Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Καταδικάστε με. Δεν έχει σημασία. Η ιστορία θα με δικαιώσει» ανέφερε ο Φιντέλ Κάστρο στην ιστορική απολογία στις 6 Οκτώβρη του 1953, στο δικαστήριο του Σαντιάγκο της Κούβας ξεδιπλώνοντας το όραμα της επανάστασης για μια δίκαιη κοινωνία.
Και είναι γεγονός πως ο Φιντέλ Κάστρο δικαίως ή αδίκως κατάφερε να μείνει σύμβολο της επανάστασης, πολεμώντας και νικώντας τη δικτατορία Μπατίστα και προσπαθώντας να βάλει ένα τέλος στις κοινωνικές ανισότητες. Αν κάτι μπορεί να χρεωθεί στην καστρική επανάσταση, είναι ότι η Κούβα πλέον, απολαμβάνει ένα δωρεάν σύστημα υγείας και έχει καταφέρει σχεδόν να απαλείψει πλήρως τον αναλφαβητισμό που κάποτε έφτανε το 70-80% των Κουβανέζων.
Μπορεί συνεπώς ο Κάστρο να θεωρείται δικαίως σύμβολο της επανάστασης και του υπαρκτού σοσιαλισμού; Ήταν τη δεκαετία του ’60 όταν ο Φιντέλ Κάστρο ρωτήθηκε για ποιο λόγο δεν προχωρά στη διεξαγωγή εκλογών, δεδομένης και της συντριπτικής αποδοχής που τύγχανε εκείνο το διάστημα. Ο ίδιος απάντησε, πως αν επιτρέψει κάτι τέτοιο, θα διοχετευθεί μία σωρεία χρημάτων για τη δημιουργία ΜΜΕ και πολιτικών κομμάτων, με μόνο στόχο να μετατρέψουν την Κούβα σε «πόρνη των ΗΠΑ». Υπό αυτό τον φόβο, ο Κουβανός ηγέτης, στέρησε από τον λαό του μία από τις κορυφαίες αξίες της ιδεολογίας του: την δημοκρατία, σε συνδυασμό με την ελευθερία
Επέλεξε να αγκιστρωθεί στην εξουσία υπηρετώντας την 50 χρόνια, εκχωρώντας την στη συνέχεια στον αδελφό του Ραούλ και αποφεύγοντας πλήρως το ενδεχόμενο διεξαγωγής εκλογών.
Το αν η ιστορία θα τον δικαιώσει τελικώς για τον ρόλο που επιτέλεσε στον κουβανικό λαό, είναι ένα ζήτημα που θα συνεχίσει να αιωρείται μάλλον για καιρό. Το σίγουρο είναι πως το άκουσμα του θανάτου του, ανακίνησε την αντιπαράθεση, οπαδών και εχθρών του για τον ρόλο του.
Οι οπαδοί του μιλούν για τη νίκη της επανάστασης, της ελευθερίας, των κοινωνικών παροχών. Μιλούν για τον Φιντέλ που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Οι σκεπτικιστές παραθέτουν τους εξόριστους στο Μαϊάμι, τους διωγμούς και τον κατατρεγμό που υπέστησαν οι αντιφρονούντες. Την επιμονή του να μείνει αμετακίνητος στις ιδέες της κουβανικής επανάστασης μέχρι τέλους, υποστηρίζοντας μέχρι τέλους πως η Κούβα «δεν έχει ανάγκη από τα δώρα της αυτοκρατορίας». Και οδηγώντας με αυτή την επιμονή, ένα λαό στην πλήρη φτώχια. Το πιο σημαντικό που του χρεώνουν και σ αυτό ίσως να μην του χαριστούν οι ιστορικοί του μέλλοντος είναι πως στέρησε σε έναν λαό, τα ουσιώδη για τα οποία πολέμησε, που δεν είναι άλλο από την ελευθερία του λόγου και τη δημοκρατία.
Για τον Φιντέλ Κάστρο, όπως και για άλλες τόσες σημαντικές μεν αλλά αμφιλεγόμενες προσωπικότητες, θα μιλήσει εν ευθέτω χρόνο η ιστορία. Το ζήτημα είναι πως με τον θάνατό του ένας κύκλος έκλεισε. Και ίσως πλέον η Κούβα είναι καιρός να γυρίσει σελίδα.
