Σαράντα δύο χρόνια μετά το έγκλημα της τουρκικής εισβολής ως αποτέλεσμα του προδοτικού πραξικοπήματος, ο Κυπριακός Ελληνισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με την επαναβεβαίωση της πορείας προς μια λύση που θα τερματίζει τα δεινά του και θα αποτελεί αφετηρία ενός ιστορικού κύκλου προοπτικής και ελπίδας για το μέλλον.
Οι τραγικές επέτειοι του πραξικοπήματος και της εισβολής παρέχουν την ευκαιρία μιας αναδρομής στο παρελθόν, αποτίμησης επιτευγμάτων, παραλείψεων και λαθών και ενατένισης προς το μέλλον με διαμόρφωση των επιβαλλόμενων πολιτικών, που θα οδηγήσουν στη σωτηρία της Κύπρου και του λαού μας.
Αναμφίβολα το μέγα επίτευγμα των 42 χρόνων υπήρξε η διαφύλαξη της οντότητας του Κυπριακού Κράτους, η ματαίωση διεθνούς αναγνώρισης του παράνομου μορφώματος που εγκαθιδρύθηκε στα κατεχόμενα και η παγίωση διεθνώς της άποψης ότι το Κυπριακό όσο συνεχίζεται η τουρκική κατοχή, εγκυμονεί κινδύνους για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Κορυφαία επιτυχία της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας και ενίσχυση των ερεισμάτων του Κυπριακού Κράτους σε διεθνές επίπεδο, υπήρξε η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.
Η ένταξη ενίσχυσε την πολιτική θέση της Κύπρου και ταυτόχρονα αποδυνάμωσε τις προσπάθειες της Τουρκίας να περιθωριοποιήσει το κυπριακό πρόβλημα και να υποβαθμίσει και να εξουδετερώσει το κυπριακό κράτος. Η αποτίμηση όμως των 42 χρόνων για να είναι ολοκληρωμένη θα πρέπει να εντοπίσει και τα λάθη και τις παραλείψεις. Απουσίασε δυστυχώς η ολοκληρωμένη στρατηγική με συνέχεια και συνέπεια, βασισμένη στον πραγματικό χαρακτήρα του Κυπριακού, που να αναδεικνύει αξιόπιστα σε διεθνές επίπεδο τις βαρύτατες ευθύνες της Τουρκίας για την κατ’ εξακολούθηση παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας. Η απουσία ενιαίας στρατηγικής και μιας ελάχιστης εθνικής συνεννόησης οδήγησε κατ’ επανάληψη σε παλινωδίες και επέτρεπε στην Τουρκία να αποφεύγει ευθύνες και να διαστρέφει τον πραγματικό χαρακτήρα του Κυπριακού.
Ένας ατέρμων διακοινοτικός διάλογος που δεν ασχολείτο με την ουσία αλλά με τις λεπτομέρειες επέτρεπε στην Τουρκία να αποφεύγει τις πιέσεις, να παραπληροφορρεί τη διεθνή κοινότητα, να αχρηστεύει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και να δημιουργεί συνθήκες διολίσθησης του Κυπριακού σε πρόβλημα συνταγματικών διευθετήσεων.
Στον αμυντικό τομέα υπήρξαν αναμφίβολα σημαντικά βήματα ενίσχυσης της μαχητικής ικανότητας των ενόπλων δυνάμεων με νέα οπλικά συστήματα και με την οργάνωση μιας αριθμητικά υπολογίσιμης και καλά εκπαιδευμένης εφεδρείας. Το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου υπήρξε ένας σημαντικός σταθμός για την περαιτέρω ισχυροποίηση των αμυντικών δυνατοτήτων, αλλά και για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δυστυχώς οι παλινδρομήσεις των τελευταίων χρόνων με την ακύρωση των κοινών ασκήσεων Κύπρου – Ελλάδας καθώς και με τη δραστική περικοπή των πιστώσεων για νέα εξοπλιστικά προγράμματα, έχουν μειώσει τη συνεισφορά της αμυντικής παραμέτρου στην όλη εθνική στρατηγική.
Ανησυχία πρέπει να προκαλεί και ο τρόπος με τον οποίο δρομολογήθηκε και υλοποιείται η μείωση της στρατιωτικής θητείας, χωρίς την εκπλήρωση των προ απαιτούμενων όπως τα καθόρισε η στρατιωτική ηγεσία.
