Του Δημήτρη Δημητρίου
ΑΜΕΡΩΤΑ
Εκτός από τον Κυρ. Μητσοτάκη, τον Αλ. Τσίπρα και τον Μπ. Νετανιάχου, την περασμένη εβδομάδα επισκέφτηκε την Κύπρο και ο πρωθυπουργός της Εσθονίας, ο μόλις τριάντα έξι χρόνων Τaavi Roivas. Δεν θα πω πως η επίσκεψή του ήταν η σημαντικότερη, αλλά εκτιμώ πως ήταν σημαντικότερη από την προβολή που πήρε. Αν κατανοήσουμε τι κάνουν στην Εσθονία, και αν πιστέψουμε πως μπορούμε να το κάνουμε και εμείς, να αγοράσουμε δηλαδή την τεχνογνωσία τους, για μερικά από αυτά που κάνουν, τότε σίγουρα θα μιλάμε για ακόμα ένα μικρό ή μεγαλύτερο οικονομικό θαύμα της χώρας μας.
Η ψηφιοποίηση της Εσθονίας είναι μίλια μπροστά. Εγγράφουν εταιρία σε 18 λεπτά, συμπληρώνουν φορολογική αίτηση σε 5΄ από την άνεση του γραφείου τους, ψηφίζουν ηλεκτρονικά, πληρώνουν τα πάντα μέσα από τον ψηφιακό λογαριασμό τους και όλο το σύστημα της υγείας τους, το αντίστοιχο ΓεΣΥ τους, είναι πλήρως προσβάσιμο με αποτέλεσμα να αποφεύγονται μεγάλες καθυστερήσεις και ταλαιπωρία. Σημαντικό αποτέλεσμα όλης αυτής της ψηφιοποίησης είναι το μηδαμινό ποσοστό διαφθοράς. Το αντιλαμβάνεστε; Η Εσθονία είναι μια χώρα χωρίς μίζα, χωρίς φακελάκια, χωρίς καθυστερήσεις που να ευνοούν τη διαπλοκή. Και για να προλάβω καλοθελητές, ο πληθυσμός της χώρας επίσης είναι κοντά στον δικό μας, στο 1,3 εκατομμύρια κατοίκους, άρα και εκεί λογικά είναι όλοι γνωστοί μεταξύ τους, συγγενείς και κουμπάροι.
Τι είναι όμως αυτό που έκαναν οι Εσθονοί; Το πρώτο ήταν να εισαγάγουν την ηλεκτρονική ταυτότητα, το δεύτερο εξίσου σημαντικό, να νομοθετήσουν και να επιτρέψουν τη χρήση της ηλεκτρονικής υπογραφής. Κατήργησαν δηλαδή τις σφραγίδες, τους φακέλους που πάνε βόλτα από όροφο σε όροφο στα δικά μας υπουργεία για να υπογράψουν όλοι οι «ηγούμενοι» της κρατικής μηχανής. Για να λειτουργήσουν όμως όλα αυτά προηγήθηκε μια προεργασία με απλό αντικείμενο αλλά σημαντικότατο αποτέλεσμα: ένα κοινό λογισμικό για όλες τις υπηρεσίες, για όλα τα υπουργεία. Εδώ, εξαιτίας κακού προγραμματισμού και σίγουρα και εξαιτίας λαμογιάς, για να πάρει μια δεύτερη υπηρεσία του ίδιου υπουργείου, το ίδιο λογισμικό που πήρε η πρώτη λίγα χρόνια πριν για να επικοινωνούν μεταξύ τους, το ξαναπληρώνουμε από την αρχή.
Το σημαντικότερο βέβαια πλεονέκτημα των Εσθονών είναι η νοοτροπία τους. Έστησαν τη χώρα τους, εδώ και εικοσιπέντε χρόνια σε γερά θεμέλια, σε καθαρή κόλλα, με ξεκάθαρη στρατηγική, ξέροντας από πριν πού θέλουν να φτάσουν. Το στοίχημα σήμερα στην Κύπρο είναι να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας. Να αποβάλουμε τα βαρίδια από τα πόδια μας, να ξεκαθαρίσουμε πως η μείωση της γραφειοκρατίας και η εξυπηρέτηση των πολιτών είναι το ζητούμενο και όχι η διατήρηση των προνομίων των υπαλλήλων και η συνέχιση των δομών της σημερινής κυβερνητικής μηχανής. Χρειάζεται να πεισθούμε εμείς πρώτα και να πείσουμε και τους άλλους μετά, πως για να γίνουμε ελκυστικός προορισμός για ξένες εταιρίες δεν αρκεί η χαμηλή φορολογία, χρειάζεται αποφόρτιση από τη γραφειοκρατία, και πως για να μειώσουμε δραστικά την ανεργία χρειάζονται επενδύσεις που να κλείνουν το μάτι στην τεχνολογία και να απορροφήσουν τα νέα μυαλά που σήμερα μας φεύγουν στο εξωτερικό.
Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης, ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω, σήκωσε το πρώτο κουπί με όρεξη και αισιοδοξία. Πατά στη γη, ξέρει πως δεν έχει ολόκληρη τη γνώση, και ζητά συμβουλές από τους καλύτερους, τους Εσθονούς. Ξέρει ακόμα πως ο δρόμος της μεταρρύθμισης και του εκσυγχρονισμού είναι μακρύς και σκληρός αλλά βλέπει το τέρμα. Υποψιάζομαι πως έχει τον τρόπο να πείσει όλους όσους χρειάζεται, όλους όσους πρέπει, για να βάλουμε ένα λιθαράκι στον δρόμο για την αλλαγή νοοτροπίας που χρειάζεται. Είμαι και εγώ αισιόδοξος πως θα τα καταφέρουμε. Εσθονία δύσκολα θα γίνουμε αλλά ας πιστέψουμε τουλάχιστον πως θα έχουμε πρότυπο για να ακολουθήσουμε.
dmdemetriou.com
