Τι και αν μας «πλάκωσε» η οικονομική κρίση; Τι και αν το μεγαλύτερο πλήγμα στον κοινωνικό ιστό δεν έρχεται στο πεδίο της οικονομίας αλλά στο πεδίο της διανόησης της σκέψης όταν ο αγώνας για επιβίωση επισκιάζει το πνεύμα της κριτικής και της διαλεκτικής; Μπορεί η τελευταία δεκαετία να περνά στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους ως μια «μαύρη δεκαετία», ωστόσο η χώρα «αντέχει». Και αυτό όχι λόγω της επιτυχίας των μέτρων λιτότητας ή των «πυροτεχνημάτων» των κυβερνήσεων που διαδέχεται η μια την άλλη. Ούτε βέβαια και εξαιτίας της υπόσχεσης ότι «αυτόν τον Αύγουστο βγαίνουμε από τα μνημόνια»! Η χώρα αντέχει γιατί εξακολουθεί να έχει πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό.
Όπως το 41’ έτσι και σήμερα έχουμε Άρη, έχουμε αντάρτες, παιδιά με όνειρα με ουτοπίες και οράματα για ένα καλύτερο αύριο. Και έχουμε την διανόηση, την γνήσια ελληνική διανόηση, η οποία σε αντίθεση με αυτήν της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, στις πιο δύσκολες συγκυρίες δεν παύει να αγγίζει θέματα ταμπού και να καταθέτει την δική της, εναλλακτική ανάγνωση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη κοινωνία.
«Μια στρατιωτική αναμέτρηση με την Τουρκία (την έκτη μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο) άραγε θα μας ξαναδώσει πίσω την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη ή θα γίνει η Ελλάδα Βόρεια Κύπρος;» αναρωτιέται ο Περικλής Κοροβέσης στις σελίδες της Εφημερίδας των Συντακτών. Ο Έλληνας διανοούμενος προσθέτει: « Να σταθούμε σε ένα θέμα ταμπού, που λίγοι τολμούν να το θίξουν. Όλες αυτές οι αλόγιστες στρατιωτικές δαπάνες εξυπηρετούν τίποτα εθνικές ανάγκες ή μήπως είναι, κυνικά, για τα κέρδη των πολεμικών βιομηχανιών με τις αντίστοιχες μίζες (προμήθειες πιο ευγενικά); Η επιθετικότητα της Τουρκίας αντιμετωπίζεται διπλωματικά όχι στρατιωτικά. Με το παιχνίδι των αναχαιτίσεων, την περίοδο 1990-2018, έχουμε χάσει 125 στρατιωτικούς και 81 αεροσκάφη (Βήμα 15.4.18). Και αυτά σε καιρό ειρήνης.»
Σε μια περίοδο που η ελληνική και κυπριακή κοινή γνώμη, κυρίως τα ΜΜΕ, παρασέρνονται πίσω από ένα πολεμοχαρές «delirium» με όλες του τις προεκτάσεις -έξαρση εθνικισμού, εξοπλιστικά προγράμματα, δήθεν συμμαχίες κ.ο.κ.- ο Κοροβέσης εστιάζει σε εναλλακτικούς δρόμους για την διέξοδο από την ανθρωπιστική κρίση, τοποθετώντας στην εστία αυτής της αναζήτησης τον περιορισμό των εξοπλιστικών δαπανών ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα που διαθέτει η χώρα. Μαζί με την εν λόγω πρόταση, ο Κοροβέσης προβάλλει απόψεις-προτάσεις που συζητούνται στους κύκλους της ελληνικής Αριστεράς: «Πάγωμα χρέους. Προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο. Να δούμε ποιο είναι το πραγματικό και ποιο είναι το επαίσχυντο (επαχθές) χρέος. Αποπληρωμή ανάλογα με την οικονομική ανάπτυξη. Γερμανικές αποζημιώσεις από τη ναζιστική κατοχή, ως κύριος άξονας της εξωτερικής και ευρωπαϊκής πολιτικής. Σχεδιασμός μιας οικονομικής πολιτικής με στόχο την αυτάρκεια. Χτίσιμο κοινωνικού κράτους κατά τα σκανδιναβικά μοντέλα. Κοινωνικό επίδομα σε όλους που έχουν ανάγκη και να αντιστοιχεί στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα».