Σαράντα δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία. Με την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, ύστερα από τα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης, είναι επιτακτική ανάγκη πέραν της επιβαλλόμενης οριστικής διασαφήνισης της τουρκικής πλευράς επί όλων των μέχρι τώρα συζητηθέντων κεφαλαίων δηλαδή της διακυβέρνησης, της οικονομίας, των σχέσεων με την Ε.Ε. των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών και του περιουσιακού να αρχίσει η συζήτηση επί των κεφαλαίων επί των οποίων η τουρκική πλευρά πρέπει «να δώσει». Γιατί, παρά τις αρχικές εξαγγελίες ότι θα υπήρχε «διασταυρούμενη» διαπραγμάτευση επί όλων των κεφαλαίων ,δεν μπορεί να συνεχίζεται μια διαπραγμάτευση μονοδιάστατης φύσης, όπου συνεχώς εξουσίες και δικαιώματα ακόμα και προνόμια θα παραχωρούνται προς την τουρκική από την Ελληνική πλευρά, αλλά η ουσία του Κυπριακού, που είναι η παράνομη κατακράτηση εδαφών, η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας και ένα πεπαλαιωμένο κηδεμονευτικό και αναχρονιστικό σύστημα ασφάλειας, να παραμένει στο περιθώριο.
Περαιτέρω. Από τώρα θα πρέπει να καταστεί απολύτως σαφής η σύνθεση μιας Διεθνούς Διάσκεψης η οποία θα ασχοληθεί στο τελικό στάδιο με τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού. Η Τουρκία ήδη από τη δεκαετία του 1960, επιμένει δολίως σε πενταμερή, υπονοώντας τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων. Επιδιώκοντας την εξίσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με το παράνομο μόρφωμα των κατεχομένων. Προδιαγράφοντας με αυτό τον τρόπο και τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Δύο κρατικές οντότητες που θα συνδημιουργήσουν ένα συνομοσπονδιακό μόρφωμα. Άρα θα πρέπει από τώρα. Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και Ελλάδα να καταστήσουν σαφές ότι σε μια Διεθνή Διάσκεψη τα μέρη θα πρέπει να έχουν διεθνή νομική υπόσταση. Συνεπώς μέρος μπορεί να είναι μόνο η Κυπριακή Δημοκρατία ως εκπροσωπούσα κατά τα επανειλημμένα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το σύνολο του Κυπριακού λαού και της εδαφικής επικράτειας της χώρας. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα μπορεί να έχει μαζί του ως συμβούλους, εκπροσώπους των δύο Κοινοτήτων. Περαιτέρω στη Διάσκεψη, πέραν των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων, θα πρέπει απαραίτητα να παρευρεθούν τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η αποφυγή αποσαφήνισης του θεμελιώδους αυτού ζητήματος, δηλαδή της σύνθεσης μιας μελλοντικής Διεθνούς Διάσκεψης αποτελεί μέγιστο σφάλμα, διότι στο μεταξύ η Τουρκία με επανειλημμένες δηλώσεις αξιωματούχων της, προωθεί χωρίς αντίλογο την ιδέα της πενταμερούς ή της τετραμερούς.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να επιδιώξουμε συστηματικά την αναβάθμιση της επικουρικής συνδρομής της Ε.Ε. στις προσπάθειες για την επίτευξη λύσης. Να δοθεί το μήνυμα ότι η λύση θα πρέπει να στηρίζεται αδιαπραγμάτευτα σε ένα δίκτυο κανόνων δικαίου που τυγχάνουν εφαρμογής στην Ε.Ε.
Αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο δεν είναι ούτε νοητές, ούτε αποδεκτές μέσα στο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Επιπλέον, η Τουρκία θα πρέπει να κατανοήσει ότι η διαμόρφωση του όποιου ευρωπαϊκού της μέλλοντος περνά μόνο μέσα από τη δίκαιη, δημοκρατική, λειτουργική και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος.
42 χρόνια από το έγκλημα και την προδοσία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με αποφασιστικότητα, εγκαταλείποντας φοβίες, αναστολές και δισταγμούς του παρελθόντος και υιοθετώντας με αυτοπεποίθηση μια διεκδικητική στρατηγική.
Παρά τη συνεχιζόμενη αδιαλλαξία της Τουρκίας, η ευρωπαϊκή ιδιότητα της Κύπρου σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας δημιουργούν δυνατότητες και ευκαιρίες όπως και η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καθήκον μας να αποφύγουμε τους κινδύνους και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες. Τα νέα γεωστρατηγικά, γεωπολιτικά και γεωοικονομικά δεδομένα στην περιοχή μας είναι το νέο πεδίο οικοδόμησης της στρατηγικής μας.
Η αποτίμηση των 42 χρόνων που πέρασαν, με την τουρκική κατοχή να ακρωτηριάζει το σώμα της πατρίδας μας, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την ευκαιρία για ανασύνταξη δυνάμεων και υπέρβαση των αδυναμιών μας, για να ανταποκριθούμε στα καθήκοντα που βρίσκονται μπροστά μας.
Μπορούμε με πρόγραμμα, σχέδιο και σκληρή δουλειά να ανοίξουμε ένα καινούργιο δρόμο προοπτικής και ελπίδας για το μέλλον.
