Του Αλέξη Παπαχελά
Η σχέση της Τουρκίας με την Ε.Ε. έχει πλέον μπει σε μια πάρα πολύ επικίνδυνη φάση. Η Ολλανδία είναι η ευρωπαϊκή χώρα με τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην Τουρκία. Παραδοσιακά εθεωρείτο από την ελληνική διπλωματία ο πιο στενός υπέρμαχος των τουρκικών συμφερόντων. Και ξαφνικά, παρακολουθούμε ένα επικίνδυνο, και εν μέρει παράλογο, παιχνίδι να εξελίσσεται.
Από τη μία έχουμε τις ολλανδικές εκλογές και την προσπάθεια του νυν πρωθυπουργού να δείξει ότι μπορεί να είναι σκληρός απέναντι σε μια χώρα σαν την Τουρκία. Προφανώς ελπίζει ότι με αυτόν τον τρόπο θα κλέψει ψήφους από την Ακροδεξιά, που σε μεγάλο βαθμό βασίζεται στον φόβο του Ισλάμ. Από την άλλη, έχουμε τον σουλτάνο, ο οποίος έχει εμφανέστατα «ξεφύγει» και ερμηνεύει τα πάντα μέσα από ένα μείγμα παράνοιας και κρίσης μεγαλείου.
Ποιο είναι το πρόβλημα τώρα; Η συμπεριφορά της Ολλανδίας, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, βαθαίνει την κουλτούρα της τουρκικής θυματοποίησης που τόσο έντονα καλλιεργεί ο κ. Ερντογάν. Ο τουρκικός Τύπος και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίθουν θεωριών συνωμοσίας, σε βαθμό που κάνουν το δικό μας αντίστοιχο σκηνικό να μοιάζει... κεντροευρωπαϊκό. Εκεί, ο παραλογισμός έχει χτυπήσει «κόκκινο». Οι πλατιές μάζες οπαδών του Τούρκου προέδρου βλέπουν πια με καθαρό μάτι ότι «η Ευρώπη δεν τους θέλει».
Η Τουρκία απομακρύνεται πολιτικά και πολιτισμικά από την Ε.Ε. Και αυτός ο δρόμος δεν έχει εύκολα γυρισμό. Οι οικονομικές σχέσεις είναι, βεβαίως, πολύ σημαντικές και κάνουν το κόστος απαγορευτικό. Κάνουν λάθος, όμως, όσοι πιστεύουν ότι η συμπεριφορά Ερντογάν μπορεί να ελεγχθεί λόγω οικονομικών συμφερόντων. Η ερμηνεία των κινήσεών του έχει περισσότερο να κάνει με την ψυχανάλυση, παρά με ψυχρά νούμερα.
Η Ελλάδα άλλαξε πριν από πολλά χρόνια στρατηγική. Κατάλαβε πόσο ανόητο είναι να πολεμάει την τουρκική ένταξη για λογαριασμό όσων ήθελαν να κρύβονται πίσω της. Παρ’ όλα αυτά, η Γερμανία ή η Ολλανδία δεν συνορεύουν με γείτονα που βρίσκεται σε νευρική κρίση. Εμείς είμαστε δίπλα του και διατρέχουμε τον κίνδυνο να πληρώσουμε τη νύφη.
Στο προσφυγικό, ο βαλκανικός διάδρομος έκλεισε και τα σύνορά μας σφραγίστηκαν. Ακόμη και αν ανοίξει πάλι την κάνουλα η Αγκυρα, δεν είναι βέβαιο ότι τα νησιά μας θα πλημμυρίσουν από πρόσφυγες και μετανάστες. Ο κίνδυνος είναι πάντοτε να προκαλέσει κάποια ένταση η Τουρκία, ειδικά μάλιστα την περίοδο μέχρι το περιώνυμο δημοψήφισμα. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν σε αυτήν την περίπτωση δηλώσεις στήριξης της Ελλάδας από διαφόρους Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους. Μέχρις εκεί, όμως.
