Λίγο μετά την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών παρακολούθησα με προσοχή τις δηλώσεις των νικητών της πρώτης αναμέτρησης. Ο Σταύρος Μαλάς ξεχώρισε με το μήνυμα που έστειλε στους Τουρκοκύπριους.
Ο Νίκος Αναστασιάδης επέλεξε να συγκρίνει την δική του ηγεσία με την προηγούμενη ηγεσία, της οποίας μέλος ήταν ο κ. Μαλάς. Ο Πρόεδρος επέλεξε επίσης να στείλει μηνύματα «προόδου», «ανάπτυξης» και «σταθερότητας».
Τα προαναφερόμενα μηνύματα σε συνδυασμό με την «πνοή αλλαγής» που υπόσχεται ο κ. Μαλάς είναι σημαντικά καθώς ρίχνουν φως στην στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι δυο πλευρές κατά τα επόμενα εικοσιτετράωρα.
Επίσης, μας προϊδεάζουν για την στρατηγική των δυο επιτελείων για το Κυπριακό, κυρίως κατά την μετεκλογική περίοδο. Το στρατόπεδο του κ. Αναστασιάδη επιλέγει ως κεντρικό σύνθημα την «σταθερότητα» και την «ιστορική συνέχεια». Δηλαδή, στην περίπτωση του Κυπριακού επιμένει στην γραμμή και την στρατηγική της προηγούμενης περιόδου τα αποτελέσματα της οποίας τα γνωρίζουμε όλοι.
Από την πλευρά του, ο κ. Μαλάς υπόσχεται νέα πνοή αλλαγής με ανοίγματα προς όλες τις κατευθύνσεις και κυρίως προς την τ/κ κοινότητα. Ο Κύπριος ψηφοφόρος, αυτήν την Κυριακή, μαζί με την ατζέντα των δυο πολιτικών ανδρών για την οικονομία του τόπου και τα ενεργειακά (με όλες τις διπλωματικές τους εκφάνσεις) θα κληθεί να επιλέξει μια από αυτές τις στρατηγικές-πολιτικές γραμμές για το Κυπριακό.
Ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα της ελεύθερης και δημοκρατικής βούλησης των δυο μνηστήρων του ανώτατου πολιτικού αξιώματος, προσωπική μου άποψη είναι ότι θα πρέπει να αποδοθεί στο κεφάλαιο του Κυπριακού μεγάλη σημασία στα «λάθη» της προηγούμενης περιόδου, κυρίως μετά την επόμενη Κυριακή. Με τον όρο «λάθη» δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στην περίοδο της διακυβέρνησης του κ. Αναστασιάδη. Όπως γνωρίζουμε όλοι, η σημερινή διαπραγματευτική διαδικασία έχει αρχίσει πολύ πιο πριν την εκλογή του κ. Αναστασιάδη.
Ποια ήταν λοιπόν τα βασικά λάθη που συνέβαλλαν στο ναυάγιο του Κραν Μοντάνα; Ως πρώτο παράγοντα εντοπίζουμε την διαφορετική ερμηνεία των εμπλεκόμενων πλευρών για την ομοσπονδιακή λύση. Άλλα καταλαβαίνουν ο κ. Αναστασιάδης και οι ε/κ πολίτες από τον όρο «ομοσπονδία» και άλλα ο κ. Ακιντζί και οι τ/κ συμπολίτες μας. Πως θα λυθεί το Κυπριακό όταν επιμένουμε να «μεταφράζουμε» με διαφορετικό τρόπο βασικούς όρους και έννοιες; Ακόμη και αν τα δημοψηφίσματα «βγάλουν» νικητή την λύση, τι είδους μέλλον θα έχει μια τέτοιου είδους λύση και πως δεν θα δημιουργηθεί ένα νέο κλίμα σύγχυσης και προβληματισμού;
Δεύτερον, μπορεί τα φλερτ και οι «αρραβώνες» με τον διεθνή παράγοντα σε διάφορα επίπεδα να φέρνουν βραχυπρόθεσμα οφέλη εις βάρος της Άγκυρας, αλλά τέτοιου είδους μανούβρες δεν λύνουν το βασικό πρόβλημα της ε/κ πλευράς. Πως θα αντιμετωπιστεί διπλωματικά η Τουρκία; Εξυπηρετεί η απομόνωση και η εσωστρέφεια της Τουρκίας τον απώτερο στόχο της ε/κ πλευράς, δηλαδή την λύση; Θα μπορούσε μια εναλλακτική στάση με μηνύματα συνεργασίας προς την τ/κ πλευρά, κυρίως στα ενεργειακά, να συμβάλει στην αλλαγή του γενικού κλίματος;
Τρίτον, το επικοινωνιακό και ταξικό κομμάτι της λύσης, το οποίο τολμώ να ονομάσω ως το πιο «ανθρώπινο» κομμάτι, φέρει την δική του σημασία την οποία αγνοούν οι δυο ηγεσίες αυτήν την στιγμή. Ο μεροκοματιάρης Οσμάν, στην άλλη παλιά Λευκωσία δεν ενδιαφέρεται άμεσα για την μοιρασιά των θέσεων στην γραφειοκρατία ή τις συμφωνίες με τους διεθνείς κολοσσούς. Ενδιαφέρεται για την ασφάλειά του, την βελτίωση της καθημερινότητάς του και για ένα καλύτερο, δημοκρατικό, «πολύχρωμο» ευρωπαϊκό μέλλον σε αυτόν τον τόπο. Το ίδιο ισχύει και για τον άνεργο διδάκτωρ Ανδρέα που τραβά τον δρόμο της ξενιτιάς με την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος. Στην νέα περίοδο, οι δυο ηγεσίες πρέπει να επικοινωνήσουν με τον Οσμάν και τον Ανδρέα. Δεν είναι δυνατόν να αναμένουν ότι το «ναι» στο δημοψήφισμα θα έρθει με μαγικό τρόπο. Δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε με σταυρωμένα τα χέρια τον άσπρο καπνό που θα αναδυθεί σε ένα τουριστικό θέρετρο του εξωτερικού ή στο παλιό Αεροδρόμιο για να αναφωνήσουμε habemus λύση.
Φυσικά ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και η άλλη επιλογή. Εάν δεν εστιάσουμε στα λάθη του παρελθόντος και εάν εξακολουθήσουμε να αγνοούμε το «ανθρώπινο πρόσωπο» του Κυπριακού, η τελική διχοτόμηση θα αποτελέσει μονόδρομο για την Κύπρο.
Την επόμενη Κυριακή λοιπόν, στις προεδρικές εκλογές, μαζί με όλα τα άλλα «μεγάλα θέματα», πιστεύω ότι ο ψηφοφόρος θα πρέπει να προσεγγίσει με νηφαλιότητα και ψυχραιμία τα «λάθη του παρελθόντος» και τις νέες πραγματικότητες του Κυπριακού.
Αυτή η ψήφος θα δεν κρίνει μονάχα τον νέο πρόεδρο της δημοκρατίας, αλλά και το μέλλον των σκουριασμένων συρματοπλεγμάτων της διαχωριστικής γραμμής, της γραμμής της ντροπής.