Η αμφισβήτηση των προαναφερόμενων θέσεων από μεγάλες μερίδες της κοινωνίας είναι δεδομένη καθώς στην περίοδο που διανύουμε η Αριστερά, με όλες τις εκφάνσεις της, απουσιάζει από το πολιτικό προσκήνιο ολόκληρης της περιοχής μας. Στην σκιά της απούσας ταξικής αλληλεγγύης και ενώ το «νανούρισμα» των εθνικιστικών μύθων, του φόβου για το «Άλλο» και της ψευδο-εθνικής υπερηφάνειας δυναμώνει σε ένταση, ο μέσος πολίτης αναρωτιέται: Τι δηλαδή, θα παραδοθούμε στην Τουρκία ή στην κάθε εχθρική δύναμη, στον κάθε απειλητικό σουρρεαλιστή-μηδενιστή Ερντογάν, χωρίς καμία αντίσταση;
Η δική μου άποψη είναι ότι η ανάγνωση του Κοροβέση και της Αριστεράς αδυνατεί να απαντήσει με αποτελεσματικό τρόπο στο προαναφερόμενο ερώτημα. Και αυτό διότι στο Βαλκανικό χώρο η Αριστερά δεν έχει καταφέρει ποτέ να αντιμετωπίσει το «εθνικό πρόβλημα», δηλαδή την πρόκληση του εθνικισμού και συνεπώς να καταθέσει έναν αποτελεσματικό και πειστικό οδικό χάρτη για την ομαλοποίηση των σχέσεων όλων των λαών και των κατοίκων της περιοχής.
Στο ζήτημα της Τουρκίας, το «πρόβλημα» δεν είναι περίπλοκο, αρκεί να υπάρχει η διάθεση για εστιάσει κανείς στις βασικές συνιστάμενες του όλου ζητήματος, όπως λ.χ.
- Η ανάγκη για μια μικρή αλλά επαγγελματική, σύγχρονη και καλά εξοπλισμένη (χωρίς ξέφρενες δαπάνες) δύναμη κρούσης η οποία θα εστιάζει σε νέα πεδία αναμέτρησης, όπως λ.χ. σύγχρονη τεχνολογία, διαδίκτυο, εγχώρια παραγωγή, σύγχρονος ανταρτοπόλεμος κ.ο.κ.
- Νέα ενιαία «τουρκική» πολιτική για Ελλάδα και Κύπρο, που θα χαράζεται από νέους διπλωμάτες και ακαδημαϊκούς οι οποίοι θα έχουν όχι μόνο καλή γνώση της σύγχρονης Τουρκίας, αλλά θα είναι σε θέση να αναπτύξουν οδούς επικοινωνίας με την άλλη πλευρά.
- Νέα δίκτυα συνεργασίας στην περιοχή τα οποία δεν θα αποκλείουν την Τουρκία και δεν θα σχηματίζουν στον μέσο Τούρκο πολίτη το αίσθημα του «εγκλωβισμού».
- Λύση για Κυπριακό, με κοινωνικό και οικονομικό (ταξικό) πρόσωπο. Πέρα από την ασφάλεια και τον καταμερισμό των πολιτικών και άλλων θέσεων στην Λευκωσία, υπάρχουν τεράστια οικονομικά προβλήματα στα οποία θα πρέπει να απευθυνθεί η λύση.
Υπάρχουν και άλλες σκέψεις, η ανάλυση των οποίων ξεπερνά τα όρια αυτού του άρθρου γνώμης. Ανακεφαλαιώνοντας τονίζω δυο σημεία. Πρώτον, κάθε δημόσια παρέμβαση όπως αυτή του Κοροβέση είναι πολύτιμη και ευπρόσδεκτη. Δεύτερον, κάτι αυτονόητο: Ο διάλογος και ο προβληματισμός γύρω από τις νέες φρέσκιες ιδέες της Αριστεράς δεν μας οδηγεί σε καμία περίπτωση σε νοοτροπίες τύπου appeasement, παράδοσης και δήθεν εθνικής προδοσίας.
