιταχυνθεί και τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να αξιοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΧ.
Απαιτούνται, επίσης, σύμφωνα με την ΚΤΚ, περαιτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις για να καταστεί το ρυθμιστικό και το νομοθετικό πλαίσιο πιο αποτελεσματικό.
«Οι ΜΕΧ μειώθηκαν στο σύνολό τους, αλλά ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων παραμένουν από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και συνεχίζουν να ασκούν μεγάλη πίεση στην κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων», τονίζει η ΚΤΚ και σημειώνει ότι κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2017, ο τραπεζικός τομέας κατέγραψε ζημιές, λόγω κυρίως των επιπρόσθετων προβλέψεων για επισφαλείς χορηγήσεις στις οποίες προέβησαν τα πιστωτικά ιδρύματα.
Δημιουργία πλατφόρμας ΜΕΧ
Αναφορικά με τη δημιουργία πλατφόρμας ΜΕΧ σε εθνικό επίπεδο, με στόχο τη διαχείριση των ΜΕΧ, η ΚΤΚ αναφέρει στην έκθεση της ότι «θα μπορούσε να είναι χρήσιμη, καθώς θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση ορισμένων προκλήσεων που προκύπτουν από τη μη ανεπτυγμένη δευτερογενή αγορά των ΜΕΧ.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «η δημιουργία εθνικής πλατφόρμας διαχείρισης ΜΕΧ, αναμένεται ότι θα παρουσιάζει μια ενοποιημένη εικόνα των δεδομένων που σχετίζονται με τις ΜΕΧ, μέσω της χρήσης εναρμονισμένων προτύπων».
Επιπλέον, προσθέτει ότι η εν λόγω πλατφόρμα θα είναι πιο προσιτή, καθώς θα λειτουργεί ως ένα σημείο επαφής για δυνητικούς επενδυτές
σε ΜΕΧ, επιτρέποντας πολύ πιο εύκολα την πρόσβαση στα δεδομένα των ΜΕΧ και βελτιώνοντας τη διαφάνεια.
Αναλύοντας τα ευάλωτα σημεία, που έχουν εντοπισθεί ως οι κύριες πηγές κινδύνου για το χρηματοοικονομικό σύστημα της Κύπρου, η ΚΤΚ χαρακτηρίζει ως «αυξανόμενη ευπάθεια» του τραπεζικού συστήματος το γεγονός ότι «η κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχίζει να παραμένει υπό πίεση και επιβαρύνεται από τα χαμηλά περιθώρια επιτοκίων και τις αυξημένες προβλέψεις για επισφαλείς χορηγήσεις».
«Τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να αναθεωρήσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο για την ενίσχυση της κερδοφορίας τους», υπογραμμίζει.
Επιπλέον, η ΚΤΚ χαρακτηρίζει ως «σταθερή ευπάθεια, η οποία αναμένεται να βελτιωθεί», το γεγονός ότι ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή πρόκληση.
«Η μείωση του ιδιωτικού χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και για τη βελτίωση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος», σημειώνει.
Επίσης, η ΚΤΚ χαρακτηρίζει «σταθερή ευπάθεια» το ότι η υπερβολική έκθεση του τραπεζικού τομέα σε ΜΕΧ και ο αργός ρυθμός μείωσής τους, δυσχεραίνουν τις προσπάθειες επίτευξης βιώσιμης ανάπτυξης και βελτίωσης της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος.
Αναφέρει ότι η αποδυναμωμένη αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου, λόγω των πολύπλοκων διαδικασιών και ο μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την εκδίκαση υποθέσεων από το Δικαστήριο, συνεχίζουν να αποτελούν εμπόδια που δυσκολεύουν τις προσπάθειες για τη ριζική μείωση του επιπέδου των ΜΕΧ.
«Επιβάλλεται η εντατικοποίηση των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, η αποφασιστική εφαρμογή του πλαισίου αφερεγγυότητας και η χρήση όλων των εργαλείων που έχουν στη διάθεσή τους τα πιστωτικά ιδρύματα, ώστε να μειωθεί ουσιαστικά το επίπεδο των ΜΕΧ», υπογραμμίζει.
Εγχώριο μακροοικονομικό περιβάλλον
Η ΚΤΚ αναφέρει ότι οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας παραμένουν θετικές και σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις της ΚΤΚ του Δεκεμβρίου 2017, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται στο 3,4% για το 2018 και 3,2% για το 2019.
Σημειώνει ότι η αγορά εργασίας, αν και με κάποια χρονική υστέρηση, επηρεάζεται θετικά από τις εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις της ΚΤΚ, αναμένεται περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας κατά τα επόμενα χρόνια.
«Από τη σκοπιά της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου του τραπεζικού τομέα, η πτωτική τάση της ανεργίας αναμένεται να βελτιώσει την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα είναι σε καλύτερη θέση να εξυπηρετούν τις χορηγήσεις τους», προσθέτει.
Χρέος
Σύμφωνα με την ΚΤΚ, το συνολικό χρέος του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ, συνέχισε την καθοδική πορεία που ακολουθεί από τις αρχές του 2016, μετά την αυξητική τάση που είχε σημειωθεί τα προηγούμενα χρόνια.
Το συνολικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, έφθασε στο 354,0% στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2017, σημειώνοντας μείωση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους που έφτασε στο 381,3%, προσθέτει.
Οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο του συνολικού χρέους (ύψους 137,0% τον Σεπτέμβριο του 2017 και 147,7% τον Σεπτέμβριο του 2016), ακολουθούμενες από τα νοικοκυριά (ύψους 113,8% τον Σεπτέμβριο του 2017 και 123,0% τον Σεπτέμβριο του 2016) και τη γενική κυβέρνηση (ύψους 103,2% τον Σεπτέμβριο του 2017 και 110,6% τον Σεπτέμβριο του 2016).
Συνεπώς, οι εγχώριες μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις παραμένουν υπερχρεωμένες, παρά την πτωτική πορεία που καταγράφει το χρέος τους, αναφέρει η ΚΤΚ.
Επικαλούμενη στοιχεία της Eurostat, η ΚΤΚ αναφέρει ότι η Κύπρος είχε τη μεγαλύτερη μείωση του δημόσιου χρέους σε ετήσια βάση (7,4 % τον Σεπτέμβριο του 2017), μεταξύ των 28 κρατών μελών της ΕΕ, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι το δημόσιο χρέος της Κύπρου ως ποσοστό
του ΑΕΠ τον Σεπτέμβριο του 2017, παρέμεινε υψηλότερο από τους αντίστοιχους δείκτες της ζώνης του ευρώ (88,1%) και της ΕΕ (82,5%).
Αγορά ακινήτων
Παρά τη βελτίωση στην αγορά ακινήτων, όπως υποδηλώνεται από τη σταθεροποίηση στις τιμές των ακινήτων και από την αυξημένη ζήτηση, οι προκλήσεις παραμένουν, υπογραμμίζει στην έκθεση της για το 2017 η ΚΤΚ.
Αναφέρει ότι ο τομέας των κατασκευών και ο τομέας διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, παρουσίαζαν στις 30 Σεπτεμβρίου 2017 τις μεγαλύτερες ΜΕΧ ως προς το σύνολο των ΜΕΧ των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων με ποσοστά 32,4% και 15,6% αντίστοιχα, από 34,7% και 18,4% αντίστοιχα, κατά τον Σεπτέμβριο του 2016.
Σημειώνεται ότι το 50,0% του συνόλου των ΜΕΧ των νοικοκυριών στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2017, αφορούσε ΜΕΧ για στεγαστικούς σκοπούς.
