Χούλιγκανς (Ε)

Με διαφορά λίγων μόλις εβδομάδων, το Τσίρειο στάδιο -σε ένα ματς που κλείνει ένα χρονικό κύκλο για το εν λόγω ιστορικό γήπεδο- βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο της δράσης χούλιγκανς. Πετροπόλεμος, φωτοβολίδες, ξηλωμένα καθίσματα και τσιμέντο, ένας αγώνας που διεκόπη και η γενική αίσθηση της αποτυχίας σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: σωματεία, ΚΟΠ, Αστυνομία Κύπρου, αρμόδια υπουργεία. Γιατί ούτε η κάρτα φιλάθλου, ούτε οι απαγορεύσεις μετακινήσεων φιλάθλων δείχνουν να είναι αποτελεσματικά μέτρα απέναντι στον φανατισμό και την υποκουλτούρα της βίας -που υπάρχει μεταξύ των οπαδών που περνούν την λεπτή γραμμή εκείνη που τους μετατρέπει σε (ανεγκέφαλους) χούλιγκανς.

Αυτό που, πλέον, βλέπουμε μετά από την περίοδο της πανδημίας σε σχέση με τους χούλιγκανς και την δράση τους στη Κύπρο ακολουθεί ένα μοντέλο κοινωνικής μηχανικής και συμπεριφοράς. Κορυφώνεται λίγο πριν από το επίμαχο αθλητικό γεγονός (πχ ένα ντέρμπι) αλλά οργανώνεται για μεγάλο διάστημα -εντός κι εκτός γηπέδου κι ανεξαρτήτως του πως θα εκδηλωθεί. Ο χουλιγκανισμός παγκοσμίως εξάλλου απευθύνεται σε ένα δυναμικό κοινό, 15-25 συνήθως, στη συντριπτική τους πλειοψηφία άρρενες που μεταξύ ιδεολογίας και οργάνωσης -πάντα με την εμπλοκή μεγαλύτερων, «επαγγελματιών οπαδών»- διαχέεται από γενιά σε γενιά. Με όλη την υποκουλτούρα που συνοδεύει το ποδοσφαιρικό συγκείμενο: «ρούχα για ultras» (σ.σ. υπάρχουν πολλά τέτοια μαγαζιά στη Κύπρο), στερεότυπα συμπεριφοράς και σχετικό lifestyle. Η ίδια η ανανέωση των γενιών επιτρέπει στο φαινόμενο να συνεχίζεται ακόμη κι αν κάποιος, ηλικιακά, προχωράει σε άλλα ενδιαφέροντα στη ζωή του. Δεδομένης και της ιστορικής σημειολογίας όμως για τα ποδοσφαιρικά σωματεία στη Κύπρο, η μπίζνα υπάρχει. Ακριβώς γιατί το ποδόσφαιρο διανθίζεται με Γρίβες, σβάστικες, Τσε Γκεβάρες και… against modern football σημειολογίες, συνήθως ρηχές και σε επίπεδο συνθημάτων. Που στο τέλος της ημέρας, όπως πολλά πράγματα στη Κύπρο, συντηρούν πελατειακά δίκτυα γιατί τα σωματεία αποτελούν δεξαμενές ψήφων. Θα γυρνούσε κανείς την πλάτη του σε τέτοιες ψήφους για χάρη 5 ή 10 ή 100 χούλιγκανς;

Στο πυρήνα όμως του χουλιγκανισμού υπάρχει, πέραν του αστικού κωλοπαιδισμού και της υποκρισίας, η ριζοσπαστικοποίηση. Το να πετάς εξάλλου μια φωτοβολίδα ή ένα κομμάτι τσιμέντου εναντίον κόσμου πρέπει να ιδωθεί ως αυτό που ακριβώς είναι: Βίαιη ριζοσπαστικοποίηση στην οποία ενυπάρχει -ακούσια συχνά ή εκούσια- η ανθρωποκτόνος πρόθεση. Το να σκοτώσεις κάποιον δεν είναι δύσκολο. Και αν το μοτίβο στη Κύπρο συνεχίσει ως τέτοιο αναπόφευκτα εκεί θα οδηγηθούμε. Συνεπώς στην πάταξη του χουλιγκανισμού δεν αρκούν μόνο η κάρτα οπαδού (η μέθοδος ταυτοποίησης εισόδου σε γήπεδα) ή η ολική απαγόρευση μετακίνησης οπαδών ή ακόμη και μια καθολική απαγόρευση (πχ ποδόσφαιρο χωρίς θεατές). Για να αντιμετωπίσεις τον χουλιγκανισμό πρέπει να κατέβεις στο επίπεδο της γέννησής του ως πλέγμα συμπεριφοράς μεταξύ των ακραίων του οργανωμένου οπαδικού κινήματος. Και να δουλέψεις εκεί, σε επίπεδο hearts & minds. Χούλιγκανς εξάλλου υπάρχουν εδώ και δεκαετίες σε επίπεδο ιδεολογίας και σημειολογικής αναφοράς. Το ζητούμενο είναι όταν μετατρέπονται σε βίαιους ριζοσπαστικοποιημένους που συγκρούονται με την λογική των μαζών ή καταστρέφουν την δημόσια περιουσία. Και που θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο ανθρώπινες ζωές αλλά και την δημόσια ασφάλεια γιατί το worst case scenario δεν εδράζεται μόνο στο σενάριο του ο «Πορτοκαλί» να σφάξει τον «Πράσινο» ή ο «Κίτρινος» τον «Μπλε» ή τανάπαλι. Εδράζεται και σε εκείνο της αγανάκτησης κάποιου -που όπως οι χούλιγκανς δεν παρακολουθεί ποτέ του ποδόσφαιρο- και επειδή βλέπει 10 έφηβους να κινούνται απειλητικά στη γειτονιά του, τραβάει ένα κυνηγετικό ή ένα G3 της εφεδρείας και πυροβολεί τους 5. Κι αυτό το σενάριο παίζει και είναι κάτι που συνέβη στο εξωτερικό.

Θέλει η Πολιτεία να εξαφανίσει τους χούλιγκανς; Μπορεί μόνο αν βρει την στρατηγική που θα περιορίσει την βίαιη ριζοσπαστικοποίησή τους. Σε αυτό χρειάζεται κράτος και σωματεία, παράγοντες και οπαδοί, Αστυνομία και αρμόδια υπουργεία να καθίσουν κάτω να χαράξουν την εν λόγω στρατηγική και να την εφαρμόσουν μέχρι τελείας. Παράλληλα με μια βασική προληπτική προσέγγιση ως προς την αστυνομική δουλειά (police work). Όλοι γνωρίζουν σε ποια φόρουμς, σε ποια καφέ και σε ποια γκρουπς -διαδικτυακώς- οργανώνονται οι εν λόγω τύποι. Δεν είναι δα και υποψήφιοι βομβιστές της αλ Κάιντα τις παραμονές της 11^ης Σεπτεμβρίου του 2001.

Υπάρχει πολιτική βούληση; Αν υπάρχει τότε το θέμα κλείνει. Αν δεν υπάρχει η ευθύνη για αυτόν που δυνητικά θα σκοτωθεί στο μέλλον έχει ονοματεπώνυμα.

Κανεί.