Του Δημήτρη Δημητρίου
Είπαμε πολλές φορές πως θέλουμε να κάνουμε την Κύπρο τη Silicon Valley της Μεσογείου, πως θέλουμε να προσελκύσουμε εταιρείες τεχνολογίας και νεοφυούς επιχειρηματικότητας, πως θέλουμε να φέρουμε στην Κύπρο τους καλύτερους και σίγουρα να συγκρατήσουμε τα δικά μας μυαλά από το να μεταναστεύουν. Συνήθως, όμως, κάναμε τις λανθασμένες ερωτήσεις και θέταμε λανθασμένες προτεραιότητες. Αντί, για παράδειγμα, να απαντήσουμε στην ερώτηση πώς θα έρθουν, με ποια κίνητρα θα τους προσελκύσουμε, θέταμε για δεκαετίες την ερώτηση πού θα τους τοποθετήσουμε. Ακούμε για χρόνια για τη δημιουργία του τεχνολογικού πάρκου, επικεντρωθήκαμε στην περιοχή που θα το κτίσουμε και η πραγματικότητα είναι πως μέχρι σήμερα, καταφέραμε να απαλλοτριώσουμε την περιοχή στον Πεντάσχοινο. Δεν υποτιμώ την αξία ενός τέτοιου πάρκου, αλλά σίγουρα δεν θα έπρεπε να ήταν για δεκαετίες η προτεραιότητά μας.
Το νομοσχέδιο που πέρασε αυτή τη βδομάδα από το υπουργικό συμβούλιο και έρχεται στη Βουλή για ψήφιση απαντά ακριβώς στα σωστά ερωτήματα, στο πώς και στο γιατί μία καινοτόμα επιχείρηση να δραστηριοποιηθεί ή και να μεταφέρει τις εργασίες της στην Κύπρο. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις είναι ένα από τα σημαντικά κριτήρια που βλέπουν εταιρείες τέτοιες για να αποφασίσουν πού θα εδρεύσουν. Η αλλαγή, επίσης, στον ορισμό του τι είναι καινοτόμα επιχείρηση, ανοίγει το εύρος των δυνατοτήτων και των δραστηριοτήτων αυτών των επιχειρήσεων. Ξεφεύγει από το αυστηρό πλαίσιο της τεχνολογίας και καλύπτει περισσότερους τομείς. Αλίμονο αν συνεχίζαμε να ταυτίζουμε επισήμως και νομοτελειακά την καινοτομία με την τεχνολογία.
Ο δρόμος προς την ανάπτυξη δεν είναι εύκολος. Χρειάζεται να θέσουμε τα σωστά ερωτήματα και τις προτεραιότητες που θα οδηγήσουν εκεί. Να σχεδιάσουμε σε πρόγραμμα με χρονοδιάγραμμα, να το προχωρήσουμε με στρατηγική, συμφωνώντας εκ των προτέρων ποιος είναι ο στόχος. Το μοντέλο της καινοτομίας μπορούμε να το προχωρήσουμε και να εμβαθύνουμε. Κίνητρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας και καταχώρησης των πατεντών θα ενισχύσουν περαιτέρω την προσπάθεια για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων καινοτομίας, κτυπώντας την ίδια ώρα και τη γάγγραινα της ανεργίας. Αν η λογική της ανάπτυξης δεν επεκταθεί πέρα από τα έργα υποδομής και η αύξηση της απασχόλησης δεν διασυνδεθεί με τομείς πέραν των παραδοσιακών και ιδιαίτερα της οικοδομικής και τουριστικής βιομηχανίας, είμαστε καταδικασμένοι. Όσοι δρόμοι και αν ανακοινωθούν πως θα γίνουν και όσοι τουρίστες κι αν καταφθάσουν ελέω των πολέμων και των αναταραχών στην περιοχή, θα είναι λύσεις περιορισμένες σε εύρος και σε χρόνο.
Τα σωστά ερωτήματα χρειάζεται να γίνουν και για την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς. Γιατί όσο μας ταλαιπωρούν τα βαρίδια αυτά, η ανάπτυξη θα κάνει άκυρες εκκινήσεις και θα τη στέλνουμε πίσω στη γραμμή. Η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα δεν σηκώνει αναβολή. Να βρούμε τους τρόπους να ξεπεράσουμε τα αντισυνταγματικά κωλύματα και να προχωρήσουμε. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η εφαρμογή της ηλεκτρονικής υπογραφής, θα κτυπήσει ταυτόχρονα και τη διαφθορά και τη γραφειοκρατία. Το 65% των CEOs στην Κύπρο θεωρούν ότι η δωροδοκία και η διαφθορά είναι η μεγαλύτερη επιχειρηματική απειλή. Μόνο με αύξηση της διαφάνειας θα μειώσουμε αυτή την απειλή. Και ο τρόπος είναι να ψηφιοποιηθούμε. Να έχουμε να κάνουμε με απροσπέλαστα πρωτόκολλα που θα λήξουν το πάρτι του κουμπαράτου στον τόπο μας.
Επανεκκίνηση στη νοοτροπία μας χρειαζόμαστε. Όλα τα άλλα γίνονται και όλα τα προσκόμματα ξεπερνιούνται. Φτάνει να το αποφασίσουμε, να το θελήσουμε. Να θέσουμε τα σωστά ερωτήματα, με σωστές προτεραιότητες, στον σωστό χρόνο. Όλα τα άλλα, είναι περιττά.
